Anadolu'daki ilk T�rk Beylikleri hangileridir, �zellikleri ve eserleri nelerdir?

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- Soru-Cevap (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/)

- - Anadolu'daki ilk T�rk Beylikleri hangileridir, �zellikleri ve eserleri nelerdir? (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/250817-anadoludaki-ilk-turk-beylikleri-hangileridir-ozellikleri-ve-eserleri-nelerdir.html)

L�tfen bana yard�mc� olur musunuz!!!

ya arkada�lar her yere bakt�m tam arad��m �eyi bulamad�m hep k�sa k�sa vermi�ler l�tfen yard�mc� olursan�z sevinirim :)

Al�nt�:

angel_fairy adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 1243378)

Anadolu Beylikleri, T�rklerin 1071’deki Malazgirt Sava��’ndan sonra Anadolu’da kurduklar� devletlerdir. Bu sava��n hemen ard�ndan, �zellikle Do�u Anadolu ve G�neydo�u Anadolu'da kurulan devletlere Birinci D�nem Anadolu Beylikleri denir. Ayn� d�nemde, �nce Anadolu'nun bat� ucunda �znik'i ba�kent edinen, sonradan da Ha�l� Seferleri nedeniyle ba�kentini Konya'ya ta��yarak Orta Anadolu merkezli olarak devam eden Anadolu Sel�uklu Devleti’nin zay�flamas� ve y�k�lmas�ndan sonra kurulan devletler ise �kinci D�nem Anadolu Beylikleri olarak an�l�r.

Birinci D�nem Anadolu Beylikleri
Alp Arslan Anadolu'yu fethetmekle g�revlendirdi�i T�rkmen beylerine, ele ge�irdikleri yerleri yurt olarak verdi. Bu beyliklerin �o�u da Alp Arslan'�n ordusunda g�rev alm�� bu T�rkmen beylerince kuruldu. Bu beylikler, B�y�k Sel�uklu Devleti’ne ba�l�yd�, ama ba��ms�z y�netiliyordu. 13. y�zy�lda Anadolu'nun b�y�k b�l�m�ne egemen olan Anadolu Sel�uklular� bu beyliklerle zaman zaman �at��m��, bir�o�unun topraklar�n� ele ge�irmi�tir. Birinci D�nem Anadolu Beylikleri'nin kuruldu�u yerler ve egemenlik s�releri tabloda g�sterilmi�tir. Bu beyliklerden Anadolu tarihine y�n veren Artuklular, Dani�mendliler ve Saltuklular ayr�ca a�a��da anlat�lm��t�r.

Ahlat�ahlar Beyli�i
Ahlat�ahlar Beyli�i, Ahlat’ta, 12. y�zy�l ba�lar�nda kurulmu� olan bir T�rk devletidir.

Tarihte S�kmenliler, Ahlat�ahlar ve Ermen�ahlar adlar�yla an�lan bu T�rk beyli�i, sultan Alparslan’�n ye�eni Azerbeycan Sel�uklu Gemi Valisi Kutbeddin �smail �l Arslan’�n T�rk as�ll� yeti�tirmesi (Meml�k) olan s�kmen el Kutbi (o bu lakab� kutbeddin’in yeti�tirmesi oldu�u i�in alm��t�r ) taraf�ndan 1110 y�l�nda kurulmu�tur. S�kmenli (Ahlat�ahlar) Beyli�i, �ocukluk d�nemi hari�, 57 y�l h�k�mdarl��n� �kinci S�kmen Bey zaman�nda en iyi devresini ya�ad�. Silvan Eyyubi H�k�mdar� Necmeddin Eyy�b�, ahlatl�lar�n daveti �zerine 1207 senesinde Ahlat’a gelip �ehri teslim alarak, S�kmenliler Devletine son verdi.

Artuklular
Artuklular, O�uzlar�n komutanlar�ndan olan Artuk Bey'in o�ullar�nca kuruldu. 1101'de Anadolu'nun g�neydo�usundaki H�sn Keyfa (bug�nk� Hasankeyf), Mardin ve Harput y�resinde �� ayr� beylik halinde varl��n� s�rd�rd�.

�ar� ve Eyyubilere kar�� sava�t�lar. Daha sonra bu �� devletin de egemenli�ini tan�mak zorunda kald�lar. H�sn Keyfa Artuklular�, 1232'de Eyyubiler taraf�ndan ortadan kald�r�ld�.

Mardin Artuklular� (1108-1409). Mardin Artuklular�n�n kurucusu Artuk Bey'in o�lu Necmeddin �lgazi’dir. �lgazi, H�sn Keyfa Artuklular�n�n kurucusu olan karde�i S�kmen'in o�lundan Mardin'i ald� ve �1108’de ba��ms�zl��n� ilan etti. H�sn Keyfa Artuklular� s�n�rlar� i�inde olan Mardin ve �evresi b�ylece ayr� bir beylik haline geldi. Ne�meddin �lgazi 1118'de, sonradan beyli�in ba�kenti olan Diyarbak�r'� topraklar�na katt�. Ertesi y�l Halep yak�nlar�nda Ha�l�lar� yendi. Daha sonra Harezm�ahlar�n ve Anadolu Sel�uklular�n�n egemenli�ini tan�yan beylik, 200 y�l daha varl��n� s�rd�rd�. Mardin Artuklular� 1409'da Karakoyunlular taraf�ndan y�k�ld�.

