Sanayinin geli�mesinin �evreye olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir?

Sayfa 1 / 2

Bir sayfada bu konudan 50 adet mesaj g�ster

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- Soru-Cevap (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/)

- - Sanayinin geli�mesinin �evreye olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir? (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/215731-sanayinin-gelismesinin-cevreye-olumlu-ve-olumsuz-etkileri-nelerdir.html)

Ziyaret�i

9 Aral�k 2008 13:44

Sanayinin geli�mesinin �evreye etkileri nelerdir?

Misafir

9 Aral�k 2008 13:49

. Sanayile�meyle birlikte
kimyasal g�bre ve ila� kullan�m�ndaki art��lar da sular� kirletmeye ba�lam��t�r. B�ylece ortaya
��kan kirlenmenin �retim ve t�ketim faaliyetleri sonucunda olu�tu�u ortaya ��kmaktad�r
A) SANAY� ATIKLARI
Sanayinin geli�mesiyle birlikte, kirletici t�rleri ve miktarlar� artm��t�r. Bu kirleticiler sular� da
kirletmeye ba�lam��t�r. Sanayi kurulu�lar�n�n s�v� at�klar� sular� kirletmektedir. Farkl� sanayi
kurulu�lar�n�n kirletici etkileri ve dereceleri de farkl�d�r.
SU K�RL�L�� VE K�RL�L��E KAR�I ALINACAK �NLEMLER
Su kirlili�i , do�ada temiz olarak bulunan suyun insan eliyle do�rudan ya da insan ya�am�
i�in �retim yapan kurulu�lar taraf�ndan kirletilmesidir.20. y�zy�lda sanayile�menin h�zlanmas�
ve insan say�s�n�n artmas� su kirlili�ini de sonu�lar� tehlikeli olacak kadar artt�rm��t�r.
1. �ehirlerdeki At�k Sular�n Ar�tma Tesisinde Ar�t�lmadan Nehirlere,G�llere ve
Denizlere Verilmesi:
Sular�n hijyenik a��dan kirlenmesine neden olan organizmalar, genellikle hastal�kla veya
hastal�k ta��y�c� olan hayvan ve insanlar�n d��k� ve idrarlar�ndan kaynaklan�r. Bula��c� etki ya
bu at�klarla do�rudan temasla ya da at�klar�n�n kar��t�� sulardan dolayl� olarak ger�ekle�ir.
��me suyu temini a��s�ndan hijyenik kirlenme �nemli bir sorun olu�turmaktad�r.Su yak�nlar�na
hayvan bar�na�� yap�lmamal�,mezarl�klar sulardan uza�a yerle�tirilmelidir.
�lm�� hayvan ve bitki art�klar� ile tar�msal art�klar�n y�zeysel sulara kar��mas� sonucunda da
kirlenme ortaya ��kmaktad�r. Bu yolla su kirlenmesini �nlemek i�in bitki ve hayvan art�klar�n�n
sulara verilmemesi ya da sular�n yak�nlar�nda yok edilmemesi gerekir.
Ayr�ca,sentetik deterjanlar i�erdikleri fosfatlar ile y�zeysel sularda kirlenmeye neden
olmaktad�r. Evsel at�klar�n mutlaka �zel tesislerde ar�t�lmas� gerekmektedir.
2. Fabrikalardaki At�klarda Bulunan A��r Metallerin Suya Kar��mas�:

�e�itli end�stri faaliyetleri sonucu olu�urlar ve fenol, arsenik, siyan�r, krom, kadmiyum gibi
toksik
maddeler i�erirler. �nlem olarak fabrikalar sulardan uza�a kurulmal�,sanayi at�klar�n�
sulara vermeleri �nlenmeli. Her fabrikan�n art�klar�n� ar�tmas� i�in tesisler yapmas�
sa�lanmal�d�r.
3.Tar�msal Alanlarda Kullan�lan �la�lar�n Nehirlere Kar��mas�:
Tar�mda kullan�lan b�cek ila�lar�n�n suya kar��mas�, i�ti�imiz su i�in tehlike yarat�r. Bu
sularla sulanan besinleri yedi�imizde tar�msal ila�lar�n maddeleri bizim v�cudumuza girer. Bu
sularla sulanm�� otlar� yiyen hayvanlar da hastalan�rlar. Tarlalar�n yeterli miktarda ve
�evreye zarar vermeyen kimyasallar� i�eren ila�larla ila�lanmas� sa�lanmal�d�r.
4.Gemilerin ��plerinin ve At�k Sular�n�n Denize D�k�lmesi:
Denizlerimizde dola�an yerli ve yabanc� gemilerin gezileri s�ras�nda toplanan ��plerini
denize bo�altt�klar�n� g�rmekteyiz. Ayr�ca bu gemilerin at�k sular�n�
da ar�tmadan
denizlerimize d�kt�kleri g�zlenmi�tir. Bu konuda b�y�k cezalar getirilerek denizlerimizin
kirlenmesi �nlenmelidir.
5.Batm�� Gemilerin Art�klar� ve Petrol Kirlili�i:
Denizlerde batan gemilerden denize d�k�len metal par�alar� ,e�yalar ,kimyasal maddeler ve
s�zan petrol do�ay� kirletmektedir. Deniz k�y�lar�nda gemi tamir ve s�k�m yap�lmas� da kirlilik
yaratmaktad�r. Tankerler veya boru hatlar�yla ta��nan petrol�n kazalar sonucunda y�zeysel
sulara kar��mas�n�n yaratt�� olumsuz etkiler a��s�ndan �nem ta��maktad�r. Bug�n sular�n en
ciddi ve d��nd�r�c� kirlenme �ekli, petrol ve petrol �r�nlerinin su �zerinde ince bir tabaka
te�kil etmeleriyle meydana gelir. Denilebilir ki �evre bak�m�ndan en �nemli sorun da budur.
Petrol ve benzeri maddeler suda erimediklerinden da��l�p b�y�k su kitlelerinde kaybolmazlar.
Aksine suyun y�zeyine yay�l�rlar. Kaza sonunda suya d�k�len b�y�k miktarlardaki petrol vs
�r�nlerini b�y�k oranda toplayabilen pek �ok usuller bulunmu�tur. Akaryak�t s�z�nt�s�n�
�nleyecek �nlemler al�nmal�d�r. Zararlar�n �nlenmesi i�in a��r para ve i�ten uzakla�t�rma
cezalar� verilmelidir. Deniz kenarlar�nda fabrikalar yap�lmas� engellenmelidir. Gemi tamir ve
s�kme i�letmelerinin deniz kenarlar�nda yap�lmamas� i�in �nlemler al�nmal�d�r
.
6.N�kleer At�k Ta��yan Gemilerin Batmas�:
N�kleer at�k ta��yan gemilerin batmas� sonucu s�zan n�kleer maddeler suya kar��makta
b�y�k bir do�a kirlili�i olu�turmaktad�r. Ayr�ca radyoaktif kirlenme hastanelerden, ara�t�rma
kurulu�lar�nda ve baz� end�stri dallar�ndan da kaynaklanabilmektedir. N�kleer silah
denemeleri sonucunda artan radyoaktivite, ya�mur sular�m da kirletmekte ve bunun sonucu
olarak y�zeysel sular, radyoaktif kirlenmeye maruz kalmaktad�r. Su kaynaklar�ndan �ok
uzaklarda n�kleer denemeler yap�lmal� ,fabrikalar�n bu t�r at�klar�n� suya b�rakmalar�na
b�y�k cezalar verilmelidir.
7.Denizlerde A��lan Petrol Kuyular�,Bu Kuyularda Meydana Gelen Yang�nlar ve
Kazalar Sonucu Suya Petrol Kar��mas�:
Deniz y�zeyinden her t�rl� kirletici madde s�rekli olarak sahillere de da��lmaktad�r. �zellikle
ya�lar, katranlar ve benzer maddeler k�ymetli sahilleri, plajlar� ve her t�rl� bina ve tesisi
fiziksel olarak kirletmekte ve maddi hasarlara sebep olmaktad�r. Deniz i�inde yap�lan petrol
aramalar� ve petrol ��karma kuyular� ile buralarda meydana gelen yang�n ve kazalar sonucu
petrol su y�zeyine da��lmaktad�r.
Do�ada,sular�n y�zeyine yay�lan akaryak�t�n sebep olabilece�i sorunlar� k�saca ��yledir:

