Ziyaretçi
Ezop, Lafonten ve Beydeba'nın eserlerinin genel özellikleri nedir?
EZOP
Fabl, öğüt ya da ders vermek için anlatılan, kahramanları hayvanlardan seçilmiş kısa bir öyküdür. En ünlüfablleri Ezop adında bir Yunanlı'nin anlattığı bilinmektedir.
Sponsorlu Bağlantılar
Ezop'un İÖ 7. yüzyılın sonunda ve 6. yüzyılın başında yaşamış olduğu sanılmaktadır. Atinalılar'ın nefret ettiği Pisistratus adlı kralın hüküm sürdüğü dönemde Atina'ya giden Ezop'un, gelecek yeni bir kralın eskisini aratacağını göstermek için Atinalılar'a "Kral Arayan Kurbağalar" masalını anlattığı söylenir.
Masal şöyledir:
Bir zamanlar başlarında kimse bulunmadığı için rahatları kaçan kurbağalar, tanrı Zeus'a başvurarak ondan kendilerini yönetecek bir kral istemişler. Zeus böyle bir istekte bulunmanın budalalık olduğunu, çünkü kralsız da pekâlâ kendi kendilerini yönetebileceklerini düşünüyormuş. Göle bir kütük fırlatarak, "Alın, işte kralınız," demiş.
Kurbağalar kütüğün suya çarpınca çıkardığı sesten ürkerek önce sağa sola kaçışmışlar. Sonra kütüğün kımıldamadığını görünce yavaş yavaş yaklaşmışlar, giderek yüreklenip üzerinde hoplayıp zıplamaya başlamışlar.
Aslında düşledikleri böyle bir kral değilmiş. Bu yüzden yeniden Zeus'a çıkarak bu işe yaramaz kralın yerine doğru dürüst bir kral göndermesini istemişler. İkide bir rahatsız edilmek Zeus'un hiç hoşuna gitmiyormuş. Bu kez kurbağalara krallık etmesi için bir leylek göndermiş. Leylek göle varır varmaz, gagasıyla yakaladığı kurbağaları birer birer yutmaya başlamış. Bu masalla Ezop Atinalılar'a, yeni gelecek bir kralın eskisini aratacağını, sahip olduklarıyla yetinip fazla yakınmamaları gerektiğini anlatmak istiyormuş.
Ezop'a ilişkin çeşitli söylentilerden biri onun özgürlüğünü kazanmış bir köle olduğu ve sonradan krallara akıl hocalığı ettiği yolundadır.
Ezop'un masalları başlangıçta yazılı değildi. Yaşlılar bildikleri masalları gençlere anlatır, bunlar kulaktan kulağa dolaşırdı. Filozof Sokrat'ın hapisteyken bazı masalları koşuk biçimine getirdiği söylenir. İÖ 4. yüzyılda Demetrios adında bir Yunanlı fablleri toplu hale getirmiş, İS. 1. yüzyılda ise fabller Latince'ye çevrilmiştir. Fabllerde çeşitli bilgiler de vardır. Hayvanların özelliklerini öğretirken, insanların kendi kendilerini tanımalarına yardımcı olurlar. Fabller Fransız yazar La Fontaine gibi pek çok yazarı etkilemiştir. Ezop'un herkesçe bilinen ünlü fablleri arasında "Tilki ve Üzümler", "Kuzu Postu Giyen Kurt", "İnatçı İki Keçi"yi sayabiliriz.
