Dingil Nedir?
 

DÝNGÝL

1. Tekerlek, çark, silindir vb. þeylerin ortasýndan geçen mil: Arabanýn dingili kýrýldý.
2. Bir taþýtýn altýna enine yerleþtirilen ve uçlarýnda taþýtýn tekerleklerini taþýyan parça (ya da parçalar bütünü); bu parça taþýta, genellikle aský donanýmýyla baðlanýr.

—Dy. Dingil aralýðý, bir demiryolu taþýtýnda dingil takýmýnýn uç dingil eteenleri arasýnda ölçülen uzunluðu. ll Rijit dingil aralýðý, bir taþýtta, dingilleri her koþulda birbirine koþut olan dingil takýmýnýn toplam uzunluðu.

—Oto.

• Dingil aralýðý, ayný dingile baðlý iki tekerleðin orta düzlemlerinin zeminle arakesitleri arasýnda ölçülen uzaklýk. (Eþanl. ÖNÝZ GENÝÞLÝÐÝ.)
• Dingil borusu, bükülmez dingilli kamyonlarýn ya da her türlü arazide çalýþan taþýtlarýn arka köprüsünde, diferansiyelin her iki yanýnda yer alan ve tekerlek millerini (aks) içeren geniþ aðýzlý parçalardan her biri.
• Deðiþmez dingil aralýðý, bir dingile baðlý iki tekerleðin zemine deðme noktalarý arasýndaki uzaklýk, yaylarýn sapmasý ne olursa olsun, sabit kalacak biçimde aský donanýmý konumu.
• Parçalý ya da eklemli dingil, dingilin iki ya da tek bir eklem çevresinde salýným yapmasýný saðlayan, baðýmsýz tekerlekli arka aský donanýmýnýn özel biçimi.

Aks : Akslar dönen makine elemanlarýný taþýma amacýyla kullanýlan parçalardýr. Sadece eðilmeye zorlanýrlar.

DÝNGÝL
—ANSÝKL. Dy. Lokomotif, vagon ve demiryolu taþýtlarýnda tekerlekler dingil uçlarýna sýkýca geçirilip kamalanýr ve dingille birlikte dönerler. Dingil düz ya da dirsekli olabilir. Dirsekli dingiller bir ya da birkaç devindirici biyel ucunda krank mili iþlevi görür ve özellikle kimi buharlý lokomotiflerde silindirler kazanýn altýna, þasinin boylamalarý arasýna yerleþtirildiðinde kullanýlýr. Dingil, yol boyunca rulman kutularýnýn etkisiyle iki tekerleðin uygun konumu korumasýný, ayrýca çekme açýklýðýnda ve koþut iki düzlem içinde kalmasýný saðlar Demiryolu dingillerin yapýmý, iþlenmesi ve takýlmasý özen gerektiren iþlemlerdir.
Dingil ve iki tekerlekten oluþan bütüne komple dingil (günlük dilde yalnýz dingil), çýplak dingile ise aks-dýngil adý verilir.

—Oto. Dingilin birçok iþlevi vardýr: þasinin »ekerlekler üzerine oturmasýný saðlar; devindirici tekerleklerin kumanda organlarýný ve direksiyon çubuk takýmýný taþýr; ayrýca tekerlekler arasýndaki açýklýðý sabit tutar.

Klasik ön dingil, makaslarla þasiye baðlanan çift T kesitli dövme çelikten bir çubuktu; tekerlekler bu çubuðun iki ucuna, bir pime eklemle baðlý bir aksla takýlýyordu. Bu düzenleme aðýr taþýtlarda, kamyonlarda ve otobüslerde hâlâ kullanýlýr. Dingil aks pimi birçok organý, özellikle tekerlek frenini ve direksiyon parçalarýný taþýr.
"Baðýmsýz ön tekerlekli” ya da "baðýmsýz dört tekerlekli" arabalarda dingil iþlevini, þasiyi tekerleklere baðlayan sabit ya da eklemli organlar saðlar. Bu organlara ön takým ve arka takým adý verilir.

Arka tekerlekleri devindirici olan arabalarda ya da aðýr yük taþýtlarýnda arka dingile arka köprü denir.
Parçalý ya da eklemli dingiller, baðýmsýz tekerlekli bir taþýtýn enine dengesi üzerindeki yalpa etkisini belirlemek için yapýlan araþtýrmalar sonucunda doðmuþtur. Yalpa, asýlý kütlenin aðýrlýk merkezine uygulanan enine bir kuvvetin etkisinden kaynaklanýr. Yalpa açýsý, aský donanýmý yaylarýnýn esnekliði ile eðme momentinin çarpýmýyla doðru orantýlý ve asýlý kütlenin aðýrlýk merkezi ile taþýtýn orta düzlemi arasýndaki uzaklýðýn karesinin iki katýyla ters orantýlýdýr Devrilme momenti ise asýlý kütlenin aðýrlýk merkezini aský donanýmý yaylarýný içeren düzlemden ayýran uzaklýk ile enine kuvvetin çarpýmýna eþittir Yalpa açýsýnýn deðerini azaltmak için, yaylar birbirinden maksimum uzaklýkta tutulur; bu da olabildiðince geniþ bir dingil aralýðý seçmek demektir; yaylarýn esnekliði yoltutumuyla uyuþtuðu ölçüde yumuþar ve yalpa ekseninin aðýrlýk merkezine uzaklýðý minimum düzeyde olmasý gerekir.

Bükülmez bir dingil, aský donanýmý yaylarýnýn yarý uzaklýðýnda ve bunlarýn ortalama düzlemi düzeyinde yer alan bir yalpa merke zi oluþturur. Baðýmsýz tekerlekli bir dingilde ise tekerlekler, biçim deðiþtirebilen koþutkenar türünde baðlantýlarla taþýtýn düþey bakýþým eksenine koþut kalmaya zorlanýr; böylece yalpa merkezinin zemine deðin alçaldýðý görülür. Tek noktadan eklemli ve parçalý arka dingillerden oldukça uzun bir süre yararlanýldýktan sonra, genel eðilim iki noktadan eklemli düzeneklerin ya da denetimli biçim deðiþtirme gösteren tekparça dingil kullanýmý yönündedir (ön tekerlekleri devindirici olan taþýtlarýn durumu).

1 . Tekerleklerin merkezinden geçen ve taþýtýn altýna enlemesine yerleþtirilmiþ mil, eksen, aks:
"Öyleleri görülür ki arabanýn dingilleri üzerine oturtulmuþ büyük kafesler sanýrsýnýz."- R. N. Güntekin.
2 . sýfat, argo Aptal, salak.
3 . sýfat, argo Kaba saba.