1)Sular�n atmosferden oksijen emmesi zorla��r, sular�n kalitesi d��er, yani canl� varl�klar
i�in gerekli ko�ullar bozulur.
2)Su y�zeyindeki ince zar, su ile atmosfer aras�ndaki �s� al��veri�ini de etkiler.
3)Su �zerindeki ince s�v� tabakas� deniz ku�lar�n�n y�zme olanaklar�n� etkileyebilir, hatta
tamamen yok edebilir. Son y�llarda mart� vs. ku� �l�lerine s�k bir �ekilde rastlanmas�n�n
nedeni budur.
4) Denizde ya�ayan her t�rl� bitki ve hayvan�n ya�amalar�n� s�rd�rmeleri ve �remeleri,
sulardaki kirlenmelerle orant�l� olarak zorla��yor.
5) Deniz y�zeyinden her t�rl� kirletici madde s�rekli olarak sahillere de da��lmaktad�r.
�zellikle ya�lar, katranlar ve benzer maddeler k�ymetli sahilleri, plajlar� ve her t�rl� bina ve
tesisi fiziksel olarak kirletmekte ve maddi hasarlara sebep olmaktad�r.Bu etkenin ortadan
kald�r�lmas� i�in denizlerde petrol aramas� ve ��kar�lmas� �nlenmelidir.

Keten Prenses

9 Aral�k 2008 14:09

�nsan faaliyetlerinden kaynaklanan etmenler ise a�a��daki gibi s�ralanabilir.

Evler, i� yerleri ve ta��t ara�lar�nda; petrol, kalitesiz k�m�r gibi fosil yak�tlar�n a��r� ve bilin�siz t�ketilmesi.

Sanayi at�klar� ve evsel at�klar�n �evreye geli�ig�zel b�rak�lmas�.

N�kleer silahlar, n�kleer reakt�rler ve n�kleer denemeler gibi etmenlerle radyasyon yay�lmas�.

Kimyasal ve biyolojik silahlar�n kullan�lmas�.

Bilin�siz ve gereksiz tar�m ila�lar�, b�cek �ld�r�c�ler, so�utucu ve spreylerde zararl� gazlar �retilip kullan�lmas�.

Orman yang�nlar�, a�a�lar�n kesilmesi, bilin�siz ve zamans�z avlanmalard�r.

Yukar�da say�lan olumsuzluklar�n �nlenmesiyle �evre kirlili�i b�y�k �l��de �nlenebilir.
�evre bilimcilere g�re genelde, a�a��da verilen iki �e�it kirlenme vard�r.
Birinci tip kirlenme; biyolojik olarak ya da kendi kendine zarars�z hale d�n��ebilen maddelerin olu�turdu�u kirliliktir. Hayvanlar�n besin art�klar�, d��k�lar�, �l�leri, bitki kal�nt�lar� gibi maddeler birinci tip kirlenmeye neden olur. Kolayca ve k�sa zamanda yok olan maddelerin meydana getirdi�i kirlili�e ge�ici kirlilik de denir.
�kinci tip kirlenme: biyolojik olarak veye kendi kendi�ne yok olmayan ya da �ok uzun y�llarda yok olan maddelerin olu�turdu�u kirliliktir. Plastik, deterjan, tar�m ila�lar�, b�cek �ld�r�c�ler (DDT gibi), radyasyon vb. maddeler ikinci tip kirlenmeye neden olur.
Kal�c� kirlenme de denilen ikinci tip kirlenmeye neden olan maddeler bitki ve hayvanlar�n v�cutlar�na kat�l�r. Sonra besin zincirinin son halkas�n� olu�turan insana ge�erek insan�n ya�am�n� tehlikeye sokar. �rne�in; Marmara denizine sanayi at�klar� ile c�va ve kadminyum iyonlar� b�rak�lmaktad�r. Zararl� at�klar besin zincirinde alglere, bal�klara ve sonunda insana ge�erek �nemli hastal�klara ve ani �l�mlere neden olmaktad�r.
K�y gibi k�rsal ya�ama birliklerindeki insanlar genellikle b�y�k kentlerde ya�ayan insanlardan daha sa�l�kl� ve daha uzun �m�rl�d�r. ��nk� k�rsal ekosistemler, �evre kirlili�i y�n�nden kentsel ekosistemlerden daha iyi durumdad�r. Bunu bilen kent insan� f�rsat bulduk�a, �evre kirlili�i en az olan k�rlara, k�ylere ko�maktad�r.
G�n�m�zde en yayg�n olan kirlilik su, hava, toprak, ses ve radyasyon kirlili�idir.
SU K�RL�L��
Yery�z�ndeki i�me ve kullanma suyunun miktar� s�n�rl�d�r. Zamanla su kaynaklar�n�n azalmas�, insan n�fusunun artmas� ve daha �nemlisi, sular�n kirlenmesi ya�am� giderek zorla�t�rmaktad�r.
Su kirlili�ini olu�turan etmenlerin ba��nda la��m sular�yla sanayi at�k sular� gelmektedir. Bunun yan�nda petrol at�klar�, n�kleer at�klar, kat� sanayi ve ev at�klar� da �nemli kirleticilerdir. Bunlar deniz kenar�ndaki bitki ve alg gibi kaynaklar� yok etmektedir. Kirlenme sonucu denizlerde hayvan soyu t�kenmeye ba�lam��t�r. �rne�in; Marmara denizi, kirlilik nedeniyle bal�klar�n ya�amas�na uygun ortam olmaktan ��km��t�r. Karadeniz'deki kirlenme nedeniyle hamsi ve di�er bal�k t�rleri giderek azalmaktad�r. �stakozlar�n larva halindeyken temiz su bulamamalar� nedeniyle nesilleri t�kenmektedir. Nehir ve g�llerimizde kirlilik nedeniyle canl�lar t�kenmek �zeredir.
Yeni yeni kurulmaya ba�lanan ar�tma tesisleri, la��m ve sanayi at�k sular�n� hem kimyasal hem de biyolojik olarak temizlemektedir. B�ylece hem sulama suyu gibi yeniden kullan�labilir su kazan�lmakta hem de denizlerin kirlenmesi �nlenmektedir. Bu nedenle sanayile�me mutlaka i� yerleri planlan�rken ar�tma tesisleri ile birlikte d��n�lmelidir.
HAVA K�RL�L��
Hava, i�inde ya�ad��m�z gaz ortam� olu�turman�n yan�nda ya�am i�in temel bir gaz olan oksijeni tutar. Oksijen yanma olaylar�n� da sa�layan temel bir maddedir.
Temiz hava olarak nitelendirilen atmosferin alt katman�; azot, oksijen, karbondioksit ve �ok az miktarda di�er gazlardan olu�ur. Ayr�ca atmosferin �st katman�nda bir de ozon gaz�n�n (O3) olu�turdu�u tabaka vard�r. Ozon, g�ne�ten gelen zararl� ��nlar�n �o�unu yans�t�p bir k�sm�n� tutarak yery�z�ne ula�mas�n� engeller.
Evler, i� yerleri, sanayi kurulu�lar� ve otomobillerin �evreye verdikleri gaz at�klar havan�n bile�imini de�i�tirir. Havaya kar��an zararl� maddelerin ba�l�calar� k�k�rt dioksit (SO3), karbon monoksit (CO), karbon dioksit (CO2), kur�un bile�ikleri, karbon partik�lleri (duman), toz vb. kirleticilerdir. Ayr�ca deodorant, sa� spreyleri ve b�cel �ld�r�c�lerde kullan�lan azot oksitleri, freon gazlar� ile s�personik u�aklardan ��kan at�klar da havay� kirletir.
Zararl� gazlar�n (�zellikle k�k�rt bile�ikleri); ya�mur, bulut, kar gibi �slak ya da yar� �slak maddelerle kar��malar� sonucunda asit ya�murlar� olu�ur. Asit ya�murlar� da bir yandan orman alanlar� vb. ye�il alanlar� yok etmekte bir yandan da sular� kirletmektedir.
A��r� artan CO2, atmosferin �st katmanlar�nda birikerek �s�n�n, atmosfer d��na ��kmas�n� engeller. B�ylece yery�z� giderek daha fazla �s�n�r. Bu da buzullar�n eriyerek denizlerin y�kselmesine k�y�lar�n sularla kaplanmas�na neden olabilecektir. "Sera etkisi" denilen bu olay sonucu denizlerin 16 metre kadar y�kselebilece�i tahmin edilmektedir.
Freon, kloroflorokarbon (CFC) gibi gazlar�n etkisiyle ozon tabakas� incelmektedir. Bunun sonunda g�ne�in zararl� ��nlar�yery�z�ne ula�arak cilt kanseri gibi hastal�klara ve �l�mlere neden olmaktad�r. Sonu�ta, biyosferin canl� kitlesini yok etme tehlikesi vard�r.
B�y�k yang�nlar da �nemli �l��de hava kirlili�i yarat�r. �rne�in; orman yang�nlar�, k�rfez sava��nda oldu�u gibi petrol yang�nlar� vb.
Hava kirlili�i a�a��da verilen uygulamalarla �nlenebilir:

