Bilimsel araştırma istenilen bilgiye ulaşabilmek için, sistematik veri toplama ve analiz etme sürecidir. Bazı bilimsel araştırmalar, kuram (teori) üretmeyi ya da varolan kuramları sınamayı amaçlamaktadır. Kuram, bir olguyu açıklamaya, kestirmeye ve/veya kontrol etmeye yarayan ilişkili ilkeler bütünüdür.

Örneğin, öğrenme olgusunu açıklayan kuramlar arasında bilişsel öğrenme kuramını ve davranışsal öğrenme kuramını sayabiliriz. Kuram üretmeyi ve/veya sınamayı hedefleyen bilimsel araştırmalara, temel araştırma adı verilmektedir. Yukarıda örnek olarak verilen kuramlardan davranışsal öğrenme kuramındaki ‘ödüllendirme ilkesi’ni sorgulayan bir araştırma, temel araştırma özelliği göstermektedir.

Bilimsel Araştırma Nasıl Yapılır?

Bilimsel araştırmada çözülmeye çalışılan problemin çok dikkatli ve ayrıntılı olarak belirlenmesi çalışmanın ilk adımı ve en önemli aşamasıdır. Bu aşamada elde edilecek olumlu ve olumsuz bilgi ve puanlar araştırmanın ileri aşamalarında önemli etkilere yol açar.

Araştırma sürecinde, problemlere bulunan çözümlerin güvenilir olması için veriler planlı ve düzenli olarak toplanır. Toplanan veriler analiz edilerek değerlendirmesi yapılır. Son olarak konu ile ilgili raporlar hazırlanır.

Bilimsel Araştırmanın Aşamaları

• Problemi Görme – Gözlem ve Araştırma Konusunun Belirlenmesi
• Araştırma Problemini Tanımlama
• Konuyla Đlişkili Kaynakların Taranması
• Hipotezlerin Yazılması
• Araştırma Yöntem ve Modelini Belirleme
• Verilerin Toplanması ve Analizi
• Araştırmanın Sonuçlandırılması ve Araştırma Raporunun Yazılması

Bilimsel Araştırmanın Nitelikleri

• Bilimsel araştırma problem çözmeye yönelik belli aşamaları kapsayan, yansız, sistemli çalışmalar sürecidir.
• Bilimsel araştırma, doğruluğu test edilmiş, sistemli ve organize, daha önceki bilgilerden hareket ederek literatürde bulunmayan yeni bir bilgiye ulaşmaya çalışır.
• Bilimsel araştırma kendini yenilemeye açıktır. Belirlenen değişkenler ölçülebilir, gözlenebilir olmalı ve başka istatistik yöntemlerle analiz edilip araştırma tekrarlanabilmelidir.
• Bilimsel araştırmanın dayanakları bilimsel ortak ölçütler olmalı. Kişisel kanılar ve duygusal yaklaşımlar olmamalıdır.
• Bilimsel araştırma tarafsız ve tüm eleştirilere açık olmalıdır.
• Bilimsel araştırmada verilerin belli bir sistem bütünlüğünde yayımlanması zorunludur. Yorumsuz araştırma eksiktir, tamamlanmamıştır.
• Bilimsel araştırma; bilim adamları ve araştırmacılar için anlamlı ve önemli olmalıdır.
• Bilimsel araştırma doğal olaylar ve olgular arası ilişkiler sistemini ortaya koyar