SAYGUN (Ahmet Adnan)
türk besteci ve folklor araştırmacısı
(İzmir 1907 - İstanbul 1991).
İlk müzik derslerini İzmir'de İsmail Zühtü Kuşçuoğlu'dan aldı. Rossati’den piyano öğrenmeye başladı. Daha sonra Macar Tevfik Bey'in öğrencisi oldu. 1923'te kısa bir süre H. Saadettin Arel ile armoni çalıştı. Bir yandan da kendi kendine kontrapunto öğrendi. 1925'te İzmir ilkokullarında müzik öğretmenliğine atandı. 1926'da Ankara Musiki muallim mektebi'nde yapılan bir sınavda başarı göstererek İzmir lisesi öğretmenliğine yükseldi. 1928'deki bir sınavı kazanarak devlet bursuyla Paris'e gönderildi. Schola cantorum'da Vincent d'indy ve Eugöne Borrel'in öğrencisi oldu. 1931'de yurda dönünce Musiki muallim mekte- bi’nde armoni ve kontrapunto öğretmenliğine getirildi. 1934'te kısa bir süre Riyaseti cumhur filarmoni orkestrası'nı yönetti. 1936'da İstanbul’a geçti, derslerine Belediye konservatuvarı'nda devam etti. Aynı yıl Bâlâ Bartök jle birlikte Anadolu'da inceleme gezisine,çıktı. 1939'da Halkevleri müfettişliğine atandı.
1940’ta Ses ve tel birliği'nin kurucuları arasında yer aldı. 1946'da Ankara Devlet konservatuvarı nın kompozisyon ve modal müzik bölümlerinin başına getirildi. 1947'de International Folk Music Council'in yönetim kuruluna seçildi. 1971'de "Devlet sanatçısı” unvanını aldı. 1973'ten başlayarak İstanbul Devlet konservatuvarı'nda ders verdi. 1985'te kendisine, YÖK tarafından profesör unvanı verildi. Geleneksel müzik birikimimizden hareketle çoksesli türk sanat müziğini yaratmayı amaçlayan "Türk beşleri"nin en tanınmış iki üyesinden biri (öbürü Cemal Reşit Rey) olan Ahmet Adnan Saygun, temalarını daha çok halk müziğinden aldığı yapıtlarında “modal çokseslilik" denebilecek bir üslup geliştirdi. Özellikle ilk dönem yapıtlarında izlenimci estetiğin etkisi sezilir.
Besteleri:
çalgı yapıtları:
Divertimento (orkestra için, 1931), Ölüler (orkestra için süit, 1932), Süit (piyano için), Sezişler (2 klarinet için, 1932-1933), Klarinet, saksofon, piyano ve vurma çalgılar için müzik, inci’nin kitabı (piyano için), Sonat (çello ve piyano için), Süit (orkestra için), Sonatina (piyano için), Bir orman masalı (orkestra süiti, 1939-1943), Sonat (keman ve piyano için), Sivas halayı (orkestra için, 1943), Anadoludan (piyano için, 1945), Kuartet, Piyano konçertosu (1952-1958), 1. Senfoni (1953), 2. Senfoni (1960),
Partita (çello için), Demet (piyano ve keman için), Kuartet II, Partita (keman için), Arp trio, 10 Etüt (piyano için), 3. Senfoni, Gılgamış (bale), Kuartet III, Keman könçertosu, Prelüd (piyano için), Nefesli çalgılar beşlisi. Aksak tartılar üzerine 15 parça, Dictum (yaylılar orkestrası için), 3 Prelüd (iki arp için), Küçük şeyler (piyano için), 4. Senfoni, Trio (klarinet, obua ve piyano için), Ballad (2 piyano için), Ayin raksı (orkestra için),Aksak tartılar üzerine 10 taslak. Viyola konçertosu, Concerto da camera, Bir zenci hikâyesi, Yoğun bakım, Üç ezgi (4 arp için).
Ağıtlar (solist tenor ve erkekler korosu için), Manastır türküsü (koro ve orkestra için, 1933),Kızılırmak (soprano ve orkestra için, 1933), Çoban armağanı (karma koro için, 1933), Özsoy ya da Feridun (opera, 1934), Duyuşlar (üç kadın sesi için), Taşbebek' (opera, 1934), Masal (lied), bağlardan ovalardan (koro için), Eski üslupta kantat,
Geçen dakikalarım (lied),Bir tutam kekik (karma koro için), Üç türkü (karma koro için), Yunus" Emre (oratoryo, 1946), Kerem" (opera, 1947-1952), Balladlar, 10 Halk türküsü (bas ve orkestra için), 4 Lied, Köroğlu" (opera, 1973), Ağıtlar, insan üzerinede yişler (5 lied), Atatürk" ve Anadolu'ya destan (1985).
