U�ak Bak�m-Onar�m Teknisyeni

U�AK BAKIM

Bu faaliyet sonucunda, ulusal ve uluslararas� anla�malar�n belirledi�i standartlarda
U�ak Bak�m alan�ndaki meslekleri tan�yacaks�n�z.

A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECE��

Havac�l�k sekt�r�, k�resel d�zeyde hem sivil hem de askeri alanda s�rekli ve
dinamik bir geli�im i�indedir. Bu nedenle havac�l�k stratejik bir sekt�r olarak �lkelerin yak�n ilgisini �ekmektedir.
H�zla k�reselle�mekte olan havac�l�k sekt�r�nde rekabet b�y�k yo�unluk
kazanmaktad�r. Sanayile�mi� �lkeler havac�l�k sekt�r�n�n korunmas� ve rekabet g�c�n�n geli�tirilmesi i�in �zel politikalar ve planlar �retip uygulamaktad�rlar.
1933 y�l�nda kurulan Devlet Hava Yollar� 1956 y�l�nda T�rk Hava Yollar� olmu� ve
1990’l� y�llara kadar tek rma iken g�n�m�zde �zel rmalarda kurularak �lkemizde
havac�l�k sekt�r�n�n geli�mesi sa�lanm��t�r. Bu �irketler hem yurt i�inde hem de yurt

d��nda hizmet vermektedirler. �irket say�lar�n�n artmas� ile u�ak say�lar� da artm��t�r. Bu u�aklar�n bak�mlar� havac�l�k sekt�r�nde �nemli yer tutmaktad�r.

D�nyada havac�l�k sekt�r�n�n kurallar�n� belirleyen ABD’de; Federal Aviation

Authorities(FAA), Avrupa’da Joint Aviation Authorities (JAA) olmak �zere iki otorite

vard�r. �lkemiz 4 Nisan 2001 tarihinde Avrupa Sivil Havac�l�k Otoritesine( Joint Aviation Authorities -JAA) tam �ye olmu�tur. Bu tam �yelikle;

� Havac�l�k ile ilgili kurallar�n ve prosed�rlerin standart duruma getirilmesi,

� �ye �lkeler aras�na u�ak, u�ak par�as� ve bak�m personeli al��veri�inin
kolayla�t�r�lmas�,

� Sivil havac�l�k faaliyetlerinde en y�ksek emniyet standartlar�n�n geli�tirilmesi

sa�lanm��t�r.

Havac�l�k sekt�r�nde “U�u� Emniyeti” en �nemli ilkedir. Bu ilke do�rultusunda

u�u� ekipleri ve teknik personel, Uluslararas� Havac�l�k Otoriteleri’nin belirledi�i kurallara g�re organize edilerek bu kurallara g�re donat�lm�� e�itimli elemanlard�r

Alanla ilgili Uluslararas� JAR Havac�l�k yasalar� ge�erlidir.

B. ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER

U�ak bak�m� alan�nda iki meslek eleman� �al��maktad�r. U�ak bak�m at�lyelerinde

�al��an bu elemanlar�n g�revleri “U�u� Emniyeti” a��s�ndan �ok b�y�k �nem ta��maktad�r.

Bunlar;

� U�ak g�vde-motor

� U�ak elektroni�i

U�AK G�VDE-MOTOR TEKN�SYEN�

Tan�m�

U�ak g�vde-motor teknisyenli�i, u�aklar�n ve di�er hava ara�lar�n�n yap�s�, g��

sistemleri, mekanik ve elektrik sistemlerini kapsayan hat bak�m i�lemlerini yapan, “bak�m ��k�� sertikas�” d�zenleyebilen ve ayr�ca faal oldu�unun kontrol� basit testler gerektiren,“hat bak�m s�ras�nda de�i�tirilebilir birim” kapsam�ndaki aviyonik birimlerin s�kme/takma i�lemlerini Sivil Havac�l�k Y�netmeliklerine uygun olarak yapan meslek eleman�d�r.

G�revleri

� U�aklar�n motor k�sm�n� kontrol etmek.
� U�aklar�n g�vde onar�m ve bak�m�n� yapmak.
� U�aklar�n motor onar�m ve bak�m�n� yapmak.
� Ar�zal� par�alar�n tekrar kullan�ma sunmak.
� Ar�zal� par�alar�n servis d�� edilmesi i�lemlerini yapmak.
� Hat bak�m� esnas�nda basit testler gerektiren aviyonik birimleri s�kmek ve
takmak.

� Bak�m ��k�� sertikas�n� d�zenlemek.

