Ege yöresine ait kıyafetlerin özellikleri nelerdir?

Ege yöresine ait kıyafetlerin özellikleri nelerdir?

Ege Bölgesinin Yöresel Kıyafetleri
KADIN GİYSİLERİ
Başa Giyilenler
Başta: Alında yedi rengi içeren bir taç yer alır Renklerin anlamları şöyledir Kırmızı: evliliği, siyah: yas, beyaz: genç kızlık, sarı-pembe: sevgiyi, kırmızı-yeşil bir arada olursa; kadının evli olduğunu, beyaz-yeşil:aynı soydan gelen kızları belirler
Alduvak: Gelinin başında bulunur Al, murada erme anlamındadır
Abani (Üslük): Parlak sarı renk ipten olup, al duvağın altına örtülür
Başlık: Altın koşarlı terlik giyilir Başlıklar üzerine yazma örtülür Yazmanın etrafı oyalarla süslüdür Yüz çevresini çebreleyen kısma boncuk süsler, alınlıklar, çenelikler kullanılır
Kadın Başı: Kozak başı diye adlandırabileceğimiz bu başta kızlar önce tepelik giyerler Bu tepelik terlik vazifesi görür Tepeliğin üzerine başı çepeçevre saran takke geçirilir Takkenin arkasında iki ucu bağlanmış bir kaskısı vardır Bu kaskı ikili, üçlü, dörtlü olmak üzere örülmüş saçların arkasından geçirilir Böylelikle takkenin öne kayması önlenir Takke kartondan baş ölçülerine göre üç dört parmak eninde yapılır Etrafı,yörede MELKAN denilen Amerikan bezi ile kaplanır Bunun üzeri kreple sarılır Krebin her bir yanı inci boncukla işlenir Başlığın ön kısmı kat kat altınla iki sıra işlenir Üzerine ikili, üçlü iğnelerle taç şeklinde süslenir Tepeden çeneye, çeneden tepeye yaşmak denilen bir örtü bağlanır Buna KAYNANA GEMİ denir Ayrıca SAKADIRAK da denir Daha sonra alından arkaya kefiye bağlanır Buna KUSGUN çekimi denir En son değirmi yapılıp takkenin üzerinden çene altına geçirilir yanakta tutturulur

Sırta Giyilenler
Göynek: Sarı ve beyaz renk el dokuması bezdendir Ön kısmının orta yerine dikey şekilde gömleğin belinden etek ucuna kadar tek bir parça işleme tıpkı parçalık gibi dikilir Göynek paçalık işlemeleri üstüne kadar inerEtek uçları, kenarları, kolağızları, yaka kenarları işlidir Göğüs kısmının işli olduğu da görülebilir Sarı, yeşil, beyaz, mor renktedir
Göğüslük: Bu giyim parçası genellikle kırmızı ve yeşilden hazırlanır Dört ucundan bağcıklarla arkaya bağlanır Ustufa kumaşından yapılır Bağcıklarla boyuna ve bele bağlanır
Ayaklık: Buna şalvar da denilir İşlemelidir Kalça altına işlemeli uçkurla bağlanır Ayak bileğine kadar iner
Köncek: Ayağa giyilen bir çeşit şalvardır Kalça altına ince uçkurla tutturulur Buna bazı köylerde ayaklık da derler Beyaz pamuklu veya ince yün karışımı dokumadan yapılır Könceğin her iki parçasının yanlarına, işlemeli birer parçacık otutturulur
Cepken: Üç eteğin üzerine giyilir Beyaz çizgili mor renkli çitare kumaştan yapılan cepkenin önü açık ve kolları uzundur
Üç Etek: Kutnu, çitari diye adlandırılan kumaşlardan yapılır Astarı sarı bez dokumadır Üç eteklere, kaynak işlemeli ulama, çiçekli hare, çiçekli telli hare vb adlar verilir Göyneğin üstüne giyilir Eflatun renkli beyaz çizgili çitare kumaştan yapılır Üç eteğin üzeri çiçekli hare, sırmalı hare, çiçekli telli hare gibi çeşitli kasnak işlemelerle donatılmıştır
Arkalaç: Para ve boncuklarla süslüdür Bele bağlanır Üçgen biçiminde arkadan aşağıya sallanır
Kemer: Belde, üzeri kabaralarla süslü kemer vardır Üç parçalı olan toka üzerinde kırmızı yeşil renkli taşlar yer alır Gümüş kemeri oğlan evi kız evine gönderir Gelin olduğu gün gelinin beline takılır
Önlük: Kırmızı yün el dokumasıdır Bele bağlanır ve dört köşe şeklinde öne sallandırılırYağlık da denilen önlük bir bağ ile bele bağlı olup önü kapatır Çok renkli yün iplikten dokunmuş zeminde bordo renk hakimdir
Libade: Cepken üzerine giyilir Mor kadife üzerine sırma sim üzerine yaprak ve çiçek motifleriyle süslüdür Öünü açıktır Kesik yelek de denir
Örme Kuşak: Alın çekisi gibi yedi renkli iplikten örülmüş olup, gelinin belinde bulunur Uç kısmı püsküllüdür Bu kuşağı geline babası alır
Bel Bağı:İki üç metre uzunluktadır Kuşak üzerine mavi boncuklar, püskül, çılkak bulunur
Deyre: Bu giyim parçası, bildiğimiz üç eteğin özel süslenmiş bir tipidir Genellikle kutnu altı parmak, çitari, yılan dili diye adlandırılan kumaşlardan olur Giysinin arka etek kenarları ve ön parçalarının iki uçları sarı ve mavi bezlerle “kertme” adı verilen teknikle süslenmiştir
Öngerge: Öne konan önlüğe bu ad verilir Bunun zemini yünden el dokumasıdır Kertmeli işlemecilik yapılmıştır Bu giysi parçasının üzerine sedef düğmeler dikilir Sedef boncuk ya da parlak boncuklarla kullanılabilir Bu tip önlüğe “kertmeli önlük” de denir
Bel Bağı (Çılkaklı Kuşak): Bu giyim parçası önlük bağı ve çılkaklı kuşak, kemerbest diye de adlandırılır İki metre kadar uzunluktaki ve iki parmak genişliğindeki bel bağının her iki ucu rengarenk (sarı-yeşil-kırmızı-açık mavi) püsküllerle, yün ipliğinden dokunmuş, ayrıca boncuklarla bezenmiştir Öngerge bel bağına tutturulur Kuşağın uçlarında ikişer adet mavi boncuklu altı adet püskül bulunur

