Arama

Ünlü daralması ile ilgili örnek verir misiniz?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 29 Temmuz 2016 Gösterim: 65.995 Cevap: 2
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
13 Kasım 2011       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Ünlü daralması nedir, nasıl tanımlanır?
EN İYİ CEVABI Safi verdi

Ünlü Daralması


Türkçede “a – e” geniş ünlüleri ile biten fillere “-yor” eki getirildiğinde, fiilin sonundaki geniş ünlüler daralarak “ı – i – u – ü” dar ünlülerine dönüşür. Bu kurala ünlü daralması denir.
Sponsorlu Bağlantılar

Ünlü daralmasında;
a ünlüsü → ı veya u ünlüsüne,
e ünlüsü → i veya ü ünlüsüne dönüşerek daralır
53578d1469806303 unlu daralmasi 1
Kaynaştırma harfi, “de-“ ve “ye-“ fiillerinde ünlü daralmasına sebep olur, fakat bu sözcükler dışındaki diğre sözcüklerde daralmaya sebep olmaz.
  • de – y – ecek → diyecek
  • ye – y – ecek → yiyecek
DEVAMI Ünlü Daralması
Son düzenleyen Safi; 29 Temmuz 2016 18:13
düşünür - avatarı
düşünür
Ziyaretçi
17 Mart 2012       Mesaj #2
düşünür - avatarı
Ziyaretçi
ÜNLÜ DARALMASI
  • Son sesi a veya e olan fiil kök ve gövdelerine, şimdiki zaman eki getirildiğinde kelime sonundaki sesli daralır. Bunun sebebi “y”nin daraltıcı etkisidir:
söyle-yor>söylüyor
anla-yor>anlıyor
Sponsorlu Bağlantılar
yaşa-yor>yaşıyor
  • “de-” ve “ye-” fiil köklerine gelecek zaman, istek kipi, sıfat-fiil ve zarf-fiil eki getirildiğinde veya başka bir ek getirilip de araya -y- kaynaştırma harfi girdiğinde, bu sesler (a, e) daralarak ı, i, u, ü olur.
de-yor>diyor
de-e>diye
de-en>diyen
de-e-lim>diyelim
ye-en>yiyen
ye-ince>yiyince ye-ecek>yiyecek
Not: deyince, deyip örneklerindeki e, yazıda korunur.
Not: ne-ye>niye kelimesinde de daralma vardır.
  • Daralma olumsuzluk ekinin ünlüsü için de geçerlidir.
kork-ma-yor>korkmuyor,gel-me-yor>gelmiyor…
  • Çok heceli kelimelerde sadece söyleyişte daralma vardır.
atlayarak (>atlıyarak),
başlayan (>başlıyan),
yaşayacak (>yaşıyacak),
atlamayalım (>atlamıyalım),
gelmeyen (>gelmiyen),
gizleyeli (>gizliyeli)…
Son düzenleyen Safi; 29 Temmuz 2016 18:33
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
29 Temmuz 2016       Mesaj #3
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.

Ünlü Daralması


Türkçede “a – e” geniş ünlüleri ile biten fillere “-yor” eki getirildiğinde, fiilin sonundaki geniş ünlüler daralarak “ı – i – u – ü” dar ünlülerine dönüşür. Bu kurala ünlü daralması denir.

Ünlü daralmasında;
a ünlüsü → ı veya u ünlüsüne,
e ünlüsü → i veya ü ünlüsüne dönüşerek daralır
53578d1469806303 unlu daralmasi 1
Kaynaştırma harfi, “de-“ ve “ye-“ fiillerinde ünlü daralmasına sebep olur, fakat bu sözcükler dışındaki diğre sözcüklerde daralmaya sebep olmaz.
  • de – y – ecek → diyecek
  • ye – y – ecek → yiyecek
DEVAMI Ünlü Daralması
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

29 Kasım 2013 / ful Soru-Cevap
24 Ekim 2011 / Misafir Cevaplanmış
8 Şubat 2012 / dilan srl Cevaplanmış