[KK] Atabey Nedir?

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- X-S�zl�k (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/)

- - Atabey Nedir? (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/347264-atabey-nedir.html)

Atabey (isim, tarih)

Anlam:Eski T�rk devletlerinde, �zellikle Sel�uklularda �ehzadelerin e�itimi veya ba��ms�z olarak bir eyaletin y�netimi ile g�revli vezir.

Isparta'n�n bir il�esi..
B�y�k sel�uklu Devleti'nde emirliklere emir olarak atanan sultan o�ullar�n�n ( melik) e�itim ve ��retiminden sorumlu ��retmen-devlet adamlar�d�r. �zellikle Sultan Melik�ah'�n (1072 - 1092) �l�m�nden sonra, devletin merkezi otoritesinin zay�flamas� �zerine derebeyle�meye, giderek de, ba��ms�zl�klar�n� ilan etmeye ba�lad�lar. bu d�nemde kurulan en �nemli atabeylikler; Fars Atabeyli�i ( 1147 - 1284 ), Erbil Atabeyli�i, Azerbaycan Atabeyli�i ( 1146 - 1232 ), �am Atabeyli�i ( 1128 - 1154 ) ve Musul Atabeyli�i ( 1127 - 1159 ) dir.
S�leyman Demirel'in do�du�u me�hur �slamk�y'�n ba�l� bulundu�u Isparta il�esi. eski ad� Agros olup 1921'de TBMM karar�yla de�i�tirilmi�tir.
Sel�uklular�n kumandanlar�na verdigi �nvand�r.
Osmanl�daki kar��l�� Lala'd�r.
Selcuklu Devleti'nde �ehzadeleri e�itip yeti�tiren ve zamanla devlet kuran y�ksek r�tbeli memurlara Atabey denirdi. Bu �nvan, ilk defa Sel�uklularda kullan�ld� ise de, daha onceki T�rk-�slam devletlerinde de bu vazifeyi g�ren memurlar vard�.Osmanl�larda ise, �ehzadeleri yeti�tirmekle g�revli kimselere Lala denirdi.

Kaynak: s�zl�k. bilgiportal

Atabey
�sim

(ata'bey)
Tarihi terim

Kimi eski T�rk devletlerinde, �zellikle Sel�uklularda gen� �ehzadelerin e�itimi ya da ba��ms�z olarak bir eyaletin y�netimi ile g�revli vezirlere verilen san.Sel�uklularda h�k�mdar �ocuklar�n�n e�itim ve ��retimi ile g�revli ya da �ok k��k ya�ta olan h�k�mdarlar�n ad�na devlet i�lerini y�neten deneyimli, bilgili ki�i. B�y�k Sel�uklu �mparatorlu�u'nun zay�flamas�ndan ve par�alanmas�ndan sonra, pek �ok Atabey, bulundu�u b�lgede ba��ms�zl��n� il�n etti.

TDK
MsXLabs.org & Morpa Genel K�lt�r Ansiklopedisi

ATALIK ya da [B]ATABEY,[/B] Ata olma durumu, niteli�i, duygusu.

Vasi, devlet naibi (�ehzade anlam�na gelen s�zc�k, Mang�tlar, �zbekler ve Buhara hanl�klar�nda, hanl�k san� yerine kullan�lm��t�r): "... o�lu Celal Han'a atal�k oldu" (Cihann�ma, yy ).

Kaynak: B�y�k Larousse