DEVAMI Ezop (Aisopos)
La Fontaine Masalları
Fransız edebiyatının en önemli klasiklerinden biri olan La Fontaine Masalları, tecrübe ve pratik bilgilerin eğlendirici bir şekilde anlatımından oluşmaktadır. Büyük bir şair olan La Fontaine (1621-1695), insanlar arasındaki ilişkileri ve insan karakteriyle ilgili konuları, mizahlı bir anlatımla şiirleştirmiştir. Bu masalları düz yazıya aktarırken, nükteli ifadelere ve üsluptaki bütünlüğe dikkat eder. La Fontaine'in birçok masalı, esasen Doğu ve Batı edebiyatlarından alınmıştır. La Fontaine masallarında, özellikle Kelile ve Dimne ile Ezop masallarına ait pek çok örnek yer almaktadır. Ortak temalara rağmen La Fontaine'nin farklılığı orijinal ifade biçiminden kaynaklanmaktadır.
La Fontaine'in eserinde sadece ahlaki dersler ve öğütler yer almaz. Şaiir, sık sık klasik masallerın içeriğine müdahale etmekte ve kişisel duygularını da yansıtmaktadır. O, masalları sosyal hayattaki olumsuzlukları yansıtan bir eğitim aracı olarak görmüştür. Bu bakımdan La Fontaine'in masalları, soyut ve gerçekdışı bir nitelikte çıkmaz karşımıza. Onlar hayatta sürekli olup biten olayların sembolik yorumlamalarından ibarettir. La Fontaine masalları, bilgi veren ve hayvanların karekterleri vasıtasıyla insan gerçeğini yansıtan birer şaheserdir.
DEVAMI La Fontaine (La Fonten)
Beydaba'nın Hayatı
15. yüzyıl Pers el yazması Kelile ve Dimneden.M.Ö. 1 yüzyıl civarında yaşadığı düşünülen Beydeba tarafından kaleme alınan Kelile ve Dimne fabl tarzında hikayeler barındıran bir hikaye kitabıdır.
Beydebaın yaşadığı zaman hakkında birçok ihtilaf bulunmakta ise de kitabın Depşelem isimli bir . Hint hükümdarı zamanında yazıldığı düşünülmektedir. Zira eserin hükümdara sunulduğu ve hükümdara bir tür nasihat niteliğinde olduğu öne sürülmüştür. Fabl türünün ilk ve en önemli örneklerinden olan Kelile ve Dimne`deki hikayeler siyasetten erdeme kadar birçok farklı konuyu ele almıştır. Eser adını ilk bölümündeki bir hikayenin kahramanı olan iki çakaldan almıştır; “doğrunun . ve dürüstlüğün” simgesi “Kelile” ile “yanlışın ve yalanın” simgesi “Dimne”. ehleviceden Arapçaya ve daha sonraları Arapçadan Farsçaya çevrilmiştir. Batı dillerine olan tercümeleri bu son Farsça çeviriden yapılmıştır. Edebi otoritelerce Ezop ve La Fontaine fabllarının Kelile ve Dimne`den ilham alınarak yazıldığı öne sürülür.
M.Ö. 1 yüzyıl civarında yaşadığı düşünülen Beydeba tarafından kaleme alınan Kelile ve Dimne fabl tarzında hikâyeler barındıran bir hikâye kitabıdır.
Sanskritçe yazılmış olan eser ilk önce Pehleviceye, sonra Pehleviceden Arapçaya ve daha sonraları Arapçadan Farsçaya çevrilmiştir. Batı dillerine olan tercümeleri bu son Farsça çeviriden yapılmıştır.
Beydeba'nın eserlerinde, hayvan hikayeleri yoluyla büyüklere hayat dersi verilmesi amaçlanmaktadır. En ünlü eseri olan Kelile ve Dımne'yi, kendi çağında yaşayan Hint prenslerine devlet hizmetlerinde gerekti olacak hayat derslerim aktarmak ve onları eğitmek için kaleme almıştır. Kelile ve Dimne, bugün bile çocuk edebiyatının vazgeçilmez malzemelerindendir.
Beydeba'nın Kelile ve Dimne'den başka Nasihat-el Külliye adlı bir eseri de vardır.
DEVAMI Beydeba
BAKINIZ Fabl ve Fablın Özellikleri
Son düzenleyen Safi; 30 Temmuz 2016 20:24