[KK] Piyale Pa�a

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- Asker tr (https://www.msxlabs.org/forum/asker-tr/)

- - Piyale Pa�a (https://www.msxlabs.org/forum/asker-tr/371523-piyale-pasa.html)

Piyale Pa�a

(d. Tolna, Macaristan - �. 21 Ocak 1578. �stanbul)
Osmanl� devlet adam�.

1554-68 aras�nda kaptan�deryal�k yapm��. Akdeniz'de �nemli deniz seferleri y�netmi�tir. Dev�irme olarak saraya al�nd� ve Enderun'da yeti�ti. Kap�c�ba��l��a kadar y�kseldi. 1554'te Gelibolu sancakbeyli�iyle kaptan�deryal��a getirildi. Fransa'n�n Osmanl� Devleti'nden yard�m istemesi �zerine ertesi y�l Turgut Reis'le birlikte Akdeniz�e a��ld�. �talya'n�n g�neyindeki Reggio Kalesi�ni, ard�ndan Frans�z donanmas�yla birle�erek Elba Adas�n� ald�. Daha sonra da Cezayir k�y�s�ndaki Oran� ve Tunus k�y�s�ndaki Bizerte'yi ele ge�irdi (1557). 1558�de Balear Adalar�n�n en b�y�� olan Mayorka�ya bir bask�n d�zenleyerek �ok say�da k�y ve kasabay� ya�malad�. Bu ba�ar�s�ndan dolay� I. S�leyman (Kanuni) taraf�ndan Cezayir beylerbeyli�i payesiyle pa�al�k verilerek �d�llendirildi.

M�ttefik H�ristiyan donanmas�n�n Cerbe Adas�n� i�gali �zerine Piyale Pa�a 1560'ta yeniden Akdeniz'e a��ld�. Turgut Reis�le birlikte aday� geri alarak b�y�k bir zafer kazand�. Ard�ndan II. Selim'in k�z� Gevherhan Sultan'la evlenerek (1562) saraya damat oldu. 1565'te Malta seferine ��kt�. Turgut Reis'in �ld�� bu seferde Serdar K�z�l Ahmedl� Mustafa Pa�a�yla d��t�� anla�mazl��n da etkisiyle ba�ar�s�zl��a u�rad�. 1. S�leyman, Zigetvar Seferi�ne ��kmadan �nce Piyale Pa�a'y� Sak�z (Kh�os) Adas�n�n al�nmas�yla g�revlendirdi. 14 Nisan 1566'da Sak�z'� kesin olarak Osmanl� egemenli�i alt�na alan Piyale Pa�a 1568�de ��. Selim taraf�ndan ��nc� vezirli�e getirildi.

Piyale Pa�a, Sadrazam Sokollu Mehmed Pa�a'n�n muhalefetine kar��n, Divan-� H�mayun'da K�br�s'a sefer yap�lmas�n� savunan Lala Mustafa Pa�a�y� destekledi. 15 May�s 1570'te ba�layan ve Lala Mustafa Pa�a'n�n serdar atand�� K�br�s seferine donanma komutan� olarak kat�ld�. 1571�de ikinci vezirli�e y�kseltildi. 1573�te Kaptan�derya K�l�� Ali Pa�a ile birlikte serdar olarak Puglia seferine ��kt� Puglia k�y�lar�n� vurarak geri d�nd�.

Sava�larda ald�� ganimetlerle b�y�k servet sahibi olan Piyale Pa�a, Mimar Sinan�a �stanbul'un Kas�mpa�a semtinde kendi ad�yla bilinen camiyi yapt�rm��t�r.

kaynak: Ana Britannica

Piyale Pa�a
(1515 Tolna/Macaristan-1578 �stanbul)
Piyale Pa�a, Osmanl� devlet adam� ve denizcisi

Aslen Macaristanl� olan Piyale Pa�a, Moha� Seferi'nden sonra saraya al�nd� ve Enderun'da yeti�ti. 1547'de kap�c�ba��, 1554'te Gelibolu sancakbeyi ve kaptan�derya oldu. Akdeniz'de baz� kaleleri ele ge�irdi�inden kendisine Cezayir beylerbeyli�i de verildi. Osmanl�lar�n Akdeniz'deki ba�ar�lar�ndan sonra, �spanya, Malta, Napoli, Papal�k, Cenova ve Floransa donanmalar� birle�erek Turgut Reis'in elindeki ve Akdeniz'de �nemli bir konuma sahip Cerbe Adas�'n� ele ge�irdiler (1560).

