Kuşlar hakkında bilmediklerimiz

Kuşlar nereden geldiler ?
kuşlar, arka bacakları üstünde koşan, ufak, hafif kemikli, sıcak kanlı sürüngenlerden, dinozorlardan evrildiler.
kuşlar, sürüngenler gibi yumurtlarlar ve bacakları pullu olur. tüyleri, kendilerini sıcak tutmak üzere pullardan gelişmiş olabilir.
archaeopteryx adlı tanınmış fosil, yarı kuş yarı sürüngen gibi görünüyor. bundan 130 milyon yıl önce yaşamış olan archaeopteryx, yaklaşık 100 milyon yıl önce, kretase (cretaceous) adı verilen yerbilimsel çağda ortaya çıkan gerçek ilk kuşların atasına benziyor.

kuşlar nerelerde yaşarlar ?
kuşlar, yeryüzünde, kutuplar'dan ekvator'a, en sıcak çöllerden antarktika'nın soğuk buzullarına, ücra adalardan şehir merkezlerine kadar derhal hemen her yaşam ortamında yaşarlar. dünyanın bütün okyanuslarını, bu arada elbette havayı da yurt edinmiş durumdadırlar.

kuşlar neden uçarlar ?
kuşlar, yırtıcılardan kaçmak, yaşayıp yiyecek bulabilecekleri yeni yerler bulmak için uçarlar. bazı kuşlar, bunları yapmak için uçmaya gerek duymadıklarından uçma kabiliyetlerini yitirmiş durumdadırlar. yırtıcıların bulunmadığı galapagos adalarındaki uçamayan karabataklar, bir zamanlar uçabilmekte olan kuşlardan evrilmiş olsalar bile buna bundan böyle gerek duymuyorlar.
devekuşu gibi başka kuşlar, çok ağır olduklarından herhalde hiç uçamadılar. bu kuşların çoğu, yırtıcıların sinsice yaklaşıp üzerlerine atlayamayacakları açık yerlerde yaşarlar. bunlar, büyük koşuculardır.

kuşlar nasıl uçarlar ?
kuşların uçabilmelerinin tek sebebi, cüsselerine göre çok hafif olmaları. kemiklerinin içlerinin boş olması, dişlerinin ve idrar keselerinin bulunmaması, ağırlıktan tasarruf etmelerini temin eder. bunlara karşılık tüyleri, kanatları ve kendilerine güç veren çok büyük kasları bulunur.

kuşlar iyi görebilirler mi ?
kuşların görüşleri çok iyi, gözleri iri olur. çoğu, renkli olarak görür; renkli tüyleri ise, üreme hedefli gösterilerinde büyük önem taşırlar. baykuş gibi gececi kuşlar, son derece loş ışıkta çok iyi görürler, fakat renkleri çok iyi göremezler.
çoğu kuşun gözleri, kafalarının yan taraflarında yer alarak çevrelerini iyice görebilmelerini temin ederler. bu, yaklaşan tehlikeleri görmelerine yardımcı olurken dünyayı çok yassı biçimde görmelerine yol açar. avcı kuşların ileriye bakan gözleri, nesneleri üç boyutta görebilmelerini sağlayarak hızlı hareket eden avları yakalamalarına yardımcı olur. bu kuşların görme duyuları, bizimkilerden 10 kat keskin olabilir.
çoğu kuşun işitme duyusu da harika olur. kulakları, insanlarınki gibi çıkıntılı olmaz. gözlerinin tam arkasında yer alan kulak delikleri, tüylerle kaplı olur.

kuşlar neler yerler ?
kuşların çoğu, enerjisi yüksek yiyeceklerden tohum, tane, kurtçuk, böcek, balık, memeli, hatta başka kuşları yer. daha azı ise ot gibi enerjisi düşük yiyeceklerden yemekle birlikte pekçok ördek, kaz ve kuğu, otlarla iyi beslenirler.
kuşların her bir türü, belli bir yiyecekten yemeye uyum sağlamışlardır. bazılarının gagası, yapraklardaki böcekleri toplamak için ufak, nazik yapıda olurken bazılarınınsa, yumuşak çamuru kazıp kurtçukları çıkartmak için uzun, diğerlerinin ise etleri parçalamak için kıvrık olur.

kuşlar neden tüylü olurlar ?
tüy, sadece kuşlarda bulunur. saçlarımız ve tırnaklarımız ile aynı maddeden yapılmış olan tüyler, içlerinde bir hava tabakası tutarak kuşları sıcak ve kuru olarak muhafaza ederken renkleri, yırtıcılardan gizlenmelerine ve rakiplerine gösteriş yapmalarına yardımcı olur. tüyler, hepsinden çok, uçmak için lazım geniş fakat hafif yüzeyleri (kanatları ve kuyruğu) temin ederler.

kuşlar nasıl ürerler ?
tüm kuşlar, yumurtlar. albatros, ancak her iki veya üç yılda bir yumurta yumurtlarken tavuskuşları, bir kuluçka döneminde 20 veya daha fazla yumurta yumurtlarlar.
yumurtaların kuluçka müddeti farklı olmakla birlikte, genellikle, kuş ile yumurtası ne kadar büyükse yumurtaların kuluçkadan çıkmaları o kadar uzun, ebeveynlerinin göstermesi gereken dikkat ise o kadar fazla olur.
kuşların çoğu, yuvasında yumurtlar; fakat bu yuva, deniz papağanı için eski bir tavşan kovuğu ile gök doğan için çıplak yar çıkıntısı arasında her şekilde olabilir. buna karşılık, çulhakuşları, birbirine örümcek ağıyla tutturulmuş 3. 000 kadar tüy ile yosun parçasından meydana gelen, bütünüyle kapalı, hoş yuvalar yaparlar.

kuşlar ne kadar yaşarlar ?
kuşların çoğu, çeşitli sebeplerden dolayı bir yıldan az yaşar; fakat ilk kışlarınıatlatabilen şanslı bireyler, 20 yıl veya daha uzun müddet yaşayabilir. deniz ve kıyı kuşları, genellikle daha uzun yaşarlar: 35 yaşında olduğu bilinen bir poyrazkuşu var.
kızılgerdan gibi yaygın bahçe kuşları, genellikle iki-üç yıl yaşarlar.