Karadelik Nedir?
Astrofizikte karadelik; kütlesi büyük, çekim alanı güçlü bir kozmik cisim olarak tanımlanır.Karadeliklerin çekim alanı o kadar büyüktür ki, hiçbir maddi oluşum onlardan kaçamaz.Albert Einstein'ın görecelik kuramında belirttiği gibi, en yüksek hıza sahip ışık dahi karadeliklerin yeterince yakınına geldiğinde onlar tarafından yutulur.
Karadeliklerin Keşfi
Karadelik kavramı ilk kez 1969 yılında J. Wheeler tarafından kullanıldı. Öncesinde bazı bilim adamlarının tezlerinde uzayda maddeleri yutan bir tuzak olduğu öne sürülmüştü. Fakat onlar bu şekilde isimlendirmemişti.
Bir cismi görebilmek ancak ondan ışık ışınlarının gelmesiyle mümkündür. Karadelikler üzerlerine gelen her maddeyi ve ışığı emdikleri için onları doğrudan gözlemleyebilmek imkansızdır.Bu nedenle karadeliklerin varlığı dolaylı yoldan gözlemlenerek kanıtlanabilmiştir. Bu metotlardan biri, karadeliğin çekim alanından geçen bir ışığın sapmasının ölçülmesidir.Karadeliklerin araştırılmasında kullanılan bir diğer yöntem ise uzaydaki gaz ve toz zerreciklerinin karadelik tarafından emiliminin saptanmasıdır.
Karadelikler Işık mı Yayıyor?
Tübingen Üniversitesi'nden Astrofizik Uzmanı Jörn Wilms ve ekibi karadeliklerin enerji yaydığını keşfetti.Dev bir karadeliği gözlemleyen Wilms, karadelikten etrafa ışık yayıldığı sonucuna vardı.Röntgen uydusu XMM_Newton'dan elde edilen görüntüler, gaz bulutunun aydınlık bir ışık verdiğini gösteriyordu.
100 Milyon Işık Yılı
Gökcisminin yerçekimi kuvveti, ışığın bile çekim etkisinden kurtulamayacağı kadar güçlüydü.
Gözlemlenen dev karadelik, 100 milyon ışık yılı uzaktaki bir galaksinin merkezinde dönüyor ve çevresindeki gaz halkaya enerji yayıyordu.
Kaynak: Bilimnet
Son düzenleyen nötrino; 24 Mart 2016 21:15