Hava kirlili�inin en �nemli nedenlerinden olan fosil yak�tlar olabildi�ince az kullan�lmal�. Bunun yerine do�algaz, g�ne� enerjisi, jeotermal enerji vb. enerjilerin kullan�m� yayg�nla�t�r�lmal�d�r.

Karayolu ta��mac�l�� yerine demiryolu ve deniz ta��mac�l��na a��rl�k verilmelidir. B�y�k kentlerde toplu ta��ma hizmetleri yayg�nla�t�r�lmal�d�r. B�ylece, otomobil egzozlar�n�n neden oldu�u kirlilik azalt�labilir.

Sanayi kurulu�lar�n�n at�klar�n� havaya vermeleri �nlenmelidir.

Ye�il alanlar art�r�lmal�, orman yang�nlar� �nlenmelidir.

Ozon tabakas�na zarar veren maddeler kullan�lmamal�d�r.

TOPRAK K�RL�L��
Canl�l��n kayna�� say�labilecek topra��n yap�s�na kat�lan ve do�al olmayan maddeler toprak kirlili�ine neden olur. B�yle topraklarda bitkiler yeti�mez ve topra�� havaland�rarak yarar sa�layan solucan vb. hayvanlar ya�ayamaz duruma gelir. Topraktan bitkilere ge�en kirletici maddeler, besin zinciri yoluyla insana kadar ula��r. Hastahane at�klar� gibi mikroplu at�klar, hastal�klar�n yay�lmas�na neden olur.
Toprak kirlili�ine neden olan ba�l�ca etmenler:

Ev, i� yeri, hastahane ve sanayi at�klar�.

Radyoaktif at�klar.

Hava kirlili�i sonucu olu�an asit ya�murlar�.

Gereksiz yere ve a��r� miktarda yapay g�bre, tar�m ilac� vb. kullan�lmas�.

Tar�mda gereksiz ya da a��r� hormon kullan�m�.

Sular�n kirlenmesi. Su kirlili�i toprak kirlili�ine neden olurken, toprak kirlili�i de �zellikle yer alt� sular�n�n kirlenmesine neden olur.

Toprak kirlili�inin �nlenmesi i�in a�a��daki uygulamalar yap�lmal�d�r.

Verimli tar�m topraklar�nda yerle�im ve sanayi alanlar� kurulmamal�, ye�il alanlar art�r�lmal�d�r.

Ev ve sanayi at�klar�, topra�a zarar vermeyecek �ekilde toplan�p depolanmal� ve toplanmal�d�r.

Yapay g�bre ve tar�m ila�lar�n�n kulan�lmas�nda yanl�� uygulamalar �nlenmelidir.

N�kleer enerji kullan�m� bilin�li �ekilde yap�laml�d�r.

SES K�RL�L��
Sanayile�me ve modern teknolojinin geli�mesiyle ortaya ��kan �evre sorunlar�ndan biri de ses kirlili�idir. G�r�lt� de denilen ses kirlili�i, istenmeyen ve dinleyene bir anlam ifade etmeyen sesler ya da insan� rahats�z eden d�zensiz ve y�ksek seslerdir. Ses kirlili�ini yaratan �nemli etmenler;

Sanayile�me

Plans�z kentle�me

H�zl� n�fus art��

Ekonomik yetersizlikler

�nsanlara, g�r�lt� ve g�r�lt�n�n yarataca�� sonu�lar� konusunda yeterli ve etkili e�itimin verilmemi� olmas�d�r.

Ses kirlili�i, insan �zerinde �ok �nemli olumsuz etkiler yarat�r. Bu etkileri a�a��daki gibi s�ralayabiliriz.
��itme sistemine etkileri: Ses kirlili�i i�itme sistemi �zerinde, ge�ici ve kal�c� etkiler olmak �zere iki �e�it etki yapar. Ses kirlili�inin ge�ici etkisi, duyma yorulmas� olarak da bilinen i�itme duyarl�l��ndaki ge�ici kay�plar �eklinde olur. Duyma yorulmas� d�zelmeden tekrar g�r�lt�den etkilenilmesi ve etkile�menin �ok fazla olmas� durumunda i�itme kayb� kal�c� olur.
Fizyolojik etkileri: �nsanlarda g�r�len stresin �nemli bir kayna�� ses kirlili�idir. Ani olarak olu�an g�r�lt� insan�n kalp at��lar�nda (nabz�nda), kan bas�nc�nda (tansiyonunda), solunum h�z�nda, metabolizmas�nda, g�rme olay�nda bozulmalar yarat�r. Bunlar�n sonucunda uykusuzluk, migren, �lser, kalp krizi gibi olumsuz durumlar ortaya ��kar. Ancak en �nemli olumsuzluk kulakta yapt�� tahribatt�r.
Psikolojik etkileri: Belirli bir s�n�r� a�an g�r�lt�n�n etkisinde kalan ki�iler, sinirli, rahats�z ve tedirgin olmaktad�r. Bu olumsuzluklar, g�r�lt�n�n etkisi ortadan kalkt�ktan sonra da s�rebilmektedir.
�� yapabilme yetene�ine etkileri: �zellikle beklenmeyen zamanlarda ortaya ��kan ses kirlili�i, i� veriminin d��mesi, kendini i�ine verememe ve hareketlerin engellenmesi �eklinde performans� d��r�c� etkiler yapar. G�r�lt�n�n ��renmeyi ve sa�l�kl� d��nmeyi de engelledi�i deneylerle saptanm��t�r.
�lkemizde, insanlar� g�r�lt�n�n zararl� etkilerinden korumak i�in gerekli �nlemleri i�eren ve �evre yasas�na g�re haz�rlanm�� olan "G�r�lt� kontrol y�netmeli�i" uygulanmaktad�r. Ancak y�netmele�in hedeflerine ula�abilmesi i�in insanlar�n bu konuda e�itilmeleri ve bilin�lendirilmeleri gerekir.
Ses kirlili�inin saptanmas�nda ses �iddetini �l�mek i�in birim olarak desibel (dB) kullan�l�r. �nsan i�in 35-65 dB sesler normaldir. 65-90 dB sesler, s�rekli i�itildi�inde zarar verebilecek kadar risklidir. 90 dB'in �zerindeki sesler tehlikelidir.
Ses kirlili�i a�a��daki uygulamalarla �nlenebilir:

Otomobil kullan�m�n� azaltacak �nlemler al�nmal�d�r.