� Bak�m ve onar�m kataloglar�n� okumak.
� Bak�m onar�m testlerini yapmak.

U�AK ELEKTRON�K TEKN�SYEN�

Tan�m�

U�ak elektronik teknisyenli�i, u�aklar�n ve di�er hava ara�lar�n�n aviyonik ve

elektrik sistemlerinin her t�rl� bak�m onar�m�, montaj ve servis i�lerinin yap�lmas�n�n

ard�ndan “bak�m ��k�� sertikas�” d�zenleyebilen ve u�ak yap�s�,g�� sistemlerinin hat bak�m�

s�ras�nda s�kme takma i�lemlerini Sivil Havac�l�k Y�netmeliklerine uygun olarak yapabilen meslek eleman�d�r.

G�revleri

� U�aklar�n aviyoniks sistemlerini kontrol etmek.

� U�aklar�n elektrik sistemlerinin onar�m ve bak�m�n� yapmak.
� U�aklar�n aviyonik sistemlerinin onar�m ve bak�m�n� yapmak.
� Ar�zal� par�alar� onararak tekrar kullan�ma sunmak.
� Ar�zal� par�alar�n servis d�� edilmesi i�lemlerini yapmak.
� Hat bak�m� esnas�nda basit i�lem gerektiren g�vde ve motor birimlerini s�kmek
ve takmak.
� Bak�m ��k�� sertikas�n� d�zenlemek.

� Bak�m ve onar�m kataloglar�n� okumak.
� Bak�m onar�m testlerini yapmak.

C. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN �ZELL�KLER

� Matematiksel yetenek

� Uzay ili�kilerini g�rebilme g�c�ne ve �izim yetene�i
� Fen bilimlerinde ba�ar�l�
� Mekanik problem ��zebilme yetene�i
� Ellerini ustal�kla kullanabilme
� Mekanik ve g�z el koordinasyonu yetene�i y�ksek
� G�rme problemleri olmayan
� ��itme problemleri olmayan
� Sab�rl� ve dikkatli
� Yorum ve analiz yetene�i

D. �ALI�MA ORTAMI VE KO�ULLARI

U�ak bak�m alan�nda �al��acak meslek elemanlar�; sivil u�ak bak�m merkezleri,

askeri hava ikmal bak�m merkezleri ile u�ak fabrikalar�n�n hangar ve at�lyelerinde �al��rlar.
U�ak g�vde ve motor teknisyeninde �al��ma ortam� ya�, yak�t, kimyasal gazlar ve
g�r�lt�l�, u�ak elektronik teknisyeninde ise radyasyonlu ve elektrikli ortamlard�r.Ancak
daha �nce belirtildi�i gibi Avrupa Sivil Havac�l�k Otoritesi( Joint Aviation Authorities -JAA)
taraf�ndan i� kazalar�na ve i��i sa�l��na kar�� al��ma ortamlar�nda maksimum emniyet i�in gerekli tedbirler ilgili bak�m kurulu�u taraf�ndan al�n�r. Teknisyenler, u�ak m�hendisleri sorumlulu�unda g�revlerini yapar. ��ini y�r�t�rken birinci derecede alet ve makinelerle ilgilidir.

U�ak motoru �zerinde unutulan bir c�vata onlarca insan�n hayat�na ve milyonlarca dolarl�k u�a��n d��mesine sebep olabilece�i unutulmamal�d�r.

E. �� BULMA �MK�NLARI

U�ak bak�m alan�nda �al��acak meslek elemanlar�; sivil u�ak bak�m merkezleri,
askeri hava ikmal bak�m merkezleri, u�ak fabrikalar� gibi i� piyasas�n�n ihtiyac�na g�re
istihdam edilmektedir. Geni� bir i� ve �al��ma alan� vard�r.

�stanbul Sabiha G�k�en Havaalan� 2008 y�l�nda uluslararas� Havac�l�k Bak�m

Onar�m Merkezi (HABOM) olmas� ve sivil havac�l�ktaki geli�meler bu alanda istihdam

imk�n�n� artt�rmaktad�r. Bununla beraber �zel hac�l�k �irketleri kendi bak�m merkezlerini �lkemizin �e�itli �ehirlerinde kurmay� planlamaktad�rlar.

Ayr�ca bayanlarda bu mesleklerde e�itim al�p teknisyen olarak �al��abilmektedir.

F. E��T�M VE KAR�YER �MK�NLARI

U�ak bak�m alan� Anadolu Teknik Liselerinde d�rt y�l s�re ile e�itim verilmektedir.

