DNA modelini nasýl yaparým?
 

DNA nedir?

DNA veya deoksiribonükleik asit, bireysel tüm genetik özelliklerin temel yapý taþýdýr.DNA insan vücudundaki hemen hemen tüm hücrelerin komponentidir. Ayrýca, bir insanýn tüm hücrelerindeki DNA aynýdýr. Örneðin bir insanýn kanýndaki DNA ile, deri hücresindeki, spermindeki veya tükürüðündeki DNA aynýdýr. DNA çok güçlü bir araçtýr, çünkü tek yumurta ikizleri hariç her insanýn DNA’sý birbirinden farklýdýr. (34) Bu farklýlýktan dolayý, ayný parmak izinde olduðu gibi, olay yerinden toplanýlan DNA ile olayla bir þüphe baðý kurabilir ya da þüpheyi elimine edebilir. Kimse bulunmasa dahi, akrabalarýnýn DNA’sýndan kurban tanýmlanabilir. Ayrýca bir olay yerinden toplanan deliller ile diðer bir yerden toplananlar karþýlaþtýrýldýðýnda, saldýrganýn lokal, bölgesel veya ülke çapýndaki baðlantýsý ortaya çýkarýlabilir. Yýllar öncesine ait bir DNA delili adli olarak deðerli olabilir. Buna karþýn çevresel faktörler (örneðin; ýsý, güneþ ýþýðý, nem) gibi bir çok faktör, olay yerinde kalan DNA’yý etkileyebilir. Ayrýca bütün DNA delilleri, kullanýlabilir DNA profili olmayabilir. Fakat, parmak izleri gibi DNA testleri de polise þüphelinin ne zaman ya da ne kadar zamandýr olay yerinde olduðunu söyleyemez.

Bir DNA modeli nasil yapilir:


Malzemeler:
2 tane beyaz pipo temizleyici teli, en az 30.48cm uzunlugunda (2 white pipe cleaners, at least 12 inches long)


2 tane renkli pipo temizleyici teli,en az 30.48cm uzunlugunda (2 colored pipe cleaners, at least 12 inches long)


12 tane renkli boncuklar adenine temsil etmek icin (12 colored beads to represent adenine)


12 tane renkli boncuklar thymine temsil etmek icin (12 colored beads to represent thymine)


6 tane renkli boncuklar guanine temsil etmek icin (6 colored beads to represent guanine)


6 tane renkli boncuklar cytosine temsil etmek icin (6 colored beads to represent cytosine)


Her kimyasal icin ayri bir renk secin (adenin icin kirmizi, thymine icin sari, vsr)
Iki beyaz pipo temizliyici telleri 5.08 cm uzunluktaya kesin.
Iki tane Adenine ve iki tane Thymine boncugu secin; Adenine ve Thymine her zaman cift olarak gelir. 4lu boncuk takimi 5.08cm uzunlukta ki bir pipo temizliyici teline gecirin. Tamamlanmis bolumu bir tarafa birakin ve bu motifi bes kere tekrarlayin boylece 6 tane 5.08cm uzunluktan bolumler yapmis olursunuz.

Guanine ve Cytosine bolumleri icin boncuklar secin. Bu bolumlerde Guanine icin iki tane boncuk ve Cytosine icin bir boncuk ile olusuyor. Bu motifi 5.08cm uzunlukta bir beyaz pipo temizleyici teline gecirin. Bu 5 kere tekrarlayin 6 tane 5.08cm uzunlukta bolumluk pipo temizliyici telleri olusturana kadar.

Boncuklu beyaz pipo temizliyici tel bolumleri renkli pipo temizliyici tellerine baglayin. Renkli pipo temizliyici telleri yan yana koyun bir kopru gibi. Beyaz bolumler koprunun basamaklarina donusuyor. Koprunun basamaklarini baglamak icin beyaz bolumlerin her kenarlarini renkli pipo temizlici tellerin etrafinda bükmelisin.
Basamaklar koprunun yanlarina ilave edildikten sonra, renkli pipo temizleyici telleri bükebilirsin cift helis olusturmak icin.

OYUN HAMURUNDAN DNA MODELÝ YAPMA ETKÝNLÝÐÝ

Öðrenme Hedefi

• Her canlý DNA'ya sahiptir.
• Her canlýnýn DNA'sý eþsizdir.
• DNA bizim vücudumuzda bulunan özel bir moleküldür.
• Vücudumuz ile ilgili tüm bilgiler DNA'da mevcuttur. Göz rengi, saç rengi vs.
• DNA çift zincirli bir molekül olup þeker, fosfat ve bazlardan oluþur. Þeker ve fosfat DNA'nýn omurgasýdýr, bazlar ise diðer zincir ile bað kurar.
• DNA molekülü Adenin, Guanin, Sitozin, Timin olmak üzere 4 adet bazdan oluþur. Her bazýn diðer zincirde bir eþleniði vardýr. Adenin=Timin ile Guanin= sitozin eþleniktir.

Materyaller

• 6 farklý renkte oyun hamuru
• 4-6 adet kürdan (isteðe baðlý)

Etkinlik

• Altý farklý renkteki oyun hamurlarýnýn her birine aþaðýdaki gibi bir isim vererek gruplandýrýnýz.

• Bazlar ve þekere ait olan renklerdeki oyun hamurlarýndan misket büyüklüðünde parçalar ayýrarak yuvarlayýn.

• Ardýndan bir kürdan alarak "þeker+baz+eþleniði olan baz+þeker" sýralamasýna göre hamurlarý kürdana takýn.

• Bu þekilde yaklaþýk olarak 4-6 adet hamurlu kürdan hazýrlayýn. Fosfat molekülü için ayýrdýðýnýz son hamuru 4'e bölüp her birini çubuk þekline getirin.
• Son olarak ise dikkatli bir þekilde hamurlu kürdanlarýn kenarlarýna fosfat hamurunu takýn.

• Sarmal oluþturmak için ise merdiven þeklini almýþ hamurlarý hafif bir þekilde döndürün.