Ev ve i� yerlerinde ses ge�irmeyen camlar (�s�cam gibi) kullan�lmal�d�r.

E�lence yerleri vb. ortamlarda y�ksek sesle m�zik �al�nmas� engellenmelidir.

G�r�lt� yapan kurulu�lar, �ehirlerin d��nda kurulmal�d�r.

RADYASYON
Radyoaktif element denilen baz� elementlerin atom �ekirde�inin kendili�inden par�alanarak etrafa yayd�� alfa, beta ve gama gibi ��nlara radyasyon denir. �evreye yay�lan bu ��nlar, canl� h�creleri do�rudan etkileyerek mutasyon denilen genlerdeki bozulmaya neden olur. �ok yo�un olmayan radyasyon, canl�n�n baz� �zelliklerinin de�i�mesne neden olurken yo�un radyasyon, canl�n�n �l�m�ne neden olabilir. �rne�in; 1945'te Japonya'ya at�lan atom bombas�, at�ld�ktan sonraki 7 g�n i�inde, vucutlar�n�n tamam� 10 saniye radyasyon alm�� insanlar�n % 90'� hi� bir yara ve yan�k izi olmadan �ld�. 26 Nisan 1986'da �ernobil'deki n�kleer kazan�n; ani �l�mler, gebe kad�nlarda d��k olaylar�, kan kanseri, sakat do�umlar gibi olumsuz etkileri oldu.
Bir �evredeki belli bir dozun �zerinde olan radyasyon, canl�n�n v�cut h�crelerini etkileyerek doku ve organlarda bozulmalara, anormalliklere, �reme h�crelerini etkileyerek do�acak yavrularda sakatl�klara neden olur. Uzun s�re radyasyon etkisinde kalman�n yarataca�� sonu�lar a�a��daki gibi s�ralanabilir:

Kanser olu�mas�,

�mr�n k�salmas� (erken �l�mler),

Katarakt olu�mas�,

Sakat ve �l� do�umlar �eklinde s�ralanabilir

Radyasyonun zararl� etkilerinden korunmak i�in, al�nabilecek ba�l�ca �nlemler �unlard�r:

�zel giysiler (kur�un �nl�k, �zel maske) kullan�lmal�d�r.

Radyasyon kayna��ndan uzak durulmal�, en k�sa s�rede radyasyonlu ortam terk edilmelidir.

Radyasyonlu cihazlarla yap�lan te�his ve tedaviye s�k s�k ba�vurulmamal�d�r.

Radyasyon, do�adaki radyoaktif maddelerden �ok, bunlar�n kullan�ld�� ortam ve olaylardan ��kar. Bunlar; n�kleer santraller, n�kleer enerjiyle �al��an gemiler ve n�kleer denemelerdir. Ayr�ca te�his ve tedavide kullan�lan baz� cihazlar, t�bbi malzemelerin ve sular�n dezenfekte edilmesi i�in kullan�lan ara�lardanda radyasyon yay�lmaktad�r.

http://www.cayirseyhi.com/biyoloji/col.gif

Ziyaret�i

15 Aral�k 2008 19:23

sanayi fabr�kalar�n�n �evreye verdi�i kirlilikler nelerdir

sanayi fabrikalar�n�n �evreye verdi�i kirlilikler nelerdir

Ziyaret�i

15 Aral�k 2008 19:30

sanayi fabr�kalar�n�n �evreye verdi�i kirlilikler nelerdir

sanayi fabrikalar�n�n �evreye verdi�i kirlilikler nelerdir

Ziyaret�i

10 Ocak 2009 16:45

�OK TE�EKK�RLER �EVREY�
Ba�l�ca kirlilik �e�itleri ise �unlard�r: Hava kirlili�i, su kirlili�i, toprak kirlili�i, g�r�lt� kirlili�i olarak s�n�fland�r�labilir �evre t�m canl�lar�n ya�am�nda �nemli bir rol oynamaktad�r. N�fusun art��, kentle�me, sanayile�me gibi fakt�rler �evre kirlili�inin artmas�na �nemli katk�larda bulunmaktad�r. �evre sorunlar� �zellikle ge�en y�zy�l�n ikinci yar�s�ndan itibaren d�nya g�ndemini i�gal eden en �nemli sorunlardan biri olmu�tur. Ku�kusuz bu �evre sorunlar�n�n daha �nce var olmad�� anlam�na gelmemektedir. N�fusun art��, kentle�me ve sanayile�menin h�zlanmas� gibi fakt�rler dolay�s�yla �evreye b�rak�lan at�klar�n gerek miktar� gerekse t�rlerinde art�� olmu�tur. �evre kirlili�i ba�l�ca hava kirlili�i, su kirlili�i, toprak kirlili�i ve g�r�lt� kirlili�i olarak kar��m�za ��kmaktad�r.
�evre sorunlar�n�n artmas� �evre kirlili�inin boyutlar�n� kat� at�k kirlili�i olarak �ekillenen yerel kirlilikten, asit ya�murlar� olarak �ekillenen b�lgesel kirlili�e ve k�resel �s�nma ve ozon tabakas�n�n delinmesi olarak ortaya ��kan k�resel kirlenmeye geni�letmi�tir.
�evre sorunlar�n�n insanlar ve di�er canl�lar �zerindeki ciddi tehditleri (�e�itli �nemli hastal�klara sebep olmas� ve bu hastal�klar�n bazen �l�mlerle sonu�lanmas�) her ge�en g�n daha da artmaktad�r. �evre kirlili�inin canl�lar �zerinde meydana getirdi�i hastal�klar �e�itlidir. Bu hastal�klar�n belli ba�l�lar� aras�nda ast�m, kronik bron�it gibi �e�itli solunum yolu hastal�klar�, kalp ve damar hastal�klar�, b�brek rahats�zl�klar�, �e�itli kanser vakalar�, �e�itli g�z hastal�klar�, kolera gibi �e�itli bula��c� hastal�klar, i�itme bozukluklar�, sald�rgan davran��lar, stres, bitki ve a�a� dokular� �zerinde olumsuz etkiler say�labilir. Bu hastal�klar �o�u zaman insanlar, bitkiler ve hayvanlarda �l�mle sonu�lanan vakalara yol a�maktad�r.

lodloft

15 �ubat 2009 15:26

�evre nas�l kirlenir?

Sanayi

15 Nisan 2009 22:11

Sanayinin Yaralar� ve Zararlar�

Arkada�lar sanayinin yararlar� ve zararlar�n� ar�yorum. Bulamad�m. Sizden yard�m istiyorum.

ddd145jghscxvbn

15 Nisan 2009 23:09

sanayinin yararlar� ve zararlar� nelerdr

siflaali

16 Nisan 2009 22:21

Sanayinin yararlar� ve zararlar� nelerdir?