Harput Artukulular� (1185-1234). Harput Artuklular�, Harput ve �evresinde kuruldu. Yakla��k 50 y�l varl��n� s�rd�ren bu beylik, 1234'te Anadolu Sel�uklular� taraf�ndan ortadan kald�r�ld�.

Artuklular �zellikle Mardin, Diyarbak�r, Silvan ve Hasankeyf'te mimari a��dan �nemli camiler, medreseler ve k�pr�ler yapt�rm��lard�r.

Dani�mendliler
Dani�mend Gazi olarak an�lan G�m��tigin Ahmed Gazi, 1071’deki Malazgirt Sava��'n�n ard�ndan Anadolu i�lerine ilerleyerek Amasya, Tokat, Sivas, Niksar, Malatya ve Yozgat'� ele ge�irdi. Ayn� y�l bu b�lgede beyli�ini kurdu. 1105’te �len Dani�mend Gazi’nin yerine o�lu Emir Gazi ge�ti. Emir Gazi, Ankara ve Kayseri’yi de alarak devletin s�n�rlar�n� geni�letti. 1107'de I. K�l�� Arslan'�n �l�m�nden sonra Anadolu Sel�uklu Devleti’ndeki taht m�cadelesinde damad� I. Mesud’u destekledi. I. Mesud'un tahta ge�mesinden sonra uzun s�re Anadolu Sel�uklular� �zerinde etkili oldu. 1142’de Melik Muhammed'in �l�m�nden sonra ba�layan taht kavgalar� Dani�mendlileri zay�flatt�. Nizameddin Ya��basan Sivas’ta, Ayn�ddevle Elbistan ve Malatya’da, Z�nnun da Kayseri’de egemenliklerini ilan ettiler. Dani�mendlilerin par�alanmas�ndan yararlanan Anadolu Sel�uklu Sultan� II. K�l�� Arslan, Dani�mendli topraklar�n� yava� yava� ele ge�irdi. Sonunda Malatya’y� da alarak 1175'te Dani�mendlileri tamamen ortadan kald�rd�.

Dani�mendliler, Tokat, Malatya, Sivas ve Kayseri'yi de�erli yap�larla zenginle�tirdiler. Anadolu'nun T�rkle�mesinde ve bu topraklarda �slam dininin yay�lmas�nda �nemli rol oynad�lar. Dani�mend Gazi'nin ya�am� ve Anadolu'nun fethinde g�sterdi�i kahramanl�klar� “Dani�mendname” adl� destan�n konusunu olu�turur.

Saltuklular
Saltuklu Beyli�i, Alp Arslan’�n komutanlar�ndan Emir Saltuk’un fethetti�i Erzurum ve �evresinde kuruldu. Emir Saltuk’un o�lu Ebu’l-Kas�m, Anadolu Sel�uklu Devleti’nin kurucusu Kutalm��o�lu S�leyman �ah’�n fetihlerine kat�ld�. 1092'de ba��ms�z bir devlet haline gelen Saltuklular, Kuzeydo�u Anadolu'daki Kars, Bayburt, Oltu, Tortum, �spir ve Tercan y�resine egemen oldular. Beyli�in merkezi Erzurum’du. Saltuklular Trabzon �mparatorlu�u'na ve G�rc�lere kar�� sava�t�lar. Ne var ki II. Saltuk, 1153’te G�rc�lere tutsak d��t�. Saltuklular daha sonra da Do�u Anadolu’da G�rc�ler kar��s�nda varl�k g�steremediler. Bu tehdit kar��s�nda Anadolu Sel�uklu Sultan� II. S�leyman �ah, 1202’de Erzurum’u alarak Saltuklu Devleti’ne son verdi. Saltuklular d�neminde kom�u �lkelerden gelen t�ccarlar�n u�rak yeri olan Erzurum ekonomik y�nden geli�ti. Saltuklular bu kentte ve ba�ka yerlerde camiler, kaleler ve k�mbetler yapt�rd�lar.�erafettin devleti kuruldu ve bitti

�kinci D�nem Anadolu Beylikleri
Anadolu Sel�uklular�, Anadolu'daki T�rkmen beylerini a�iretleriyle birlikte Bizans ve Kilikya s�n�rlar�na yerle�tirmi�lerdi. B�ylece Anadolu Sel�uklular� hem devletin s�n�rlar�n� g�vence alt�na al�yor, hem de T�rkmen beylerini denetim alt�nda tutuyorlard�. Ama 1243'teki K�seda� Sava��'nda Mo�ollara yenilen Anadolu Sel�uklu Devleti’nin T�rkmenler �zerindeki denetimi zay�flad�. Bu sava��n ard�ndan, Mo�ollar�n bir kolu olan �lhanl�lar Anadolu’da denetimi ele ge�irdiler. Bu s�re�te u� beylikleri, �nce �lhanl�lara ba�l�, sonra ba��ms�z devletlere d�n��t�ler. Bu beyliklerden biri olan Osmanl� Beyli�i, zamanla b�t�n �b�r beyliklerin topraklar�n� ele ge�irdi ve bir imparatorlu�a d�n��t�.