Ancak Piyale Pa�a 120 par�al�k bir donanmayla Akdeniz'e a��larak aday� geri ald� (1560); d�n��nde �ehzade Selim'in k�z�yla evlenerek saraya damat oldu. 1564'te �spanya'n�n elinde bulunan Penon de Velez Adas�'n� ele ge�irdi. 1565'te kaptan�derya olarak Malta Seferi'ne kat�ld�. Malta ku�at�ld�; ancak ku�atma ba�ar�s�zl�kla sonu�land�. Turgut Reis �ld�r�ld�. Piyale Pa�a baca��ndan yaraland�. 1565'te Sak�z Adas�'n� ald�. II. Selim zaman�nda kaptan�deryal�ktan ayr�larak ��nc� vezir oldu. 1570'te K�br�s Seferi'ne kat�ld�. Yeni ba�ar�lar elde etti. 1571'de de ikinci vezir oldu.

MsXLabs.org & MORPA Genel K�lt�r Ansiklopedisi

P�YALE PA�A

t�rk kaptan�derya
(Tolna ?-istanbul 1578)

Moha� meydan sava��ndan (1526) sonra dev�irilerek Enderun�da yeti�tirildi�i s�ylenir. Sarayda belirli a�amalardaki g�revlerde bulundu ve kap�c�ba�� oldu (1547). Gelibolu sancakbeyi g�revindeyken Koca Sinan Pa�a'n�n �l�m� �zerine kaptan�deryal��a getirildi (1554). Ertesi y�l�n bahar�nda 60 gemi ve Karl� ili sancak beyi Turgut Reis ile birlikte trans�z donanmas�na yard�m etmek amac�yla Akdeniz'e a��ld�. �nce G. �talya'da �izmenin ucundaki Reggio kalesini ele ge�irdi; ard�ndan frans�z donanmas�yla birle�erek Piombino�yu ku�att�. T�rk donanmas� ile frans�z donanmas� aras�ndaki anla�mazl�k �zerine k�� aylar�na do�ru �stanbul'a d�nd�.

Ertesi y�llarda da Akdeniz'e a��larak �nce Oran�� (1556), sonra Bizerte�yi (1557), sonra da Mallorca adas�nda Ciudadela�y� (1558) ele ge�irdi ve bu etkinlikleri nedeniyle Cezayir beylerbeyi payesini ald�. Papal�k ba�ta olmak �zere Ispanya, Malta, Cenova ve Napoli t�rk donanmas�n�n Akdeniz'de �st �ste kazand�� ba�ar�lar kar��s�nda Osmanl�lar'a kar�� ortak bir donanma olu�turdular. Bu donanma Cerbe (Gerba) adas�n� ele ge�irdiyse de Turgut Reis'in yard�m�na yeti�en Piyale Pa�a k�sa s�re sonra aday� Ha�l�lardan geri ald� (1560). Ayn� y�l �stanbul�a d�nd�.

�ehzade Selim'in (sonradan Selim II) k�z� Gevherhan ile evlenerek saraya damat oldu. Bir s�re sonra Akdeniz'de bu kez �spanyollar�n Pehon de V�lez adas�n� ald� (1564). Ertesi y�l giri�ilen Malta ku�atmas�nda ba�ar� elde edilemedi�i gibi Turgut Reis �ehit d��t�; Piyale Pa�a da yaraland� (1565). Ancak, Piyale Pa�a ertesi y�l Sak�z adas�n� osmanl� topraklar�na katt� (1566). K�br�s��n al�nmas�nda �nemli rol oynad� (1570). Ertesi y�l ikinci vezir oldu ve veziriazaml�k s�ras� kendisine geldi�i s�rada �ld�.

Piyale Pa�a, �stanbul'un Kas�mpa�a semtinde kendi ad�yla an�lan bir cami, bir mescit, medrese ve tekke yapt�rm��t�r.

Kaynak: B�y�k Larousse