Sanayinin yararlar� ve zararlar� nelerdir?

fadedliver

16 Nisan 2009 22:37

bak�n�z

Al�nt�:

Keten Prenses adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 1251158)

�nsan faaliyetlerinden kaynaklanan etmenler ise a�a��daki gibi s�ralanabilir.

Evler, i� yerleri ve ta��t ara�lar�nda; petrol, kalitesiz k�m�r gibi fosil yak�tlar�n a��r� ve bilin�siz t�ketilmesi.

Sanayi at�klar� ve evsel at�klar�n �evreye geli�ig�zel b�rak�lmas�.

N�kleer silahlar, n�kleer reakt�rler ve n�kleer denemeler gibi etmenlerle radyasyon yay�lmas�.

Kimyasal ve biyolojik silahlar�n kullan�lmas�.

Bilin�siz ve gereksiz tar�m ila�lar�, b�cek �ld�r�c�ler, so�utucu ve spreylerde zararl� gazlar �retilip kullan�lmas�.

Orman yang�nlar�, a�a�lar�n kesilmesi, bilin�siz ve zamans�z avlanmalard�r.

Sanayi kurulu�lar�n�n at�klar�n� havaya vermeleri �nlenmelidir.

Ye�il alanlar art�r�lmal�, orman yang�nlar� �nlenmelidir.

Ozon tabakas�na zarar veren maddeler kullan�lmamal�d�r.

Ev, i� yeri, hastahane ve sanayi at�klar�.

Radyoaktif at�klar.

Hava kirlili�i sonucu olu�an asit ya�murlar�.

Gereksiz yere ve a��r� miktarda yapay g�bre, tar�m ilac� vb. kullan�lmas�.

Tar�mda gereksiz ya da a��r� hormon kullan�m�.

Sular�n kirlenmesi. Su kirlili�i toprak kirlili�ine neden olurken, toprak kirlili�i de �zellikle yer alt� sular�n�n kirlenmesine neden olur.

Toprak kirlili�inin �nlenmesi i�in a�a��daki uygulamalar yap�lmal�d�r.

Verimli tar�m topraklar�nda yerle�im ve sanayi alanlar� kurulmamal�, ye�il alanlar art�r�lmal�d�r.

Ev ve sanayi at�klar�, topra�a zarar vermeyecek �ekilde toplan�p depolanmal� ve toplanmal�d�r.

Yapay g�bre ve tar�m ila�lar�n�n kulan�lmas�nda yanl�� uygulamalar �nlenmelidir.

N�kleer enerji kullan�m� bilin�li �ekilde yap�laml�d�r.

Sanayile�me

Plans�z kentle�me

H�zl� n�fus art��

Ekonomik yetersizlikler

�nsanlara, g�r�lt� ve g�r�lt�n�n yarataca�� sonu�lar� konusunda yeterli ve etkili e�itimin verilmemi� olmas�d�r.

Otomobil kullan�m�n� azaltacak �nlemler al�nmal�d�r.

Ev ve i� yerlerinde ses ge�irmeyen camlar (�s�cam gibi) kullan�lmal�d�r.

E�lence yerleri vb. ortamlarda y�ksek sesle m�zik �al�nmas� engellenmelidir.

G�r�lt� yapan kurulu�lar, �ehirlerin d��nda kurulmal�d�r.

Kanser olu�mas�,

�mr�n k�salmas� (erken �l�mler),

Katarakt olu�mas�,

Sakat ve �l� do�umlar �eklinde s�ralanabilir

Radyasyonun zararl� etkilerinden korunmak i�in, al�nabilecek ba�l�ca �nlemler �unlard�r:

�zel giysiler (kur�un �nl�k, �zel maske) kullan�lmal�d�r.

Radyasyon kayna��ndan uzak durulmal�, en k�sa s�rede radyasyonlu ortam terk edilmelidir.

Radyasyonlu cihazlarla yap�lan te�his ve tedaviye s�k s�k ba�vurulmamal�d�r.

http://www.cayirseyhi.com/biyoloji/col.gif

asadasda

17 Nisan 2009 06:47

sanayile�me ve �evre kirlili�i

SANAY�LE�ME

(0/\/\€

21 Nisan 2009 17:41

Sanayile�meyle birlikte
kimyasal g�bre ve ila� kullan�m�ndaki art��lar da sular� kirletmeye ba�lam��t�r. B�ylece ortaya
��kan kirlenmenin �retim ve t�ketim faaliyetleri sonucunda olu�tu�u ortaya ��kmaktad�r
A) SANAY� ATIKLARI
Sanayinin geli�mesiyle birlikte, kirletici t�rleri ve miktarlar� artm��t�r. Bu kirleticiler sular� da
kirletmeye ba�lam��t�r. Sanayi kurulu�lar�n�n s�v� at�klar� sular� kirletmektedir. Farkl� sanayi
kurulu�lar�n�n kirletici etkileri ve dereceleri de farkl�d�r.
SU K�RL�L�� VE K�RL�L��E KAR�I ALINACAK �NLEMLER
Su kirlili�i , do�ada temiz olarak bulunan suyun insan eliyle do�rudan ya da insan ya�am�
i�in �retim yapan kurulu�lar taraf�ndan kirletilmesidir.20. y�zy�lda sanayile�menin h�zlanmas�
ve insan say�s�n�n artmas� su kirlili�ini de sonu�lar� tehlikeli olacak kadar artt�rm��t�r.
1. �ehirlerdeki At�k Sular�n Ar�tma Tesisinde Ar�t�lmadan Nehirlere,G�llere ve
Denizlere Verilmesi:
Sular�n hijyenik a��dan kirlenmesine neden olan organizmalar, genellikle hastal�kla veya
hastal�k ta��y�c� olan hayvan ve insanlar�n d��k� ve idrarlar�ndan kaynaklan�r. Bula��c� etki ya
bu at�klarla do�rudan temasla ya da at�klar�n�n kar��t�� sulardan dolayl� olarak ger�ekle�ir.
��me suyu temini a��s�ndan hijyenik kirlenme �nemli bir sorun olu�turmaktad�r.Su yak�nlar�na
hayvan bar�na�� yap�lmamal�,mezarl�klar sulardan uza�a yerle�tirilmelidir.
�lm�� hayvan ve bitki art�klar� ile tar�msal art�klar�n y�zeysel sulara kar��mas� sonucunda da
kirlenme ortaya ��kmaktad�r. Bu yolla su kirlenmesini �nlemek i�in bitki ve hayvan art�klar�n�n
sulara verilmemesi ya da sular�n yak�nlar�nda yok edilmemesi gerekir.
Ayr�ca,sentetik deterjanlar i�erdikleri fosfatlar ile y�zeysel sularda kirlenmeye neden
olmaktad�r. Evsel at�klar�n mutlaka �zel tesislerde ar�t�lmas� gerekmektedir.
2. Fabrikalardaki At�klarda Bulunan A��r Metallerin Suya Kar��mas�:

�e�itli end�stri faaliyetleri sonucu olu�urlar ve fenol, arsenik, siyan�r, krom, kadmiyum gibi
toksik
maddeler i�erirler. �nlem olarak fabrikalar sulardan uza�a kurulmal�,sanayi at�klar�n�
sulara vermeleri �nlenmeli. Her fabrikan�n art�klar�n� ar�tmas� i�in tesisler yapmas�
sa�lanmal�d�r.
3.Tar�msal Alanlarda Kullan�lan �la�lar�n Nehirlere Kar��mas�:
Tar�mda kullan�lan b�cek ila�lar�n�n suya kar��mas�, i�ti�imiz su i�in tehlike yarat�r. Bu
sularla sulanan besinleri yedi�imizde tar�msal ila�lar�n maddeleri bizim v�cudumuza girer. Bu
sularla sulanm�� otlar� yiyen hayvanlar da hastalan�rlar. Tarlalar�n yeterli miktarda ve
�evreye zarar vermeyen kimyasallar� i�eren ila�larla ila�lanmas� sa�lanmal�d�r.
4.Gemilerin ��plerinin ve At�k Sular�n�n Denize D�k�lmesi:
Denizlerimizde dola�an yerli ve yabanc� gemilerin gezileri s�ras�nda toplanan ��plerini
denize bo�altt�klar�n� g�rmekteyiz. Ayr�ca bu gemilerin at�k sular�n�
da ar�tmadan
denizlerimize d�kt�kleri g�zlenmi�tir. Bu konuda b�y�k cezalar getirilerek denizlerimizin
kirlenmesi �nlenmelidir.
5.Batm�� Gemilerin Art�klar� ve Petrol Kirlili�i:
Denizlerde batan gemilerden denize d�k�len metal par�alar� ,e�yalar ,kimyasal maddeler ve
s�zan petrol do�ay� kirletmektedir. Deniz k�y�lar�nda gemi tamir ve s�k�m yap�lmas� da kirlilik
yaratmaktad�r. Tankerler veya boru hatlar�yla ta��nan petrol�n kazalar sonucunda y�zeysel
sulara kar��mas�n�n yaratt�� olumsuz etkiler a��s�ndan �nem ta��maktad�r. Bug�n sular�n en
ciddi ve d��nd�r�c� kirlenme �ekli, petrol ve petrol �r�nlerinin su �zerinde ince bir tabaka
te�kil etmeleriyle meydana gelir. Denilebilir ki �evre bak�m�ndan en �nemli sorun da budur.
Petrol ve benzeri maddeler suda erimediklerinden da��l�p b�y�k su kitlelerinde kaybolmazlar.
Aksine suyun y�zeyine yay�l�rlar. Kaza sonunda suya d�k�len b�y�k miktarlardaki petrol vs
�r�nlerini b�y�k oranda toplayabilen pek �ok usuller bulunmu�tur. Akaryak�t s�z�nt�s�n�
�nleyecek �nlemler al�nmal�d�r. Zararlar�n �nlenmesi i�in a��r para ve i�ten uzakla�t�rma
cezalar� verilmelidir. Deniz kenarlar�nda fabrikalar yap�lmas� engellenmelidir. Gemi tamir ve
s�kme i�letmelerinin deniz kenarlar�nda yap�lmamas� i�in �nlemler al�nmal�d�r
.
6.N�kleer At�k Ta��yan Gemilerin Batmas�:
N�kleer at�k ta��yan gemilerin batmas� sonucu s�zan n�kleer maddeler suya kar��makta
b�y�k bir do�a kirlili�i olu�turmaktad�r. Ayr�ca radyoaktif kirlenme hastanelerden, ara�t�rma
kurulu�lar�nda ve baz� end�stri dallar�ndan da kaynaklanabilmektedir. N�kleer silah
denemeleri sonucunda artan radyoaktivite, ya�mur sular�m da kirletmekte ve bunun sonucu
olarak y�zeysel sular, radyoaktif kirlenmeye maruz kalmaktad�r. Su kaynaklar�ndan �ok
uzaklarda n�kleer denemeler yap�lmal� ,fabrikalar�n bu t�r at�klar�n� suya b�rakmalar�na
b�y�k cezalar verilmelidir.
7.Denizlerde A��lan Petrol Kuyular�,Bu Kuyularda Meydana Gelen Yang�nlar ve
Kazalar Sonucu Suya Petrol Kar��mas�:
Deniz y�zeyinden her t�rl� kirletici madde s�rekli olarak sahillere de da��lmaktad�r. �zellikle
ya�lar, katranlar ve benzer maddeler k�ymetli sahilleri, plajlar� ve her t�rl� bina ve tesisi
fiziksel olarak kirletmekte ve maddi hasarlara sebep olmaktad�r. Deniz i�inde yap�lan petrol
aramalar� ve petrol ��karma kuyular� ile buralarda meydana gelen yang�n ve kazalar sonucu
petrol su y�zeyine da��lmaktad�r.
Do�ada,sular�n y�zeyine yay�lan akaryak�t�n sebep olabilece�i sorunlar� k�saca ��yledir:

1)Sular�n atmosferden oksijen emmesi zorla��r, sular�n kalitesi d��er, yani canl� varl�klar
i�in gerekli ko�ullar bozulur.
2)Su y�zeyindeki ince zar, su ile atmosfer aras�ndaki �s� al��veri�ini de etkiler.
3)Su �zerindeki ince s�v� tabakas� deniz ku�lar�n�n y�zme olanaklar�n� etkileyebilir, hatta
tamamen yok edebilir. Son y�llarda mart� vs. ku� �l�lerine s�k bir �ekilde rastlanmas�n�n
nedeni budur.
4) Denizde ya�ayan her t�rl� bitki ve hayvan�n ya�amalar�n� s�rd�rmeleri ve �remeleri,
sulardaki kirlenmelerle orant�l� olarak zorla��yor.
5) Deniz y�zeyinden her t�rl� kirletici madde s�rekli olarak sahillere de da��lmaktad�r.
�zellikle ya�lar, katranlar ve benzer maddeler k�ymetli sahilleri, plajlar� ve her t�rl� bina ve
tesisi fiziksel olarak kirletmekte ve maddi hasarlara sebep olmaktad�r.Bu etkenin ortadan
kald�r�lmas� i�in denizlerde petrol aramas� ve ��kar�lmas� �nlenmelidir.

nsan faaliyetlerinden kaynaklanan etmenler ise a�a��daki gibi s�ralanabilir.

*
* Evler, i� yerleri ve ta��t ara�lar�nda; petrol, kalitesiz k�m�r gibi fosil yak�tlar�n a��r� ve bilin�siz t�ketilmesi.
* Sanayi at�klar� ve evsel at�klar�n �evreye geli�ig�zel b�rak�lmas�.
* N�kleer silahlar, n�kleer reakt�rler ve n�kleer denemeler gibi etmenlerle radyasyon yay�lmas�.
* Kimyasal ve biyolojik silahlar�n kullan�lmas�.
* Bilin�siz ve gereksiz tar�m ila�lar�, b�cek �ld�r�c�ler, so�utucu ve spreylerde zararl� gazlar �retilip kullan�lmas�.
* Orman yang�nlar�, a�a�lar�n kesilmesi, bilin�siz ve zamans�z avlanmalard�r.

