Sünnet adetleri ve gelenekleri nelerdir?

Sünnet adetleri ve gelenekleri nelerdir?

Sünnet Geleneği

Anadoluda çocukla ilgili geleneksel işlemlerden en önemlilerinden biriside sünnet geleneğidir Dinsel ve töresel işlemler içerisinde en katısı ve en yaygın olanı sünnet geleneğidir Hiçbir anne ve baba bu köklü geleneğin dışında kalmak istemez Geleneğinin yaptırımı bu konuda bir karşı koyuşa meydan vermeyecek kadar güçlüdür

Sünnet sözcüğü Arapça kökenlidir ve ilk anlamıyla işlek yol demektir Daha geniş anlamda ise; Tanrının yolunu ya da insanın adet durumuna soktuğu iyi ya da kötü davranışı anlatmaktadır

İslam dininde peygamberin yaptığı uyguladığı ya da yapmayı uygulamayı öğrettiği şeylere uymaya sünnet denmektedir Toplumun bu konudaki hoşgörüsü ve bağışlaması yok denecek kadar azdır Dolayısıyla belli nedenlerle sünnetleri gecikmiş delikanlılar bunun tedirginliğini yaşamaktadırlar Yaşı gelip geçtiği halde sünnet olmayan kişilere aşağılayıcı ve kınayıcı tutum ve davranışlar oldukça yaygındır Bu konuda köklü bir geleneğin yaptırım gücü yoğun bir biçimde geçmişte olduğu gibi günümüzde de işlemektedir

Sünnet geleneği genel olarak;
- Sünnet çocuğunun yaşı ve sünnet zamanı,
- Tören ya da düğün hazırlığı,
- Çocuğun hazırlanması,
- Sünnet işlemi ve sünnetçi,
- Hediye-armağan gibi alt konu başlıkları içerisinde incelenmektedir

Sünnet çocuğunun yaşı ve sünnet zamanı
Sünnet çocuğunun yaşı ve töreninin mevsimi konusunda kesin bir kural yoktur Çocuklar çoğunlukla okul çağına yakın veya ilkokul yıllarında ergenlik çağına girmeden sünnet edilmektedirler Ancak son zamanlar da büyük kentlerde kimi anne babalar çocuklarını doğumdan hemen sonra hastanede sünnet ettirmektedirler Bu çok erken sünnetten amaç çocuğa bilinçli olarak acı çekmesini ve korkmasını önlemektir Bu türden erken sünnet uygulamalarına geleneksel kesimde rastlanmamaktadır

Sünnet toplumsal yapı içerisinde bir çok işlevi üstlenmenin yanı sıra; görkemli bir sünnet töreniyle aile hem üyesi bulunduğu grup içerisindeki saygınlığını artırır hem de çocuğunun mürüvvetini görür Anadolu'da çocuğun bakımı, sünneti, evlendirilmesi anne babanın boynuna borçtur

Yoksul ya da öksüz çocukların sünnetini varlıklı kimseler veya akrabalar kendi çocuklarıyla birlikte yaptırmaktadırlar Bu görevi kimi grupların yardım derneklerinin de üstlendiği görülmektedir

Sünnet zamanı ve mevsimi olarak da en çok ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimi seçilmektedir: Günümüzde özellikle kentlerde sünnet düğünü ya da töreni için Cumartesi ve Pazar günleri seçilmektedir Geçmişte Cuma günlerinin tatil olması ve Cuma gününün uğurlu sayılması nedeniyle sünnetler daha çok Perşembe günleri yapılmaktaydı

Tören ya da düğün hazırlığı
Aile çocuklarının yaşı ve ekonomik durumuna göre çocuklarını sünnet ettireceği zamanı yaklaşık iki ay önceden belirleyerek hazırlıklara başlar Aile düğün gününü belirledikten sonra bir hafta on gün öncesinden konuklara haber verir

Bu duyuru;
- Okuyucu elçi göndererek,
- Davetiye bastırarak dağıtılmak üzere iki biçimde yapılmaktadır

Geleneksel kesimlerde düğüne fazla kişi çağrılmasına özen gösterilmektedir Çocuğun hazırlanması
Çocuk törenden birkaç gün öncesinden hazırlanmaya başlanır Aslında çocuk çok daha önceden psikolojik olarak hem sünnet olma sevincine hem de korkusuna girmektedir Geleneksel eğitimle anne ve babalar çocuklarını bu önemli geçiş pratiğine aylar öncesinden hazırlamaya başlamaktadır

Sünnet giysisi tören hazırlıklarının en önemli bölümünü oluşturmaktadır Şehirlerde varlıklı aileler, çocuklarını mücevherlerle süslemekte, kent merkezlerinde ön tarafında Maşallah işlemeli açık mavi bir başlık geleneğin en yaygın giyim öğesini oluşturmaktadır Köylerde ise sünnet çocukları yeni elbiseler giymekte; boyun ve omuzlara çevre ve yağlık asılmakta, şapkanın arkasından ise gelin teli sarkıtılmaktadır

Sünnet çocukları sünnetten birkaç gün önce veya aynı gün ata, arabaya, otomobile bindirilerek dolaştırılmakta bu geziye mahallenin öteki çocukları da katılmaktadır böylece çocuğun sünnet edileceği bu gezintiyle de halka duyurulmaktadır

Sünnet işlemi ve sünnetçi
Sünnet işlemi cinsel organın uç kısmındaki derinin çepeçevre kesilmesinden ibarettir Çocuk varsa kirvesinin kucağına yoksa bir yakınının kucağına oturtularak bacaklarının iki yana açılması sağlanmakta, kucağına oturduğu kişi çocuğun kollarını sıkı sıkı tutmaktadır Bu sırada çocuğa korkmaması için yüreklendirici, erkekliği vurgulayıcı sözler söylenmektedir Kesilmeden önce ve kesilme sırasında; Allahu ekber Allahu ekber denilerek tekbir getirilmekte, ayrıca oldu da bitti maşallah diye çok bilinen ve yaygın olarak bilinen tekerleme de söylenmektedir

Sünnet yani kesme işlemini yerine getirenin genel adı sünnetçidir Bununla beraber; Orta Anadolu ve Doğu Anadolu tarafında sünnetçiye abdal ya da kızılbaş abdal denmektedir
Günümüzde ise bu işi sağlık memurları yapmaktadır, bunların kent kesimindekileri kendilerini fenni sünnetçi olarak tanımlamaktadırlar

Hediye - Armağan
Tören karakteri taşıyan bu önemi geçiş dönemi pratiği çeşitli hediyelerle süslenmektedir Bu hediyeler altın, para, giyecek ve ev eşyalarından oluşmaktadır Günümüzde sünnet hediyesi uygulaması devam etmektedir.

BAKINIZ Sünnet Nedir? Sünnetin Çeşitleri ve Hz. Muhammed'in Sünnetleri