Cam Nedir?

CAM
—Elekt. Cam elektriği, cam üzerinde, sürtmeyle oluşan elektrik. (Günümüzde ARTI ELEKTRİK terimi kullanılmaktadır.)

—Gökbil. Renkli cam, Güneş’in parlaklığını azaltmak ve gözlemini kolaylaştırmak için gökbilim aygıtlarının gözmercekleri önüne takılan, genellikle koyu mavi cam.

—Güz. sant. Cam altı resim, bir cam levha üstüne, tersinden bakılacak biçimde çizilen ya da yüzü cama yapıştırılan bir tuval üstüne yapılan resim. (Orta Avrupa, düz cam ve şişe camının Sicilya, ispanya, vb. halk sanatında, cam çeşitli üretim evreleri altı resim çok yaygındı. Çin ve Hindistan, dışsatım için çok sayıda bu tür resim yapmışlardır.)

—Inş. Cam geçirme, bir yapının açıtlarına cam takma.

—Metalürj. Metal cam, biçimsiz (amorf) halde elde edilen ve uzun aralıkta yapı düzensizliğiyle belirginleşen metal madde.

—Müz. Cam dübleği, kimi eski metinlerde adı geçen ve cam gövdeli bir darbuka olduğu sanılan ritim çalgısı. (XVII. yy.’dan önce kullanıldığı-sanılmaktadır.)

—Oftalmol. Periskopik cam, bir tarafı içbükey, bir tarafı dışbükey olan gözlük camı.

—Opt. Buzlu cam, objektifte oluşan bir görüntünün, ışığın yayınımı yoluyla gözlemlenmesine olanak veren cam. (Bu camlar orta boyutta [çapı 20-50 mikrometre arasında değişen] aşındırıcılarla işlenerek elde edilir.)

—Oto. Arka cam, araba karoserisinin arkasında yer alan cam. || Arka cam çerçevesi, karoserinin arka camı çevreleyen bölümü. || Buğulanma önleyici cam, elektrik telleri taşıyan özel güvenlik camından yapılmış bir oto camı; akım verilen teller camı ısıtır ve buğulanmasını önler. || Kelebek camı, ön kapı camı çerçevesine takılan ve taze havayı yönlendirmeye yarayan hareketli küçük cam. || Ön cam, çok saydam güvenlik camından yapılan ve karoserinin önünde yer alan, düz ya da bombeli cam. (Bu cam bir yandan sürücülerin önünü görmesini sağlarken, öte yandan hem sürücüyü hem yolcuları korur.)

—Polim.

• Cam keçesi, kesilen ve organik bir bağlayıcı ile yapıştırılan cam elyafından elde edilmiş keçe. (Cam keçesi, armatürlü ve katmanlı plastiklerde kullanılır. Bir plastik karışımında ya da bileşenlerinden birinde çözünebilen bağlayıcının cinsi, cam keçesinin kullanım alanına göre değişir. Bu bağlayıcı, plastik karışım ya da bileşenlerinden biri içinde çözünebilir; bu durumda emdirme çözeltisi içinde cam keçesinin dağılımı kolaylaşır; tersine çözünmeyen ya da az çözünen türden olabilir; bu nitelik ise lifler arasında büyük bir yapışma gücünün oluşmasını sağlar.)
• Organik cam, saydam bir polimerden elde edilen cam. (Organik camlar arasında özellikle polimetilmetakrilat, polikarbonat, kimi aminoplastlar ve kimi alil reçineleri sayılabilir. Bu camlar, sarsıma karşı anorganik camlardan daha dayanıklıdır, ancak kolayca çizilir ve kimyasal et-kil.ere çok duyarlıdır.)

—Saatç. Cam yuvası, kol saati, duvar saati ya da ayaklı saatlerde, kasanın cam yerleştirilen dış bölümü.

—Saraç. Cam vurma, üst üste konmuş iki deriyi bıçakla kestikten sonra kenarlarını, bir cam parçası sürterek düzleştirme, pürüzlerini giderme.

—Teknol. cam sileceği, cam ve ayna temizlemede kullanılan alet. Otomobil camlarını temizlemeye yarayan parça.