Yukar�da say�lan olumsuzluklar�n �nlenmesiyle �evre kirlili�i b�y�k �l��de �nlenebilir.
�evre bilimcilere g�re genelde, a�a��da verilen iki �e�it kirlenme vard�r.
Birinci tip kirlenme; biyolojik olarak ya da kendi kendine zarars�z hale d�n��ebilen maddelerin olu�turdu�u kirliliktir. Hayvanlar�n besin art�klar�, d��k�lar�, �l�leri, bitki kal�nt�lar� gibi maddeler birinci tip kirlenmeye neden olur. Kolayca ve k�sa zamanda yok olan maddelerin meydana getirdi�i kirlili�e ge�ici kirlilik de denir.
�kinci tip kirlenme: biyolojik olarak veye kendi kendi�ne yok olmayan ya da �ok uzun y�llarda yok olan maddelerin olu�turdu�u kirliliktir. Plastik, deterjan, tar�m ila�lar�, b�cek �ld�r�c�ler (DDT gibi), radyasyon vb. maddeler ikinci tip kirlenmeye neden olur.
Kal�c� kirlenme de denilen ikinci tip kirlenmeye neden olan maddeler bitki ve hayvanlar�n v�cutlar�na kat�l�r. Sonra besin zincirinin son halkas�n� olu�turan insana ge�erek insan�n ya�am�n� tehlikeye sokar. �rne�in; Marmara denizine sanayi at�klar� ile c�va ve kadminyum iyonlar� b�rak�lmaktad�r. Zararl� at�klar besin zincirinde alglere, bal�klara ve sonunda insana ge�erek �nemli hastal�klara ve ani �l�mlere neden olmaktad�r.
K�y gibi k�rsal ya�ama birliklerindeki insanlar genellikle b�y�k kentlerde ya�ayan insanlardan daha sa�l�kl� ve daha uzun �m�rl�d�r. ��nk� k�rsal ekosistemler, �evre kirlili�i y�n�nden kentsel ekosistemlerden daha iyi durumdad�r. Bunu bilen kent insan� f�rsat bulduk�a, �evre kirlili�i en az olan k�rlara, k�ylere ko�maktad�r.
G�n�m�zde en yayg�n olan kirlilik su, hava, toprak, ses ve radyasyon kirlili�idir.
SU K�RL�L��
Yery�z�ndeki i�me ve kullanma suyunun miktar� s�n�rl�d�r. Zamanla su kaynaklar�n�n azalmas�, insan n�fusunun artmas� ve daha �nemlisi, sular�n kirlenmesi ya�am� giderek zorla�t�rmaktad�r.
Su kirlili�ini olu�turan etmenlerin ba��nda la��m sular�yla sanayi at�k sular� gelmektedir. Bunun yan�nda petrol at�klar�, n�kleer at�klar, kat� sanayi ve ev at�klar� da �nemli kirleticilerdir. Bunlar deniz kenar�ndaki bitki ve alg gibi kaynaklar� yok etmektedir. Kirlenme sonucu denizlerde hayvan soyu t�kenmeye ba�lam��t�r. �rne�in; Marmara denizi, kirlilik nedeniyle bal�klar�n ya�amas�na uygun ortam olmaktan ��km��t�r. Karadeniz'deki kirlenme nedeniyle hamsi ve di�er bal�k t�rleri giderek azalmaktad�r. �stakozlar�n larva halindeyken temiz su bulamamalar� nedeniyle nesilleri t�kenmektedir. Nehir ve g�llerimizde kirlilik nedeniyle canl�lar t�kenmek �zeredir.
Yeni yeni kurulmaya ba�lanan ar�tma tesisleri, la��m ve sanayi at�k sular�n� hem kimyasal hem de biyolojik olarak temizlemektedir. B�ylece hem sulama suyu gibi yeniden kullan�labilir su kazan�lmakta hem de denizlerin kirlenmesi �nlenmektedir. Bu nedenle sanayile�me mutlaka i� yerleri planlan�rken ar�tma tesisleri ile birlikte d��n�lmelidir.
HAVA K�RL�L��
Hava, i�inde ya�ad��m�z gaz ortam� olu�turman�n yan�nda ya�am i�in temel bir gaz olan oksijeni tutar. Oksijen yanma olaylar�n� da sa�layan temel bir maddedir.
Temiz hava olarak nitelendirilen atmosferin alt katman�; azot, oksijen, karbondioksit ve �ok az miktarda di�er gazlardan olu�ur. Ayr�ca atmosferin �st katman�nda bir de ozon gaz�n�n (O3) olu�turdu�u tabaka vard�r. Ozon, g�ne�ten gelen zararl� ��nlar�n �o�unu yans�t�p bir k�sm�n� tutarak yery�z�ne ula�mas�n� engeller.
Evler, i� yerleri, sanayi kurulu�lar� ve otomobillerin �evreye verdikleri gaz at�klar havan�n bile�imini de�i�tirir. Havaya kar��an zararl� maddelerin ba�l�calar� k�k�rt dioksit (SO3), karbon monoksit (CO), karbon dioksit (CO2), kur�un bile�ikleri, karbon partik�lleri (duman), toz vb. kirleticilerdir. Ayr�ca deodorant, sa� spreyleri ve b�cel �ld�r�c�lerde kullan�lan azot oksitleri, freon gazlar� ile s�personik u�aklardan ��kan at�klar da havay� kirletir.
Zararl� gazlar�n (�zellikle k�k�rt bile�ikleri); ya�mur, bulut, kar gibi �slak ya da yar� �slak maddelerle kar��malar� sonucunda asit ya�murlar� olu�ur. Asit ya�murlar� da bir yandan orman alanlar� vb. ye�il alanlar� yok etmekte bir yandan da sular� kirletmektedir.
A��r� artan CO2, atmosferin �st katmanlar�nda birikerek �s�n�n, atmosfer d��na ��kmas�n� engeller. B�ylece yery�z� giderek daha fazla �s�n�r. Bu da buzullar�n eriyerek denizlerin y�kselmesine k�y�lar�n sularla kaplanmas�na neden olabilecektir. "Sera etkisi" denilen bu olay sonucu denizlerin 16 metre kadar y�kselebilece�i tahmin edilmektedir.
Freon, kloroflorokarbon (CFC) gibi gazlar�n etkisiyle ozon tabakas� incelmektedir. Bunun sonunda g�ne�in zararl� ��nlar�yery�z�ne ula�arak cilt kanseri gibi hastal�klara ve �l�mlere neden olmaktad�r. Sonu�ta, biyosferin canl� kitlesini yok etme tehlikesi vard�r.
B�y�k yang�nlar da �nemli �l��de hava kirlili�i yarat�r. �rne�in; orman yang�nlar�, k�rfez sava��nda oldu�u gibi petrol yang�nlar� vb.
Hava kirlili�i a�a��da verilen uygulamalarla �nlenebilir:

*
* Hava kirlili�inin en �nemli nedenlerinden olan fosil yak�tlar olabildi�ince az kullan�lmal�. Bunun yerine do�algaz, g�ne� enerjisi, jeotermal enerji vb. enerjilerin kullan�m� yayg�nla�t�r�lmal�d�r.
* Karayolu ta��mac�l�� yerine demiryolu ve deniz ta��mac�l��na a��rl�k verilmelidir. B�y�k kentlerde toplu ta��ma hizmetleri yayg�nla�t�r�lmal�d�r. B�ylece, otomobil egzozlar�n�n neden oldu�u kirlilik azalt�labilir.
* Sanayi kurulu�lar�n�n at�klar�n� havaya vermeleri �nlenmelidir.
* Ye�il alanlar art�r�lmal�, orman yang�nlar� �nlenmelidir.
* Ozon tabakas�na zarar veren maddeler kullan�lmamal�d�r.

TOPRAK K�RL�L��
Canl�l��n kayna�� say�labilecek topra��n yap�s�na kat�lan ve do�al olmayan maddeler toprak kirlili�ine neden olur. B�yle topraklarda bitkiler yeti�mez ve topra�� havaland�rarak yarar sa�layan solucan vb. hayvanlar ya�ayamaz duruma gelir. Topraktan bitkilere ge�en kirletici maddeler, besin zinciri yoluyla insana kadar ula��r. Hastahane at�klar� gibi mikroplu at�klar, hastal�klar�n yay�lmas�na neden olur.
Toprak kirlili�ine neden olan ba�l�ca etmenler:

*
* Ev, i� yeri, hastahane ve sanayi at�klar�.
* Radyoaktif at�klar.
* Hava kirlili�i sonucu olu�an asit ya�murlar�.
* Gereksiz yere ve a��r� miktarda yapay g�bre, tar�m ilac� vb. kullan�lmas�.
* Tar�mda gereksiz ya da a��r� hormon kullan�m�.
* Sular�n kirlenmesi. Su kirlili�i toprak kirlili�ine neden olurken, toprak kirlili�i de �zellikle yer alt� sular�n�n kirlenmesine neden olur.