�kinci D�nem Anadolu Beylikleri tabloda topluca g�sterilmi�tir. Bunlardan alt�s�, Osmanl� Beyli�i'nden sonra Anadolu tarihinde �nemli rol oynad�klar� i�in a�a��da ayr�ca anlat�lm��t�r

Ayd�no�ullar�
Ayd�no�ullar�, 1308'de Sel�uk ve Tire �evresinde kuruldu. Devletin kurucusu Ayd�no�lu Mehmed Bey, Germiyano�ullar�'n�n suba��s�yd� (ordu komutan�). Mehmed Bey, �nce Germiyano�ullar�na ba�l� kald�. Sonra Bizans'tan Birgi'yi al�p ba�kent yap�nca ba��ms�zl��n� ilan etti. Ard�ndan �demi�, Sultanhisar ve �zmir'i de topraklar�na katt�. Ayasulu�’da (bug�nk� Sel�uk) Ayd�no�ullar�n�n ilk donanmas�n� kurdu.

Mehmed Bey’in 1334'te �l�m� �zerine beyli�in ba��na o�lu Umur Bey ge�ti. Umur Bey Sel�uk ve �zmir'de tersaneler kurdu ve donanmas�n� g��lendirdi. Sak�z, Bozcaada, E�riboz, Mora ve Rumeli k�y�lar�na ak�nlar d�zenledi. Umur Bey Ala�ehir'i de topraklar�na kat�nca, Venedik, Ceneviz, Rodos ��valyeleri ve K�br�s Krall��'n�n donanmalar� birle�erek harekete ge�ti. Birle�ik Ha�l� donanmas� 1344’te �zmir'i ele ge�iren ve Ayd�no�ullar� bu sava�ta donanmas�n� yitirdi.

Ayd�no�ullar�, Umur Bey'in 1348'de �lmesinden sonra eski g�c�n� yitirdi. Denizden Ha�l�lara, karadan da Osmanl�lara kar�� koyamad�. �sa Bey, 1390'da topraklar�n� Y�ld�r�m Bayezid’e b�rakarak Tire'de oturmay� kabul etti. 1402’deki Ankara Sava��'nda Y�ld�r�m Bayezid'i yenen Timur Ayd�no�ullar�na eski topraklar�n� geri verdi.............. Bir s�re daha ayakta kalan Ayd�no�ullar�, 1426'da II. Murad taraf�ndan ortadan kald�r�ld�.

Germiyano�ullar�
Germiyano�ullar�, 1300’de Germiyanl� T�rkmenleri boyundan Yakub Bey taraf�ndan kuruldu. Beylik K�tahya, Kula, Simav G�l� ve Denizli �evresinde h�k�m s�rd�. Ba�lang��ta �lhanl�lar�n egemenli�ini tan�yan Yakub Bey, �lhanl�lar�n Anadolu’da g�c�n� yitirmesinin ard�ndan ba��ms�zl��n� kazand�. Ama bu kez Germiyano�ular�, Karamano�ullar�n�n tehdidiyle kar��la�t�. Bunun �zerine S�leyman �ah, k�z�n� Y�ld�r�m Bayezid’le evlendirerek Osmanl�lar�n deste�ini sa�lad�. Simav, Emet ve Tav�anl� �evresini de �eyiz olarak Osmanl�lara verdi. S�leyman �ah'tan sonra ba�a ge�en II. Yakub Bey bu topraklar� geri isteyince, Y�ld�r�m Bayezid 1390'da beyli�in b�t�n topraklar�n� ele ge�irdi. 1402'deki Ankara Sava��'nda Y�ld�r�m Bayezid’I yenen Timur, II. Yakub Bey’e beyli�in b�t�n topraklar�n� geri verdi. Y�ld�r�m Bayezid'in o�ullar� aras�ndaki taht kavgas�nda �elebi Mehmed'i tutan II. Yakub Bey Osmanl�lar’la dost�a ge�indi. 1429’da �l�nce, vasiyeti do�rultusunda beyli�in topraklar� Osmanl� Devleti’ne kat�ld�.

Kad� Burhaneddin Devleti
Kad� Burhaneddin, 1343-1381 aras�nda Orta Anadolu’da h�k�m s�ren Eretna Devleti'nin �nce kad�s�, sonra veziriydi. Eretna H�k�mdar� II. Mehmed Bey �l�nce, 1381’de Sivas’ta beyli�ini ilan etti. Kayseri ve Sivas'tan olu�an beyli�in as�l topraklar�na Samsun ile Erzincan’� da katt�. G��l� bir devlet kuran Kad� Burhaneddin, Orta Anadolu’da Osmanl�lar, Meml�klar ve Karamano�ullar�na kar�� egemenlik m�cadelesi verdi. 1398’de Akkoyunlulara kar�� sava��rken �ld� ve devleti de b�ylece son buldu.

Kad� Burhaneddin ayn� zamanda �air ve bilgindi. �slam bilimleri konusunda kitaplar� ve �iirlerinin topland�� Divan’� (1980) vard�r.

Karamano�ullar�
O�uzlar�n Av�ar boyundan olan Karamanl� oyma��, Anadolu Sel�uklular�n�n fethetti�i Ermenek y�resine yerle�mi� ve burada bir u�beyli�i kurmu�tu. Bu oyma��n ba�kan� olan Nure Sufi, 1256’da �ld�. Yerine ge�en o�lu Kerimeddin Karaman Bey, beyli�ini ilan ederek Karamano�ullar� devletini kurdu. Ermenek’i beyli�in merkezi yapt�. Daha sonra Mut ve Larende’yi (bug�nk� Karaman) ele ge�irdi. Beyli�in merkezini de Ermenek’ten Larende’ye ta��d�. Anadolu Sel�uklu ba�kenti Konya’y� almak istediyse de ba�ar�l� olamad�. Kerimeddin Karman Bey’in yerine 1261’de beyli�in ba��na ge�en Mehmed Bey �lhanl�lara kar�� sava�t�. 1277’de Konya'y� ele ge�irerek Alaeddin Siyavu�’u Anadolu Sel�uklu sultan� ilan etti; kendisi de onun veziri oldu. Konya'da bulundu�u s�rada, Fars�a yerine T�rk�e'yi resmi dil ilan etti. Mehmed Bey, k�sa bir s�re sonra �lhanl� ve Anadolu Sel�uklu ordusunca ele ge�irilerek �ld�r�ld�.

