Periyodik Tablo (Periyodik Cetvel)
Fiziksel ve kimyasal özelliklerinin periyodik benzerliğini ve değişimini göstermek üzere, elementlerin, atom sayılarına göre satır ve sütunlar biçiminde düzenlenmesiyle elde edilen cetveldir. Periyodik cetvel oluşturma çalışmaları 19. yüzyıl başında Johann Wolfgang Döbereiner tarafından başlatıldı. 1860'lara gelindiğinde, yeni elementlerin de bulunmuş olmasının yardımıyla, John Alexander R. Newlands, elementlerin, atom ağırlıklarına göre sekizerli aralarla benzer özellikler gösterdiklerini fark etti.
1869'da Mendeleyev, elementlerin özelliklerinin atom ağırlıklarına göre periyodik olarak değiştiğini buldu ve ilk yetkin periyodik cetveli yayımladı. Daha sonra atomun yapısına ilişkin çalışmalar, söz konusu özelliklerin periyodikliğinin atomdaki elektron sayısına ve dizilişine bağlı olduğunu ortaya koymuş ve düzenlemenin atom ağırlığına göre değil, atom sayısına göre yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Periyodik cetvelin her satırı (ya da periyodu) bir elektron kabuğundaki toplam elektron sayısına karşılık düşer.
Öyle ki satırlardaki element sayısı sırasıyla 2, 8, 8, 18, 18, 32 ve 32'dir. Benzer atom yapısı ve özellikler gösteren elementler periyodik cetvelde sütunlar (ya da gruplar) biçiminde düzenlenmiştir ve aşağı doğru inildikçe grup üyesi elementlerin özellikleri düzenli bir değişim gösterir. Ana Gruplar da denen uzun gruplar genellikle IA-VIIA ve en sağda yer alan soy gazlar da 0 rakamıyla temsil edilirler. Geri kalan ve geçiş elementleri de denen gruplar ise IIIB-VIII, IB ve IIB simgesiyle gösterilir. Her grubun karakteristik değerliği grup sayısına (N) ya da bazı ametaller için (8-N) sayısına eşittir. Bunlardan başka atom sayısı 58'den ve 90'dan başlayan ve her biri benzer özellikli 14 element içeren lantanitler ve aktinitler serisi de vardır. Bu iki seri, genellikle IIIB grubunun üyesi sayılırlar.
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