Toprak kirlili�inin �nlenmesi i�in a�a��daki uygulamalar yap�lmal�d�r.

*
* Verimli tar�m topraklar�nda yerle�im ve sanayi alanlar� kurulmamal�, ye�il alanlar art�r�lmal�d�r.
* Ev ve sanayi at�klar�, topra�a zarar vermeyecek �ekilde toplan�p depolanmal� ve toplanmal�d�r.
* Yapay g�bre ve tar�m ila�lar�n�n kulan�lmas�nda yanl�� uygulamalar �nlenmelidir.
* N�kleer enerji kullan�m� bilin�li �ekilde yap�laml�d�r.

SES K�RL�L��
Sanayile�me ve modern teknolojinin geli�mesiyle ortaya ��kan �evre sorunlar�ndan biri de ses kirlili�idir. G�r�lt� de denilen ses kirlili�i, istenmeyen ve dinleyene bir anlam ifade etmeyen sesler ya da insan� rahats�z eden d�zensiz ve y�ksek seslerdir. Ses kirlili�ini yaratan �nemli etmenler;

*
* Sanayile�me
* Plans�z kentle�me
* H�zl� n�fus art��
* Ekonomik yetersizlikler
* �nsanlara, g�r�lt� ve g�r�lt�n�n yarataca�� sonu�lar� konusunda yeterli ve etkili e�itimin verilmemi� olmas�d�r.

Ses kirlili�i, insan �zerinde �ok �nemli olumsuz etkiler yarat�r. Bu etkileri a�a��daki gibi s�ralayabiliriz.
��itme sistemine etkileri: Ses kirlili�i i�itme sistemi �zerinde, ge�ici ve kal�c� etkiler olmak �zere iki �e�it etki yapar. Ses kirlili�inin ge�ici etkisi, duyma yorulmas� olarak da bilinen i�itme duyarl�l��ndaki ge�ici kay�plar �eklinde olur. Duyma yorulmas� d�zelmeden tekrar g�r�lt�den etkilenilmesi ve etkile�menin �ok fazla olmas� durumunda i�itme kayb� kal�c� olur.
Fizyolojik etkileri: �nsanlarda g�r�len stresin �nemli bir kayna�� ses kirlili�idir. Ani olarak olu�an g�r�lt� insan�n kalp at��lar�nda (nabz�nda), kan bas�nc�nda (tansiyonunda), solunum h�z�nda, metabolizmas�nda, g�rme olay�nda bozulmalar yarat�r. Bunlar�n sonucunda uykusuzluk, migren, �lser, kalp krizi gibi olumsuz durumlar ortaya ��kar. Ancak en �nemli olumsuzluk kulakta yapt�� tahribatt�r.
Psikolojik etkileri: Belirli bir s�n�r� a�an g�r�lt�n�n etkisinde kalan ki�iler, sinirli, rahats�z ve tedirgin olmaktad�r. Bu olumsuzluklar, g�r�lt�n�n etkisi ortadan kalkt�ktan sonra da s�rebilmektedir.
�� yapabilme yetene�ine etkileri: �zellikle beklenmeyen zamanlarda ortaya ��kan ses kirlili�i, i� veriminin d��mesi, kendini i�ine verememe ve hareketlerin engellenmesi �eklinde performans� d��r�c� etkiler yapar. G�r�lt�n�n ��renmeyi ve sa�l�kl� d��nmeyi de engelledi�i deneylerle saptanm��t�r.
�lkemizde, insanlar� g�r�lt�n�n zararl� etkilerinden korumak i�in gerekli �nlemleri i�eren ve �evre yasas�na g�re haz�rlanm�� olan "G�r�lt� kontrol y�netmeli�i" uygulanmaktad�r. Ancak y�netmele�in hedeflerine ula�abilmesi i�in insanlar�n bu konuda e�itilmeleri ve bilin�lendirilmeleri gerekir.
Ses kirlili�inin saptanmas�nda ses �iddetini �l�mek i�in birim olarak desibel (dB) kullan�l�r. �nsan i�in 35-65 dB sesler normaldir. 65-90 dB sesler, s�rekli i�itildi�inde zarar verebilecek kadar risklidir. 90 dB'in �zerindeki sesler tehlikelidir.
Ses kirlili�i a�a��daki uygulamalarla �nlenebilir:

*
* Otomobil kullan�m�n� azaltacak �nlemler al�nmal�d�r.
* Ev ve i� yerlerinde ses ge�irmeyen camlar (�s�cam gibi) kullan�lmal�d�r.
* E�lence yerleri vb. ortamlarda y�ksek sesle m�zik �al�nmas� engellenmelidir.
* G�r�lt� yapan kurulu�lar, �ehirlerin d��nda kurulmal�d�r.

RADYASYON
Radyoaktif element denilen baz� elementlerin atom �ekirde�inin kendili�inden par�alanarak etrafa yayd�� alfa, beta ve gama gibi ��nlara radyasyon denir. �evreye yay�lan bu ��nlar, canl� h�creleri do�rudan etkileyerek mutasyon denilen genlerdeki bozulmaya neden olur. �ok yo�un olmayan radyasyon, canl�n�n baz� �zelliklerinin de�i�mesne neden olurken yo�un radyasyon, canl�n�n �l�m�ne neden olabilir. �rne�in; 1945'te Japonya'ya at�lan atom bombas�, at�ld�ktan sonraki 7 g�n i�inde, vucutlar�n�n tamam� 10 saniye radyasyon alm�� insanlar�n % 90'� hi� bir yara ve yan�k izi olmadan �ld�. 26 Nisan 1986'da �ernobil'deki n�kleer kazan�n; ani �l�mler, gebe kad�nlarda d��k olaylar�, kan kanseri, sakat do�umlar gibi olumsuz etkileri oldu.
Bir �evredeki belli bir dozun �zerinde olan radyasyon, canl�n�n v�cut h�crelerini etkileyerek doku ve organlarda bozulmalara, anormalliklere, �reme h�crelerini etkileyerek do�acak yavrularda sakatl�klara neden olur. Uzun s�re radyasyon etkisinde kalman�n yarataca�� sonu�lar a�a��daki gibi s�ralanabilir:

*
* Kanser olu�mas�,
* �mr�n k�salmas� (erken �l�mler),
* Katarakt olu�mas�,
* Sakat ve �l� do�umlar �eklinde s�ralanabilir

Radyasyonun zararl� etkilerinden korunmak i�in, al�nabilecek ba�l�ca �nlemler �unlard�r:

*
* �zel giysiler (kur�un �nl�k, �zel maske) kullan�lmal�d�r.
* Radyasyon kayna��ndan uzak durulmal�, en k�sa s�rede radyas
* yonlu ortam terk edilmelidir. Radyasyonlu cihazlarla yap�lan te�his ve tedaviye s�k s�k ba�vurulmamal�d�r.

Radyasyon, do�adaki radyoaktif maddelerden �ok, bunlar�n kullan�ld�� ortam ve olaylardan ��kar. Bunlar; n�kleer santraller, n�kleer enerjiyle �al��an gemiler ve n�kleer denemelerdir. Ayr�ca te�his ve tedavide kullan�lan baz� cihazlar, t�bbi malzemelerin ve sular�n dezenfekte edilmesi i�in kullan�lan ara�lardanda radyasyon yay�lmaktad�r.

Umar�m yeterli olmu�tur.

Kaynak: 7-A Websitesi

Misafir

7 Ekim 2009 19:05

SANAY�N�N YARARLARI

Misafir

7 Aral�k 2009 11:14

arkada�lar bitkilerin �devi konusu iiiiiiiiii ama olumlu y�nleri neler?

Misafir