Karamano�ullar�, �lhanl�lar�n Anadolu'dan �ekilmesinden sonra Konya'y� alarak ba�kent yapt�lar. Di�er yandan s�rekli s�n�rlar�n� geni�leterek g��lenen Osmanl�larla kom�u oldular. Sonunda iki devlet aras�nda �at��ma ka��n�lmaz hale geldi. Karamano�ullar� Osmanl�lara kar��, Akkoyunlular�n ve Timurlular�n yan� s�ra Avrupa devletleriyle de i�birli�i yapt�lar. Y�ld�r�m Bayezid Rumeli'de sava��rken, Karamano�ullar� �b�r Anadolu beyliklerini de yanlar�na alarak Osmanl� topraklar�na sald�rd�lar. Bunun �zerine Y�ld�r�m Bayezid 1390'da Karamano�ullar�n�n �zerine y�r�d� ve Konya'y� alarak bu g��l� beyli�in egemenli�ine son verdi. 1402’deki Ankara Sava��'ndan sonra topraklar�n� geri alarak beyliklerini yeniden canland�ran Karamano�ullar�, 1466'da Fatih Sultan Mehmed taraf�ndan ortadan kald�rd�.

Karesio�ullar�
Karesi Beyli�i (Karasio�ullar� Beyli�i, Karasi Beyli�i, Karesio�ullar� Beyli�i) �ekillerinde de ge�er), yakla��k olarak 1297-1360 y�llar� aras�nda, bug�nk� Bal�kesir-�anakkale y�resinde h�k�m s�rm��, ve Osmano�lu Beyli�i'ne kom�u oldu�u i�in Osmano�ullar�n�n geni�lemesiyle en k�sa �m�rl� olmu� Anadolu T�rk Beyli�idir. Karesi beylerinin ve ilerigelen simalar�n�n, Osmano�ullar�n�n n�fuzu alt�na girmelerini takiben, Osmanl� Devleti'nin Rumeli topraklar�nda yay�lmas�nda b�y�k katk�lar� olmu�tur. G�n�m�zdeki Bal�kesir ili T�rkiye Cumhuriyeti'nin ilk y�llar�na kadar idari taksimatta Karesi ismini ta��m��t�r.

Tarihi
Beyli�in kurucusu Karesi Bey idi. Karesi Bey, Dani�mendlilerin soyundan olup, Anadolu Sel�uklu Devleti'nin u�beylerindendi. Bizansl�lara yapt�� sald�r�larla Misya b�lgesini (bug�n Bal�kesir y�resi) ele ge�irdi ve buray� merkez yapt�. �l�m�nden sonra Beylik, Bal�kesir ve Bergama merkezli olmak �zere ikiye b�l�nd�. O�ullar�ndan Demirhan, Bal�kesir ve y�resine hakim oldu. Ama Demirhan'�n, Osmanl� padi�ah� Orhan Bey'a yenilmesiyle Osmanl�lar Bal�kesir'i ald�lar (1345). Demirhan Bey'in Osmanl�lara kendi iste�iyle kat�ld��na dair yorumlar vard�r. Yah�i Bey'in elindeki Bergama ve Edremit 1350 y�l�nda Osmanl�larca al�nd� ve Beyli�in Bergama kolu da sona erdi. Beyli�in komutanlar�ndan Hac� �lbeyi, Evrenos Bey, Ece Halil ve Gazi Faz�l Osmanl� hizmetine girdiler. Demirhan'�n o�lu S�leyman Bey �anakkale-Troya k�y� b�lgesinin hakimiydi. Bizansl�larla akrabal�k ili�kilerini kullanarak, Osmanl�lara kar�� Bizans-Ayd�no�ullar� ittifak�na kat�ld�. Osmanl�lar 1360'ta �anakkale ve �evresini ele ge�irerek S�leyman Bey'in egemenli�ine de son verdiler.

Karasio�ullar�, Osmanl�lar'�n ilk ilhak ettikleri T�rkmen Beyli�i'dir. Karasio�ullar�, D�ni�mendo�ullar� h�ned�n�ndand�r. Karasi Bey'in babas� Kalem ��h Bey, onunki Ya�d� Bey, onunki 1250 s�ralar�nda �len Niz�meddin Suhr�b Bey, onunki Muzaffereddin Mahmud Bey, onunki Melik Ya��basan, onunki Melik Gazi, onunki de Melik D�ni�mend Gazi'dir. D�ni�mendo�ullar�, devletlerini kaybettikten sonra, Bizans s�n�r�nda u� beyi olmu�lard�. Karasi Bey'le babas� Kalem ��h Bey, bu suretle Kuzeybat� Anadolu'da bir�ok yerleri Bizans'tan fethetmi�ler ve kesin �ekilde T�rkle�tirmi�lerdir. Karasi Bey, Bal�kesir ve Bergama f�tihidir. Bal�kesir, devletin merkezi olmu�tur.