—Tıp. Cam basma, bir saat camını deri üzerine sıkıca bastırıp dışbükey yönünden deriye bakılarak yapılan deri lezyonlarını muayene yöntemi. (Cam basma kılcal damarlardaki kanı geri iter, damarlara kan yığılması halleri [damarlara yığılmış kan geri itilince deri solar] ile purpura gibi dokulara kan sızmasından ileri gelen lezyonları [bu durumda cam basmayla deri görünüm değiştirmez, çünkü kan damarların dışındadır] birbirinden ayırmaya yarar. Cam basma tekniği lupomları meydana çıkardığından kabarcıklı lupusun teşhisinde de kullanılır.)

—Yerbil. Biçimsiz ve dengesiz anorganik madde. (Doğal camlar [volkan camı, pekştayn, tektit, fülgürit vb] erimiş kayaçların [magmalar, silikatlı sıvılar] ansızın soğumasından kaynaklanır. Camların kararsız niteliği zamanla kristalleşmelerine yol açar ve bu da 30 milyon yıldan daha yaşlılarının bulunmamasının nedenini açıklar.)

♦ sıf. Camdan yapılmış şey için kullanılır: Cam kap. Cam tabak.

—Kâğ. Cam mühre, eskiden kâğıt parlatmada kullanılan, yuvarlak ya da kalın camdan yapılmış mühre.

—td. Divan edebiyatında daha çok renk ve biçim benzerliği dolayısıyla dudak, gül, gonca ve lale için bir benzetme öğesi olarak kullanılır Güneş hiç durmadan dönmesi, rengi ve biçimi yüzünden kadeh olarak düşünülür. Kadehler işlenip süslendiği için göz ile kadeh arasında bir ilişki kurulur, göz kadehine sevgilinin sureti ya da hayalinin işlendiği anlatılır. Âşığı mest ve harap eden sevgilinin güzelliği kadehe benzetilir; dudak ise rengi nedeniyle içinde şarap bulunan kadehi hatırlatır. Aşığın sevgiliden ayrılışı, canın bedenden ayrılışı gibi acıdır, bu yüzden şair sevgilisinin mercan gibi dudağından câm isteyerek sarhoş olup çektiği acıyı unutmak arzusundadır.

—Metalürj. Metal cam. X ışınlarının gereç üzerindeki etkisiyle tanımlanan biçimsiz (amorf) yapıya sIvI halde metale çok hızlı su verilerek (soğuma hızı 10 K/sn'den büyük) ya da düşük sıcaklıktaki bir destek üzerinde yoğuşturularak elde edilir. Metal camlar ya da biçimsiz alaşımlar % 75 ile 80 oranında geçiş metalleri atomları (Fe, Ni, Co, Cr) ve 5 20 ile 25 oranında ametal atomları (B.P.C.Si) içerir.
Biçimsiz yapıdaki alaşımlar, kristal yapıda olanlara oranla ilginç özellikler gösterir: esneklik, korozyona dayanım, yüzey tepkinliği, aşınmaya dayanım, manyetik özellikler. Kristal halle bazen çelişen bu özellikler, teknolojik döküntülerce (elektroteknik, elektronik, karma gereçler) olabildiğince zengin biçimsiz gereçlerde toplanabilir. Bununla birlikte günümüzde biçimsiz yapıdaki gereçler, çok ince (25 ile 40 (i m) ve çok dar (birkaç santimetre) şerit biçiminde elde edilebilmektedir; bu da kullanımlarını büyük ölçüde sınırlamaktadır.

Cam
Sırça, cam; kadeh. Edebiyatta şarap, bade gibi sözcüklerle kadeh anlamında kullanılmıştır. Biçimi ve rengi, âşığı sarhoş etmesi bakımından, sevgilinin dudağı, genellikle câma benzetilerek sayısız tamlama yapılmıştır. Ayrıca Cem, Cemşid adlarıyla birlikte yaygın olarak geçer. Tasavvufta ise Tanrı âşığının yüreği anlamında kullanılmıştır.