Bu E�itim okulda teorik, at�lye ortam�nda ve i�letmelerde uygulamal� olarak yap�lmaktad�r.

U�ak Bak�m alan�ndan mezun olan ��renciler say�sal puan t�r�ne g�re a�a��daki

lisans programlar�na devam edebilirler.

� Otomotiv ��retmenli�i.

� Mekatronik ��retmenli�i.
� U�ak G�vde- Motor(Sivil Havac�l�k Y�ksekokulu).
� U�ak G�vde- Motor Bak�m (Sivil Havac�l�k Y�ksekokulu).
� Elektronik ��retmenli�i.
� Elektronik ve Bilgisayar ��retmenli�i.
� Elektronik ve Haberle�me ��retmenli�i.
� Mekatronik ��retmenli�i.
� Havac�l�k Elektrik Elektroni�i(Sivil Havac�l�k Y�ksekokulu).
� U�ak Elektrik-Elektronik(Sivil Havac�l�k Y�ksekokulu).
� Kontrol ��retmenli�i
� Telekom�nikasyon ��retmenli�i

U�ak Bak�m Alan�ndan mezun olan ��renciler a�a��daki meslek y�ksek okulu
programlar�na s�navs�z ge�i� yapabilirler.

� Makine
� Otomotiv
� Tar�m Alet ve Makineleri
� Biyomedikal Cihaz Teknolojisi
� Elektrik
� Elektrik-Elektronik Teknikerli�i
� Elektronik Haberle�me
� End�striyel Elektronik
� End�striyel Otomasyon
� Ev Cihazlar� Teknolojisi

� Hidroelektrik Santrallar�

� Mekatronik
� Otomotiv
� Radyo Televizyon Tekni�i
� Termik Santral Makineleri
� Termik Santrallerde Enerji �retimi
� Rayl� Sistemler Elektrik-Elektronik Teknolojisi

Ayr�ca u�ak bak�m� alan�nda mezun olan ��renciler, T�rkiye’de tescil edilmi� sivil
u�aklarla, T�rk hava sahas� i�inde bulunan ve Uluslararas� Sivil Havac�l�k �rg�t� (ICAO) �yesi di�er bir devlete ait olan sivil u�ak, helikopter ve plan�rler �zerinde m�stakil olarak periyodik bak�m, k��k tamir, revizyon ve u�u�a elveri�lilik kontrol� yapabilmek i�in u�ak bak�m merkezlerinde iki y�l uygulamal� e�itimden sonra 21 ya��n� dolduran meslek eleman� sertifika s�nav�na girmeye hak kazan�r.

Ula�t�rma Bakanl�� Sivil Havac�l�k Dairesi “U�ak Bak�m Teknisyeni Lisans
Talimat�”na g�re; A Kategori U�ak Bak�m Teknisyeni lisanslar� Ula�t�rma Bakanl��’nca, belgeler ise Ula�t�rma Bakanl��’n�n yetkili k�ld�� m�esseselerce verilir.

U�ak Bak�m alan�nda meslek e�itimini tamamlayarak U�ak Bak�m� sekt�r�nde

�al��anlar�n kariyerinde y�kselmek ve geli�en teknolojiyi takip edebilmek i�in Avrupa Sivil Havac�l�k Otoritesine( Joint Aviation Authorities -JAA) g�re iki y�lda bir g�ncelleme e�itimleri zorunludur.

Mesleki E�itim Merkezleri ��rakl�k e�itimi uygulama kapsam�na al�nan illerde ve
meslek dallar�nda aday ��rak, ��rak, kalfa ve ustalara e�itim vermek ve �e�itli meslek kurslar� a�mak suretiyle sanayinin ihtiya� duydu�u nitelikli ara insan g�c�n� yeti�tirmek amac�yla a��lan e�itim kurumlar�d�r.

Halk E�itimi Merkezleri ya�am boyu ��renme perspektifi i�erisinde her zaman ve

her yerde uygulanabilecek yayg�n e�itim programlar� ile her ya� ve d�zeyde bireylere e�itim sunmaktad�r.

Mesleki E�itim Merkezlerinde, U�ak Bak�m alan�nda e�itim verilmektedir. Mod�ler

programlarla meslek liseleri aras�nda paralellik sa�land��ndan dolay� yatay ve dikey ge�i�ler olabilecektir.

ALINTIDIR-MEB'�N U�AK TEKN�SYENL�� B�L�M�NE G�DECEKLER ��N HAZIRLANMI�TIR