1303 s�ralar�ndan 1345'e kadar takriben 42 y�l devam eden bu T�rkmen prensli�i, 1303-1308 aras�nda Sel�uklu u� beyi olmu�, 1308-1335 aras�nda �lhanl�lar'a, 1335-1345 aras�nda da Osmano�ullar�'na yani Orhan Gazi'ye tab� bulunmu�tur.

�nceleri G�ney Marmara'ya eri�emeyen Karasio�ullar�, zamanla Kuzeye do�ru ilerlemi�ler, Bizans'� tamamen G�ney Marmara'dan atm��lard�r. Bu suretle bug�nk� Bal�kesir vil�yetine, �anakkale vil�yetinin Asya topraklar�na (Bozcaada hari�), Bergama, Dikili, Soma kazalar�na h�kim olmu�lard�r. Bu topraklar, 24.000 km2 eder.

Karas� Bey'den sonra torunu Demir Han Bey, h�k�mdar olmu�tur. �kisinin aras�nda, Karas� Bey'in o�lu ve Demir Han Bey'in babas� olmas� l�z�m gelen Acl�n Bey vard�r. 1335'te Osmanl� n�fuzuna giren Demir Han Bey, 1345'te b�t�n beyli�in Osmanl�lar'a kat�lmas� �zerine Bursa'ya gelmi�, 1347'de orada �lm��t�r. O�lu C�ce Han Bey'le beraber Bursa'da Deveciler'de g�m�l�d�r.

Karas� Bey'in di�er o�ullar� Yah�� Han Bey'le 1325 s�ralar�nda Orhan Gazi'nin hizmetine girip 1345'te Karas�o�ullar� taraf�ndan �ld�r�len Dursun Bey'dir. Yah�� Han Bey, babas�n�n �l�m� �zerine Bergama Beyi olmu�tur. 1344'e kadar takriben 19 y�l Bergama'da kalm��t�r. 1341 ve 1342'de iki kere �anakkale Bo�az�'n� ge�ip Gelibolu Yar�madas�na ��km��sa da, ba�ar� kazanamam��t�r. Mamafih, bu seferler, Osmano�lu S�leyman Pa�a'ya yol g�stermi�tir. Esasen bu b�lgeleri �ok iyi tan�yan Karas� kumandanlar�, veliaht �ehz�de S�leyman Pa�a'n�n hizmetine girmi�lerdir.

Yah�� Bey'in o�lu oldu�u san�lan S�leyman Bey de 1343'te Karas�o�ullar�'n�n 3. Gelibolu seferini yapm��t�r. 1345'te Osmanl�lar'�n �anakkale Beyi olan S�leyman Bey, 1361'e do�ru yani Orhan Bey'in son zaman�nda �lm��t�r. Bizans generali Vatatzes'in k�z� ile evliydi. O�lu Mustafa Bey, Mustafa Bey'in o�ullar� Kutlug Melik ve �sa Beyler, Kutlug-Melik Bey'in o�lu Mustafa Bey, �sa Bey'in k�z� da Hund� Hatun'dur.

Karesi Beyli�i'nin T�rk Tarihine Katk�lar�
1.Karesi Beyli�i donanmaya sahip ender beyliklerden biriydi. Sahip oldu�u bu donanma Osmanl� Devleti donanmas�n�n �ekirde�ini olu�turmaktad�r.
2.Karesi Beyli�i donanmas� sayesinde Osmanl� Devleti Trakya ve Balkanlara ��kabilmi�tir. Dolay�s�yla Osmanl� Beyli�i'nin devlete ge�i�inde Karesi Beylerinin rol� b�y�kt�r.
3.Osmanl�'ya kat�lan ilk beyliktir.
4.Karesi Beyli�i'nin y�neticileri Hac� �lbey, Evranos Bey gibi �ahsiyetler Osmanl� y�netimine b�y�k katk�lar sa�lam��lard�r.

Beyliklerin Devlet Yap�s� ve Ordu D�zeni
Anadolu beyliklerinin kurucular� a�iretlerdi. Anadolu Sel�uklular� bu a�iretleri �zellikle Bizans s�n�r�na yerle�tirmi�ler ve bu topraklar� a�iret beylerine ikta (t�mar) olarak vermi�lerdi. �kta sisteminde, T�rkmen beyleri kendilerine verilen topra��n kar��l��nda Anadolu Sel�uklu sultan�na sava� zamanlar�nda asker g�nderiyordu. Topra��n m�lkiyeti sultana aitti, beylerin ise bu topra�� i�leme hakk�na sahipti. Bu beyler sonradan ba��ms�zl�klar�n� ilan ettiklerinde Anadolu Sel�uklu devlet yap�s�n� kendilerine �rnek ald�lar.

Anadolu beyliklerinde devlet y�netimi hanedan�n elindeydi. Bu hanedan�n en ya�l� ya da etkili ki�isine ulu bey denirdi. Ulu bey devlet merkezinde oturur, vilayetlerin y�netimini ise �ocuklar�na ya da karde�lerine b�rak�rd�. Devlet i�leri, bir kurul ya da kurum olan divandag�r��l�r ve karara ba�lan�rd�. Vilayetlerin y�netiminden ise valiler sorumluydu; ayr�ca hukuk i�lerini kad�lar ve askerlik ile g�venlik i�lerini suba��lar y�r�t�rd�. Devletin paras� (sikke) ulu bey ad�na bas�l�rd�.

