Biyodizel yağ bitkisi olarak adlandırılan ayçiçeği, kanola (kolza), soya gibi bitkilerin tohumlarından veya atık yemeklik yağlardan elde edilen yağların bir katalizör eşliğinde alkol ile kimyasal reaksiyonu sonucunda elde edilen ve dizel motorlarında kullanılabilen bir yakıttır. Atık kızartma yağı temini kısıtlı olduğu için, yağ bitkilerinin tohumlarından elde edilen kullanılmamış yağ, biyodizel üretiminde tercih edilmektedir.

Mazot kullanarak çalışan bütün içten yanmalı motorlarda kullanılan biyodizel petrol içermez. Dizel motorlarda hiçbir modifikasyona gerek kalmadan yada çok küçük değişiklikler ile kullanılabilir. Avrupa birliği ülkelerinde şu anda %2 oranında dizel yakıtların içerisine karıştırılarak kullanılmaktadır. AB, 2010 yılında özellikle taşımacılıkta kullanılan yakıtların % 5.75 ini biyodizel gibi biyoyakıtların oluşturmasını amaçlamaktadır. Çevreye verdiği zarar mazot ile kıyaslandığında çok az ve motor ömrünü yağlayıcı özelliğinden dolayı uzatan biyodizelin gelecek yıllarda öneminin ve kullanımının daha da artacağı açıktır. Dünyada petrol rezervleri hızla azalırken, petrol tüketimi ise artmaktadır.

Petrol temini yönünden dışarıya çok bağımlı olan ve petrol fiyatlarının da yüksek olduğu ülkemizde, topraklarımızın yağ bitkilerinin yetiştirilebilirliğine uygun olması nedeniyle biyodizel araştırmaları ve çalışmaları oldukça önemlidir.

Biyodizel tamamen yerli kaynaklardan elde edilebilen hammaddelerden üretilir. Bu nedenle stratejik yakıt yada acil durumu yakıtı olarak da isimlendirilir. Petrol kaynaklarının azalması veya petrol temin edilen ülkelerle olabilecek olumsuz şartlarda ülkemiz kaynakları üretilebilecek ve kullanılabilecek alternatif bir dizel motor yakıtıdır.

• Dizel motorlar için alternatif bir yakıttır,
• Petrol ihtiyacını karşılamada dış ülkelere olan bağımlılığı azaltacaktır,
• Dizel motorlarda hiçbir değişikliğe gerek olmadan kullanılabilir,
• Yağlayıcı özelliği neniyle motor ömrünü uzatır,
• Biyodizel çevre dostudur, sera etkisi oluşturmaz, çevre kirliliğinin önlenmesinde bir çözümdür,
• Özellikle ülkemizde tarım potansiyelinin daha etkin değerlendirilmesini sağlayacak ve yeni iş sahaları açacaktır,
• Kırsal kesimin sosyal ve ekonomik yapısında gelişme sağlayacak ve göçü önleyecektir,
• Ekonomiye katma değer sağlayacaktır,
• Yenilenebilir, sonsuz bir enerji kaynağıdır.

Biyodizelin Özellikleri Nelerdir?

MOTOR AÇISINDAN:

• Biyodizel, kimyasal bileşimi olan yağ asidi zincirlerini ve oksijen içeren bir yakıttır. Petrol kökenli mazot ise kimyasal bileşimi olan ve çevre için zararlı kükürt içeren bir yakıttır,
• Mevcut dizel motorlarda hiçbir tasarım değişikliği yapmadan kullanılabilir,
• Yağlayıcılık özelliği mükemmeldir,
• Motor ömrünü uzatır,
• Motor karakteristik değerlerinde iyileşme sağlar,
• Motor titreşimini azaltır,
• Isıtma sistemleri ve brülörlerde kullanıma uygundur,
• Stratejik özelliklere sahiptir,

ÇEVRE AÇISINDAN:

