E�itim ve k�lt�r alan�nda yap�lan ink�laplar nelerdir?

E�itim ve K�lt�r Alan�nda Yap�lan �nk�laplar

1)E�itim alan�nda yap�lan ink�laplar
1.a)Tevhid-I Tedrisat (E�itim ve ��retimin birle�tirilmesi) Kanunun kabul�
1.b)Latin harflerinin kabul�
1.c)�niversite reformu

2)K�lt�r alan�nda yap�lan ink�laplar
2.a)T�rk tarihi alan�nda yap�lan �al��malar
2.b)T�rk dili alan�nda yap�lan �al��malar

Gen� T�rkiye Cumhuriyeti �a�da� e�itimle m�reffeh olacakt�r. Atat�rk’�n Mill� E�itimle ilgili ilk icraat, 3 Mart 1924 y�l�nda TBMM’ce kabul edilen Tevhid-i Tedrisat Kanunu olmu�tur.

1. T�rk dilinin ba�ka dil aileleriyle kar��la�t�r�lmas�
2. T�rk dilinin tarihi ve kar��la�t�rmal� gramerlerinin yaz�lmas�
3. Anadolu ve Rumeli a��zlar�ndan olan kelimelerin derlenmesi, Osmanl�ca kelimelere T�rk�e kar��l�klar bulunmas�,
4. T�rk�e bir s�zl�k haz�rlanmas�,
5. Kurumun organ� olarak bir derginin yay�mlanmas�,
6. T�rk dili �st�ne yaz�lm�� yerli ve yabanc� eserlerin toplanmas� ve gerekenlerin �evrilmesi,
7. Terimlerin T�rk�ele�tirilmesi.

T�rkiye Cumhuriyeti’nden �nce 1839 Tanzimat D�nemi’nde, Osmanl� saltanat� da ��retim birli�ine ba�lamak istemi�se de bunu ba�aramam��, aksine bu konuda bir ikilik meydana gelmi�ti. Bu ikilik e�itim ve ��retim birli�i a��s�ndan bir�ok zararl� sonu�lar do�urdu. Bir milletin bireyleri ancak bir e�itim g�rebilir. �ki t�rl� e�itim bir �lkede iki t�rl� insan yeti�tirir. Bu ise, duygu ve d��nce birli�i ile dayan��ma ama�lar�n� tamamen yok eder13.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun “T�rkiye’deki b�t�n bilim ve ��retim kurumlar� Mill� E�itim Bakanl��’na ba�l�d�r”,14 �eklindeki ilk maddesiyle b�t�n ��retim kurumlar� birle�tirilerek Mill� E�itim Bakanl��’na devredilmi�tir.

Bu kanundan sonra e�itimle ilgili di�er bir ink�lap ise Harf ink�lab� olmu�tur. “1 Kas�m 1928 y�l�nda TBMM’nin a��l�� konu�mas�n� yapan Atat�rk “Her vas�tadan evvel b�y�k T�rk Milleti’ne onun b�t�n emeklerini k�s�r yapan �orak yol haricinde kolay bir okuma-yazma anahtar� vermek laz�md�r. B�y�k T�rk Milleti cehaletten az emekle k�sa yoldan ancak kendi g�zel asil diline kolay uyan bir vas�ta ile s�yr�labilir”15 diyerek bu ink�lapla hedeflenen �eyleri dile getirmi�tir.

Atat�rk’�n en b�y�k hedeflerinden birisi de sadece Sel�uklu ve Osmanl� tarihi i�ine s�k��p kalm�� olan T�rk tarihini, bu vaziyetten ��kar�p �sl�m �ncesi T�rk tarihinin de ara�t�r�lmas�n� istiyordu. “15 Nisan 1931’de “T�rk Tarih Tetkik Cemiyeti”ni kurdurarak bu yolda ilk ad�m� atm��t�r16.

Bug�n T.T.K. ad�n� alan bu cemiyet Atat�rk’�n istedi�i �izgide bir birinden g�zel �al��malar yapm��, �sl�m �ncesi T�rk Tarihi �zerine �al��an bilim adamlar�n�n eserlerini yay�nlayarak onlara yard�mc� olmu�tur.”12 Temmuz 1932 y�l�nda T�rk Dilini sadele�tirmek �zere T�rk Dil Tetkik Cemiyeti kurulmu�tur”17.

Bu g�n T�rk Dil Kurumu olan bu cemiyet �al��malar�na devam etmektedir. Dilimizde bulunan Arap�a ve Frans�zca kelimeler at�larak dil sadele�tirilmek istenmi� ancak bu dilde bir yozla�maya sebep olmu�tur. At�lan bu kelimelerin yerini Frans�zca, �ngilizce kelimeler alm��t�r. Atat�rk’�n hedefledi�i T�rk�e’nin Bilim dili olmas� ger�ekle�tirilememi�tir.