Anadolu beyliklerinde ordu, Ulu Bey'in atl� ve yaya hassa birlikleri, ikta verilmi� beylerin yeti�tirdi�i askerler ve �eri denen a�iret atl�lar�ndan olu�urdu. Sava� s�ras�nda ordu �� kola ayr�l�rd�. Merkez kuvvetlere ulu bey, sa� ve sol kollara da o�ullar� ya da karde�leri komuta ederdi. Ok, yay, k�l��, karg�, han�er, balta, g�rz ve manc�n�k rduda kullan�lan ba�l�ca silahlard�.

Ekonomik ve Toplumsal Ya�am
Anadolu beyliklerinde toprak, Anadolu Sel�uklular�ndaki gibi ��e ayr�lm��t�. Bunlara ikta, vak�f ve m�lk denirdi. Devlet baz� topraklar�n gelirini hizmetlerine kar��l�k belirli bir ki�iye ya da bir vakfa b�rak�rd�. K�yl�ler bu topraklar� i�ler, vergisini de topra�� i�letme hakk�na sahip olan ki�iye ya da vakfa verirlerdi. K�yl�ler ekip bi�mekle y�k�ml� oldu�u topraklar� b�rak�p ba�ka yere gidemezdi. Kent ve kasabalarda m�lk sahibi olanlar k�yl�lere oranla daha �zg�rd�ler. Her zanaat dal� ayr� bir Ahi birli�ine ba�lanarak kendi i�inde �rg�tlenmi�t.

Ekonominin temeli tar�ma dayal�yd�. Toprak ve iklim ko�ullar�na ba�l� olarak tah�l, meyve ve pamuk gibi �renler yeti�tiriliyordu. Hayvanc�l�k da hayli yayg�nd�. Anadolu'da dokunan kilim ve hal�lar d�� pazarda al�c� buluyordu. K�tahya, Amasya ve Bayburt �evresinden ��kar�lan g�m��n b�y�k b�l�m� de d��ar�ya sat�l�yordu. Anadolu beyliklerinde ticarete de geli�mi�ti. Karadeniz k�y�s�ndaki Sinop, Trabzon ve Samsun, Ege'deki Fo�a, �zmir, Sel�uk ve Balat ile Akdeniz'deki Antalya ve Yumurtal�k, i� ve d�� ticaretin en �nemli liman kentleriydi. Kayseri ve Konya, kervan yollar�n�n kav�ak noktas�nda bulunan Sivas �nemli ticaret merkezleriydi.

Bilim ve Sanat
Anadolu beylikleri d�neminde �zellikle Konya, Kayseri ve Kastamonu birer bilim ve sanat merkeziydi. Bilimler aras�nda en �ok t�p geli�mi�ti. Hac� Pa�a bu d�nemin en �nl� t�p bilginlerinden biriydi. Ba�ta Yunus Emre olmak �zere G�l�ehirli �eyh Ahmed, ��k Pa�a, o�lu Ulu Arif �elebi, Bahaeddin Sultan Veled, Ahmed Eflaki, bu d�nmede yeti�mi� ba�l�ca �air ve yazarlard�. Bunlar aras�nda Yunus Emre Anadolu’da T�rk�e �iirin �nc�s�d�r. Anadolu Sel�uklu d�neminin mimarlar�, ayn� zamanda beylikler ad�na da �nemli yap�lar yapt�lar. Osmanl�lar zaman�nda doru�una ula�an b�y�k mek�nl� yap�lar�n ilk �rnekleri de bu d�nemde ortaya ��kt�. Karamano�ullar�n�n yapt�rd�� Karaman'daki Hatuniye Medresesi ile Ni�de'deki Ak Medrese �nemli yap�lard�r. Germiyano�ullar� da Afyonkarahisar'da Kubbeli Cami ve K�tahya'daki Vacidiye (Demirkap�) Medresesi’ni yapt�rd�lar. Bey�ehir'deki E�refo�lu S�leyman Bey Camisi ve Medresesi E�refo�ullar�ndan kalm��t�r. E�irdir'deki D�ndar Bey Medresesi, Hamido�ullar�ndan kalan en �nemli yap�lardan biridir. Safranbolu'daki Gazi S�leyman Pa�a Camisi Candaro�ullar� mimarisinin �nemli �rne�ini olu�turur. Birgi'deki Ayd�no�lu Mehmed Bey Camisi ve Medresesi ile Sel�uk'ta salt mermerden yap�lm�� sa Bey Camisi ve �mareti Ayd�no�ullar� beylerince yapt�r�lm��t�r. Manisa'daki Ulucami Saruhano�ullar�ndan ve Kayseri'deki Hatuniye Medresesi Dulkad�ro�ullar�ndan g�n�m�ze ula�m�� en �nemli mimarl�k �rnekleridir

Anadolu'da �lk T�rk Beylikleri

Dani�mentliler

Dani�mentliler 1080 y�l�nda Sivas merkez olmak �zere kuruldu.

Kurucusu Melik�ah'�n komutanlar�ndan Dani�mento�lu Ahmet Gazi'dir. Bizansl�lar'a ve Ha�l�lara kar�� m�cadele etmi�lerdir.

Dani�menliler'in varl��na 1178 tarihinde Anadolu Sel�uklu h�k�mdar� II. K�l�� Arslan son vermi�tir.

Saltuklular

Saltuklular, 1072'de Erzurum merkez olmak �zere kurulmu�tur. Kurucusu Alp Arslan'�n komutanlar�ndan Ebulkas�m Saltuk'tur. Ha�l�lar ve G�rc�lerle m�cadele etmi�lerdir. Saltuklular�n varl��na 1202'de Anadolu Sel�uklu h�k�mdar� R�kneddin S�leyman �ah son vermi�tir.