• Çevre dostudur,
• Yenilenebilir hammaddelerden üretilir,
• Atık yemeklik yağlardan üretilebilir,
• Hayvansal yağlardan üretilebilir,
• Anti-toksik etkilidir
• Biyolojik olarak kolay ve hızlı bozulur,
• Kanserojen madde ve kükürt içermez,
• Kolay depolanır, alevlenme noktası yüksektir,
• Biyolojik karbon döngüsü içinde fotosentez olayı ile sera etkisine neden olan gazının dönüşümünü hızlandırdığı içen sera etkisi oluşturmaz,
• Yanma sonunda, çevre kirliliğine neden olan diğer ve gazlarını, partikülleri ve yanmamış hidrokarbanları daha az çevreye oluşturur, yu petrol kaynaklı motordan %50 oranında daha az çevreye yayar.
• emisyonları yaklaşık %13 oranında daha yüksektir,
• Kükürt içermediği için kükürt kaynaklı çevre kirliliği oluşturmaz, asit yağmuru etkisi yoktur,
• Ozon tabakasına olan zararlı etkisi petrol kökenli mazottan çok daha azdır (yaklaşık %50)
• 1 litre hampetrol 1 milyon litre içme suyunu kirletebilirken, biyodizelin sudaki canlılara herhangi bir toksik etkisi yoktur.

Biyodizel Ölçümleri

• Motorda tamamen %100 (B100), %80 (B80), %50 (B50), %20 (B20), %5 (B5) oranında ve %2 (B2) oranından petrol kökenli normal motorin ile karıştırılarak kullanılabilir. Avrupa Birliğine üye ülkelerde B’ oranında kullanılması istenmektedir.
• Biyodizel kullanımı için dizel motorlarda herhangi bir değişikliğe gerek yoktur. Sadece biyodizel il temas eden kauçuk-plastik hortumlar var ise bunların değiştirilmesi gerekebilir,(Özellikle 1996 yılı ve daha eski model araç motorlarında)
• Çevreye zararlı olan gazların oranını düşürür,
• Setan sayısı daha yüksektir ve motor daha az vuruntulu çalışır
• Motorda yağlanma derecesini arttırır ve ömrünü uzatır,
• Motorda oluşan birikintileri çözer ve gücünü arttırır,
• Kışın kullanılacaksa %50 oranında normal petrol kökenli motorin ile karıştırılarak kullanılması tavsiye edilir,
• İlk kullanılmaya başlandığı dönemde depo, boru ve hortumlardaki olabilecek birikintileri çözeceği için yakıt filtrelerinin daha kısa sürede değiştirilmesi gerekebilir,
• Kalitesiz biyodizel kullanımı enjektörlerde ve yakıt pompası elemanlarında zaman içerisinde tahribata neden olabilir. Bu nedenle TS EN 14214 standardına uygun olarak üretilmiş kaliteli biyodizel kullanımına özen gösterilmelidir,
• Tüm brülörlerde kullanılabilir.

Biyodizel üretim maliyeti yüksek olan bir yakıttır. Yağlı bitki tohumundan üretim yapan tesislerde biyodizel maliyetindeki en büyük pay tohumuna aittir. Atık yağı hammadde olarak kullanan işletmelerde üretim maliyeti göreceli olarak daha azdır.
Üretim maliyetini düşüren unsurlar üretim sırasında elde edilen yan ürünlerin (küspe ve gliserin) değerlendirilmesidir. Özellikle gliserin biyodizel üretim maliyetini belirleyen ve tesisin mali faydasını direkt etkileyen bir yan üründür. Gliserinin saflaştırılarak pazarlanması işletmenin kar marjını artırır. Ayrıca saflaştırma sırasında elde edilen gübrenin de ekonomik değeri vardır.

Ancak Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir ve ekonomik sorunlarını çözümlememiş bir ülkedir. Bu nedenle Türkiye'de biyodizel ancak dizel yakıtından daha düşük fiyata satılması durumunda yakıt piyasasında kendine yer bulabilir ve kullanımı yaygınlaşabilir. Bunun yanısıra ısıl performansının dizel yakıta nazaran daha düşük olması nedeniyle tüketici haklarının korunarak biyodizel birim fiyatının dizel birim fiyatına nazaran en az % 8.2 oranında daha düşük olarak satılması gereklidir. Bu oranının üzerindeki değerler biyodizel kullanımı teşvik eden değerlerdir.
Biyodizel birim üretim maliyetinde belirleyici bir faktör yan ürün olarak elde edilen gliserinin ekonomik olarak değerlendirilmesidir. Yan ürün olarak elde edilen gliserin sabun ve kozmetik sanayiinde değerlendirilebildiği gibi saflaştırılarak ilaç sektöründe de kullanılabilmektedir. Ülkedeki gliserin fiyatının yarıya düşmesi nedeniyle ekonomikliğini yitiren ve kapatılan biyodizel tesislerinin mevcudiyeti bilinmektedir.