Ate�i kim, ne zaman ve nas�l bulmu�tur?

�nsano�lu ate�i �ok eski zamanlardan beri bilmektedir.Bundan y�z binlerce y�l �nce Avrupa`da insanlar�n ya�am�� oldu�u belirli ma�aralarda,ocak niyetine kullan�ld��ndan ��phe edilmeyen ta�lar aras�nda k�m�r ve yan�k kemik par�alar� bulunmu�tur.

Fakat insano�lu ate� yakmay� nas�l ��renmi�ti acaba? Bu soruyu ancak tahminle cevapland�rabilmekteyiz.�lk insan ate� yakmay� ��renmeden �ncede bunu nas�l kullanaca��n�, ate�ten nas�l yararlanaca��n� biliyordu.�rne�in y�ld�r�m kof bir a�a� k�t��n� yak�yor, bunun yak�n�ndaki bir insan da k�t�kten sa�lad�� ate�i uzun s�re muhafaza ediyordu.

Yukarda de�inmi� oldu�umuz gibi, ma�ara devri insan�n�n ate� yakmay� nas�l ��rendi�ine ili�kin tutarl� bir tahminde bulunabiliriz. Karanl�kta kuvvetle birbirine s�rt�len ta�lar�n k�v�lc�mlar meydana getirdi�ini ma�ara adam� muhakkak fark etmi�ti. Fakat iki ta�� birbirine s�rterek ate� yakabilmek, fikrinin do�mas� ve bunun uygulanmas� i�in nice ku�aklar�n ge�mesi gerekmi�tir.

�nsano�lu taraf�ndan yak�lan ilk ate� konusunda de�i�ik bir tahmin daha vard�r. Bu tahmin,g�n�m�zde ilkel topluluklarda yap�labilecek bir g�zlemle ilgilidir.�imdi,s�z�n� etti�imiz bu ilkel topluluklardaki baz� y�ntemlere e�ilelim. Alaska`da baz� kabilelerden yerliler, iki ta� �zerine s�lf�r (k�k�rt) s�rer ve bu ta�lar� birbirine s�rterler. K�k�rt ate�lenince de,yanan ta�� kuru otlar�n veya ate� alabilecek ba�ka �eylerin �zerine atarlar.

Hindistan`da ve �in`de, k�r�k bir ��mlek par�as�na , bir bambu (kam��) �ubukla sert�e s�rt�l�r. Bambu �ubu�un d�� y�z� �ok serttir ve �akmak ta�� niteliklerine sahiptir. Eskimolar ise, alelade bir kuvartz par�as�n�, bir demir piriti par�as�na s�rterler. Kuvartz,b�nyesinde silis bulunan bir nevi ta�t�r. Gerek bu t�r kuvartz gerekse silisli demir par�alar�, Eskimolar`�n ya�ad�klar� �evrede �ok yayg�n �l��de bulunur . Kuzey Amerika`da ya�ayan k�z�lderililer aras�nda da, ate� yakmak i�in iki �ubu�u birbirine kuvvetle s�rt��t�rmek �ok yayg�n bir y�ntemdir. �rneklerden de anla��laca�� gibi, bu uygulama ve y�ntemlerin hepsi yakla��k olarak ayn� esasa dayanmaktad�r.

Eski Yunanl�lar ve Romal�lar ise ba�ka bir y�ntemden yararlan�rlard�. Bu y�ntemin temel unsuru, g�ne�in ��nlar�n� belirli bir noktada odakla�t�ran bir nevi mercekti.

G�ne�in ��nlar� bu mercek sayesinde belirli bir noktada yo�unla�t�r�ld�� zaman, kuru bir a�a� par�as�n�n yanmas�n� sa�layacak kadar �s� uygulanm�� oluyordu.

Eski �a�larda ate�le ilgili olarak dikkati �eken bir �ey de, bir�ok ilkel toplumlarda insanlar�n "devaml� ate�"i muhafaza etmeleri,bu bak�mdan g�sterdikleri titizliktir. �imdiki Meksika`da ya�ayan eski Mayalar, Aztekler, tap�naklar�nda veya belirli yerlerde hi� s�nmeyen,s�nmesi ne meydan verilmeyen devaml� ate�ler yakarlard�. Eski Yunanl�lar, M�s�rl�lar ve Romal�lar da, tap�naklar�nda ayn� y�ntemi uygulam��lard�r.

--------------------------------------------------------------------------------