Türk Halk Oyunlarında Yöreler
Türk Halk Oyunları'nın genel olarak türleri şu şekilde ayrılmaktadır: - Hora Bölgesi;Trakya.
- Zeybek Bölgesi; Dört alt gruptan oluşur. Kural olarak; 9 zamanlı ve aksak ritmli oyunlardır.
- Asıl Zeybek Bölgesi; Ege, Güney Marmara, İçbatı Anadolu.
- Teke Zeybek Bölgesi; Göller Yöresi, Batı Akdeniz.
- Kaşıklı Zeybek Bölgesi; Güney Marmara, Batı Karadeniz, İçbatı Anadolu ve çevresi. Bu bölgelerde karşılıklı oynanan ritüelleşmiş düzenli oyunlara da rastlanmaktadır (Zonguldak, Karabük'te olduğu gibi).
- Kaşık Oyunları Bölgesi; Konya Bölümü ve Doğu Akdeniz çevresi.
- Horon Bölgesi; Orta ve Doğu Karadeniz.
- Halay Bölgesi; Üç alt bölümden oluşur.
- Bozkır Halayları: İç Anadolu'nun Doğusu
- Doğu Halayları: Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri
- Çukurova Halayları: Çukurova çevresi.
- Bar Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.artvin.(kıpçak(ahıska)türk'leri)
- Kafkas Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.artvin. (kıpçak(ahıska)türk'leri)
Bir oyunun halk oyunları vasfı taşıması için kural olarak "zamanda derinlik ve mekanda yaygınlık" ilkesini barındırması gerekir. not:bu halk oyunları haritası nın artvin ili yanlıştır,artvin ilinde horon sahil ilçelerin oyunlarıdır(arhavi,hopa,ve borçka)diğer ilçeler in oyunları artvin kafkas(ahıska)dansı ve bar oyunlarıdır.
Halk Oyunları İle İlgilenen Kurumlar
- Türk Halk Oyunları Federasyonu: Dernek ve Kulüpler 2001 yılında Türk Halk Oyunları Federasyonu'nu oluşturmuşlardır. Spor federasyonları statüsündedir. Derleme faaliyetleri ve yarışmalar organize etmektedir. Başkanı: Sertaç Demirtaş 'tır.
- Milli Eğitim Bakanlığı Okuliçi Beden Eğitimi ve İzcilik Dairesi Başkanlığı: Milli Eğitim Bakanlığı'nın ilgi alanlarından biri de Türk Halk oyunlarıdır. Her yıl M.E.B.'na bağlı bütün okulların katıldığı Türkiye'nin en yaygın halkoyunları yarışmaları yapılmaktadır. Yarışmalar ilçe yarışması, il yarışması, grup yarışması ve Türkiye Finalleri şeklinde yapılmaktadır. Türk Halkoyunları'na derlemelerin yapılmasında MEB'nın büyük rolü vardır. M.E.B. Halkoyunları dairesinin müdürü; Z.Bilge Erdendir. Yarışma Branşları;
- İlköğretim Minikler Geleneksel
- İlköğretim Yıldızlar Geleneksel
- Lise Büyükler Geleneksel
- Yaygın Eğitim Kurumları Geleneksel
- İlköğretim Minikler Sahnelemeli
- İlköğretim Yıldızlar Sahnelemeli
- Lise Büyükler Sahnelemeli
- Yaygın Eğitim Kurumları Sahnelemeli
- Kültür ve Turizm Bakanlığı:: Halk oyunları ile ilgilenen bir diğer kurum Kültür Bakanlığı'dır. Bünyesindeki Halk Kültürünü Geliştirme ve Araştırma Müdürlüğü aracılığıyla halk oyunlarının araştırılmasına yönelik çalışmalar yapar. [HAGEM] Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı ve sponsoru Sabancı ortaklaşa her yıl Vak-Sa halk dansları yarışması yapmaktadır. Halkoyunları dernekleri arasında yapılmaktadır. Halk Oyunları'nın oscar'ı niteliğindedir. Bunun yanında Kültür Bakanlığı köyler arası mahalli halk oyunları yarışması düzenlemektedir.
- Üniversiteler: Üniversiteler halk oyunlarıyla ilgilen kurumlardır. Gerek öğrenci kulüpleri gerek beden eğitimi spor yüksek okulları ve gerekse Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı aracılığıyla halk oyunlarına katkıda bulunurlar. Üniversite Sporları Federasyonu her yıl üniversiteler arası yarışma düzenlerler.
- Yurt-kur: Yurt-kur her yıl devlet yurtları arası halk oyunları yarışması düzenlemektedir.
- Halk oyunları dernekleri ve kulüpleri: Pekçok şehirde halk oyunlarını öğretmek ve yaşatmak amacıyla dernek ve kulüpler kurulmuştur.
- Halk eğitim merkezleri: Hem'lerin asli görevlerinden biri de yöre halk oyunlarını araştırmak ve eğitici yetiştirmektir.
- Gençlik merkezleri: Gençlik ve Spor'a bağlı gençlik merkezleri de halk oyunlarına hizmet vermektedir.
Halk Oyunları Konservatuarları ve İlgili Bölümler - İstanbul Teknik Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
- Izmir Ege Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
- Gaziantep Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
- Sakarya Üniversitesi Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü
- Ankara Üniversitesi Halk Bilimi Bölümü
- Hacettepe Üniversitesi Halk Bilimi Bölümü
Halk Oyunlarının Sorunları
Türk halk oyunlarının geliştirilmesi ve bilimsel kurumsallaşmanın sağlanması için yapılması gereken çalışmalar şunlardır;
- Bilim adamı ve uzman sayısının arttırılması,
- Derleme ve araştırmaların tamamlanması,
- Eldeki malzemelerin analizlerinin yapılması,
- Terminoloji sorununun çözümlenmesi,
- Yayınların fazlalaştırılması,
- Tür konusunun açıklığı kavuşturulması,
- Tasnifinin yapılması,
- Notasyon yazımının biran evvel başlatılması,
- Halk oyunları atlasının çıkartılması,
- Yarışmalara bir düzen getirilmesi,
- Halk oyunları sözlüğünün yapılması.
- Halk oyunlarımızı bilimsel bir ortama getirmek ve üzerinde çalışmalar yapabilmek için TÜBİTAK gibi özerk bir "Halk Oyunları Araştırma Enstisüsü"nün veya "Halk Oyunlarını Araştırma Merkezi"nin kurulması.
- Halk oyunları ile ilgilenen bilim adamı, uzman ve araştırmacıların bir çatı altında toplanması, elde edilen bütün bilgi ve belgelerin bir merkezde toplanması.
