Yerel seçim nedir, nasıl yapılır?

Yerel seçim

Türkiye’de

Yerel yönetimlerin kamu hizmetlerinin vatandaşa en yakın biçimde sağlanması ve idarede etkinlik ve verimliliğin sağlanmasında merkezi bir konuma sahiplerdir. Yerel demokrasinin gelişmesinde yerel yönetimlerin seçilmeleri büyük önem arzetmektedir. Türkiye’de Anayasanın 67. maddesi yerel yönetimlerinin karar oganlarının seçimle işbaşına geldiklerini belitmektedir, 127. maddenin ilk fıkrası ise seçimlerin ve halkoylamalarının serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy açık sayım ve döküm esaslarına göre yargı gözetim ve denetimi altında yapılması gereğini öngörmektedir.

Avrupa’da

Avrupa Konseyi’ne bağlı olan Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler KongresiAvrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartnamesi ( ya da Mahalli İdareler Avrupa Antlaşması), yerel yönetimlerin haklarının ölçülmesi ve korunması amacıyla Avrupa çapında ortak hükümler getirmektedir. Antlaşma, yerel yönetimlerin siyasal, yönetsel ve mali özerkliklerinin korunmasını amaçlayarak tarafların ortak hükümlere uymalarını taahhüt altına almaktadır. Antlaşmanın uygulanmasını izlemek için Kongre iki ana faaliyet yürütmektedir: yerel ve bölgesel seçim gözlemi ve izlemesi. Kongre düzenli olarak üye ve aday ülkelerde yerel ve bölgesel seçim gözlem misyonları düzenlemektedir, bu misyonlar söz konusu ülkelerdeki yerel ve bölgesel demokrasi durumunun ve gelişiminin izlenmesini sağlamaktadır. Seçim gözlem misyonları çerçevesinde, Kongre gözlem raporları hazırlar.

Yerel ve bölgesel seçim gözlemi

Uluslararası seçim gözlem kuruluşlarının çoğunluğu başkanlık ve parlamenter seçimlerin izlenmesinde yetkiye sahiptirler. Venedik Komisyonu’nun katkısıyla Avrupa Konseyi kongresine özellikle yerel ve bölgesel seçimleri gözleme yetkisi verilmiştir, bu anlamda Kongre benzersiz bir kuruluştur. 1990’dan bu yana 50’den fazla seçim süreci Kongre’nin seçim gözlem misyonu konusu olmuştur. Kongre’nin seçim gözlem stratejisi üç ana hatta dayanmaktadır:
Kongre’nin seçim gözlem çalışmaları, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Antlaşmasına uygun olarak, yerel demokrasinin kurumsal bir çerçeveye oturtulmasının sağlanmasında katkıda bulunmayı hedefler. Kongre’nin amacı seçimlerden sonra ülkelere yöneltiği tavsiye kararlarının izlenip izlenmediğini değerlendirmek.
Kongre’nin çalışmaları yerel ve bölgesel demokrasinin önemi konusunda bilinçlendirmeye katkıda bulunmayı amaçlar.
Seçim gözlemi alanında Kongre benzersiz rolünün farkındalığinda olup, seçim gözlem misyonlarının eylemsel ve işlemsel kapasitelerini güçlendirme adına çaba göstermektedir.