Meng�cekliler

Meng�cekliler, 1080 tarihinde Erzincan merkez olmak �zere kurulmu�tur. Kurucusu Alp Arslan'�n komutanlar�ndan Meng�cek Gazi'dir. G�rc�lere ve Rumlara kar�� m�cadele etmi�lerdir. Meng�ceklerin varl��na 1228 tarihindeAnadolu Sel�uklu H�k�mdar� Alaaddin Keykubat son vermi�tir.

Artuklular

Artuklular, 1102'de Harput, Diyarbak�r, Halep ve Mardin civar�nda kurulmu�tur. Bu beyli�in Hasankeyf kolu 1102'de Diyarbak�r'da kurulmu�tur ve 1231'de Eyyubiler taraf�ndan y�k�lm��t�r.

Di�er kolu olan Harput kolu 1112'de Harput'ta kurulmu�tur ve 1234'te Anadolu Sel�uklu Devleti taraf�ndan y�k�lm��t�r. Di�er bir kolu olan Mardin kolu ise, 1108'de Mardin'de kurulmu�tur ve 1409'da Karakoyunlular taraf�ndan y�k�lm��t�r.

�aka Beyli�i

�aka Bey Devleti 1081 tarihinde �zmir'de kurulmu�tur. Kurucusu �aka Bey'dir. �lk denizci T�rk devleti olan bu beylik baz� Ege Adalar�'na sahip olmu�tur. Beyli�in kurucusu �aka Bey, �stanbul'u ku�atmak isteyince, Bizans'�n k��k�rtmalar� sonucu I. K�l�� Arslan taraf�ndan �ld�rt�lm��t�r. �aka Beyli�i 1093 tarihinde Bizans taraf�ndan y�k�ld�. B�ylece Bat� Anadolu'dakiilk T�rk egemenli�i sona ermi� oldu.

tam olarak bilmiyorumda galiba Artuklular�n eseri Malabadi K�pr�s�'yd�. :)

anadoludaki ilk t�rk beylikleri hangileri dir

b�y�k sel�uklu devletinin ve osmanl� devletinin eserleri ve �zelikleri nelerdir?

evet artuklular�n diyarrbak�rdaki eseri malabadi k�pr�s� yan�lm�yosun xD

anadolu ilk t�rk beylikleri

anadoluda kurulan ilk t�rk beylikler hangileridir kurulduklar� b�lge ve �ehirleri yaz

ilk t�rk devletinin eserleri

saltuklular meng�cenkliler dan��mentliler dir ilk t�rk devletleri

Anakdolu t�rk beyl�i d�neminde k�sa b�r s�re malatyan�n g�neyinde h�k�m s�ren canpolat veya canbolat beyli�i hakk�nda bilgi

2.d�nem t�rk beylik devletler�n�n adlar� nelerdir? yard�mc� olursan�z sevinirim

ben tam olarak istedigim �eyi bulamad�m

adadolu beyliklerinn ad� nedir? :) . . ______

anadolu ilk t�rk beylikleri
anadoluda kurulan ilk t�rk beylikler hangileridir kurulduklar� b�lge ve �ehirleri yaz

Kaynak: Anadolu'daki ilk T�rk Beylikleri hangileridir, �zellikleri ve eserleri nelerdir?

2. d�nem t�rk beylikleri nelerdir

ya tam olarak bilmiyorum yard�m laz�m saltuklu beyli�i ka� zaman�nda kurulmu�tur

SALTUKLULAR
KURUCUSU:SALTUK BEY
FAAL�YET ALANI:BAYBURT,KARS,ARTV�N VE �EVRES�
KURULDU�U YER:ERZURUM
�ZELL��:ANADOLUDA KURULAN �LK BEYL�KT�R.M�MAR� ESER�:ERZURUM ULU CAM��,MAMA HATUN K�LL�YES�

MENG�CEKLER
KURUCUSU:MENG�CEK GAZ�
FAAL�YET ALANI:ERZ�NCAN,KEMAH VE D�VR�� EVRES�
�ZELL��:ANADOLUNUN T�RKLE�MES�NDE B�Y�K KATKILARI OLMU�TIR
M�MAR� ESER�:D�VR�� ULU CAM��VE DAR��FESI

DAN��MENTL�LER
KURUCUSU:DAN��MENT GAZ�
FAAL�YET ALANI:�� ANADOLU MALATYA�ZELL��:BEYL�KLER�N ��NDE EN G��L� OLANDIR.
ESER�:YA�IBASAN MEDRESES�(ANADOLU DA KURULAN �LK MEDRESED�R.

ARTUKLULAR
KURUCUSU:ARTUK BEY
FAAL�YET ALANI:MARD�N.BATMAN,D�YARBAKIR VE HASANKEYF
�ZELL��:HA�LILARLA SAVA�MI�TIR
ESER�:ARTUKLU SARAYI,MALAMAD� K�PR�S�(D�NNYANIN EN B�Y�K TA� KEMRL� K�PR�S�D�R)

�AKA BEYL��
KURUCUSU:�AKA BEY
FAAL�YET ALANI:�ZM�R
�ZELL��:�LK T�RK DEN�ZC� BEYL��D�R

Dani�mentliler

Dani�mentliler 1080 y�l�nda Sivas merkez olmak �zere kuruldu.