Çitari:
1- Altta çizgili kumaştan ipekli dokumadan geniş şalvar
2- İçte bürümcük gömlek
3- Şalvarın kumaşından yapılma üç etek
4- Üç eteğin üstüne giyilen bazı köylerde üç etek kumaşından, bazı yörelerde kadifeden yapılma üstü sim işlemeli sırma cepken
5- Kilim dokuma önlük
6- Kilim dokuma arkalık
7- Başta tepelik, oyalı yazma ve çeki

Canfes:
1- Altta, kadifeden yapılmış ibrişim ipliği ile işlenmiş geniş şalvar
2- Üstte, beli dar yakalı şalvar gibi işlenmiş kadife cepken
3- Belde gümüş kemer
4- Ayakta kadifeden yapılmış pantufla tabir edilen terlik
5- Başta oyalı krep

Ağır Esvap:
1- Altta kadifeden yapılma sırma ile işlenmiş bol şalvar
2- İçte kanaviçe işli iç gömleği
3- Üstte kadifeden yapılmış, sırma ile işlenmiş üç etek
4- Belde gümüş kemer
5- Başta gümüş tepelik
6- Tepeliğin üstünde dantelli tül örtü
7- Ayakta sırmalı terlik

Sırmalı:
1- Altta, çizgili ipekli kumaştan yapılma kaytan işlemeli bol şalvar
2- Üstte, şalvarın kumaşından yapılma kaytan işleme üç etek
3- Belde, kenarları sırma saçaklı ipekli kumaştan önlük ve arkalık
4- Üç eteğin üstünde kadifeden yapılma sırma işli cepken
5- Önlüğün üstüne genişçe takılan yağlık
6- Ayakta, dana derisi sivri burun çizme
7- Başta tepelik (pul veya para takılı)
8- Tepeliğin üstünde pul işlemeli krep

Saç Şekilleri
Gelin saçları kırk veya oniki belik olarak örülür

Takılar
Sakıdırak: Çene altından başa bağlanan pul ve boncuk dizili süs takısıdır
Mangırlar: Gelinin alnında yirmi sekiz veya otuz iki adet küçük altın dizilidir

Ayağa Giyilenler
Çorap: Yünden,şişle örülme ve renklidir
Sarı Çizme: Saren deri denilen keçi derisinden yapılır Göğe bakan papuç da denilir Sarının çeşitli tonlarında yapılır Yörük çizmesinden farklı olarak yanlarına çiçek motifleri işlenir ve kaytanla süslenir Ayağa giyilen kösele taban üzerine sarı meşinin dikilmesi ile yapılmıştır Burnu yukarıya doğru kıvrıktır Goncu yerden 16 cm yüksektedir Çizme içine çeşitli renkte Türk motifleri ile işlemeli yün çorap giyilir

ERKEK GİYSİLERİ

Başa Giyilenler
Fes: Başa kalıpsız fes giyerler Fesin etrafına çeşitli renkte iğne oyası işlenmiş, kenarları at kılı ile geçilmiş, dağ çiçeği motifli, yemeni (yazma) sararlar Fesin yanında ağırlığı 100 dirhem olan püskül sallanır

Sırta Giyilenler
Bürümcek: Gövdeye, en içe şile bezinden dokunmuş bürümcek giyerler
Mintan: Bürümceğin üzerine elde dokunmuş mintan giyilir Mintan hakim yakalı ve düz çizgilidir
Kuşak: Zeybek,beline küçük bir yastık üzerine şal kuşak, bunun da üzerine trablus kuşak sarar Bu kuşak beli kalın bir şekilde kalça hizasına kadar sarar Belde ayrıca en üste deriden yapılmış silahlık kuşanılır Bu silahlık yedi gözlü olup, her gözünde zeybeğin ihtiyacı olan aletleri tütün tabakası vb gibi eşyalarını saklamasına yarar Silahlığın üzerine kıldan dokunmuş kolon dolanır

DEVAMI Ege Bölgesi'ne ait yöresel kıyafetler nelerdir?