Kurucusu Melik�ah'�n komutanlar�ndan Dani�mento�lu Ahmet Gazi'dir. Bizansl�lar'a ve Ha�l�lara kar�� m�cadele etmi�lerdir.

Dani�menliler'in varl��na 1178 tarihinde Anadolu Sel�uklu h�k�mdar� II. K�l�� Arslan son vermi�tir.

Saltuklular

Saltuklular, 1072'de Erzurum merkez olmak �zere kurulmu�tur. Kurucusu Alp Arslan'�n komutanlar�ndan Ebulkas�m Saltuk'tur. Ha�l�lar ve G�rc�lerle m�cadele etmi�lerdir. Saltuklular�n varl��na 1202'de Anadolu Sel�uklu h�k�mdar� R�kneddin S�leyman �ah son vermi�tir.

Meng�cekliler

Meng�cekliler, 1080 tarihinde Erzincan merkez olmak �zere kurulmu�tur. Kurucusu Alp Arslan'�n komutanlar�ndan Meng�cek Gazi'dir. G�rc�lere ve Rumlara kar�� m�cadele etmi�lerdir. Meng�ceklerin varl��na 1228 tarihindeAnadolu Sel�uklu H�k�mdar� Alaaddin Keykubat son vermi�tir.

Artuklular

Artuklular, 1102'de Harput, Diyarbak�r, Halep ve Mardin civar�nda kurulmu�tur. Bu beyli�in Hasankeyf kolu 1102'de Diyarbak�r'da kurulmu�tur ve 1231'de Eyyubiler taraf�ndan y�k�lm��t�r.

Di�er kolu olan Harput kolu 1112'de Harput'ta kurulmu�tur ve 1234'te Anadolu Sel�uklu Devleti taraf�ndan y�k�lm��t�r. Di�er bir kolu olan Mardin kolu ise, 1108'de Mardin'de kurulmu�tur ve 1409'da Karakoyunlular taraf�ndan y�k�lm��t�r.

�aka Beyli�i

�aka Bey Devleti 1081 tarihinde �zmir'de kurulmu�tur. Kurucusu �aka Bey'dir. �lk denizci T�rk devleti olan bu beylik baz� Ege Adalar�'na sahip olmu�tur. Beyli�in kurucusu �aka Bey, �stanbul'u ku�atmak isteyince, Bizans'�n k��k�rtmalar� sonucu I. K�l�� Arslan taraf�ndan �ld�rt�lm��t�r. �aka Beyli�i 1093 tarihinde Bizans taraf�ndan y�k�ld�. B�ylece Bat� Anadolu'dakiilk T�rk egemenli�i sona ermi� oldu.

Kaynak: Anadolu'daki ilk T�rk Beylikleri hangileridir, �zellikleri ve eserleri nelerdir?

OSMANLI BEYL��N�N D��ER BEYL�KLERDEN FARKI �ZELL�KLER� NELERD�R

OSMANLI BEYL��N�N D��ER BEYL�KLERDEN FARKI �ZELL�KLER� NELERD�R AC�L OLSUN L�TFEN

SALTUKLULAR
KURUCUSUALTUK BEY
FAAL�YET ALANI:BAYBURT,KARS,ARTV�N VE �EVRES�
KURULDU�U YER:ERZURUM
�ZELL��:ANADOLUDA KURULAN �LK BEYL�KT�R.M�MAR� ESER�:ERZURUM ULU CAM��,MAMA HATUN K�LL�YES�

MENG�CEKLER
KURUCUSU:MENG�CEK GAZ�
FAAL�YET ALANI:ERZ�NCAN,KEMAH VE D�VR�� EVRES�
�ZELL��:ANADOLUNUN T�RKLE�MES�NDE B�Y�K KATKILARI OLMU�TIR
M�MAR� ESER��VR�� ULU CAM��VE DAR��FESI

DAN��MENTL�LER
KURUCUSUAN��MENT GAZ�
FAAL�YET ALANI:�� ANADOLU MALATYA�ZELL��:BEYL�KLER�N ��NDE EN G��L� OLANDIR.
ESER�:YA�IBASAN MEDRESES�(ANADOLU DA KURULAN �LK MEDRESED�R.

ARTUKLULAR
KURUCUSU:ARTUK BEY
FAAL�YET ALANI:MARD�N.BATMAN,D�YARBAKIR VE HASANKEYF
�ZELL��:HA�LILARLA SAVA�MI�TIR
ESER�:ARTUKLU SARAYI,MALAMAD� K�PR�S�(D�NNYANIN EN B�Y�K TA� KEMRL� K�PR�S�D�R)

�AKA BEYL��
KURUCUSU:�AKA BEY
FAAL�YET ALANI:�ZM�R

Kaynak: Anadolu'daki ilk T�rk Beylikleri hangileridir, �zellikleri ve eserleri nelerdir?

anadolu t�rk beylikleri

meraba ben 7. s�n�fa gidiyorum sosyal �retmenimiz anadolu sel�uklu devleti ve beylikleri d�neminden g�n�m�ze kalan tarihi eserler nelerdir n�tfen aciilll ben bulamad�mda ad�m esmeray

yaaaa sadece bunlar de�il !!!!! t�rkislam mimarisine yapt�klar� katk�lar� bulam�yorum ???????

B�R T�RL� CEVAP ALAMADIM MENG�CEKL�LER BEYL��N�N BOLGELER�NDEK� ESERLER� LAZIM

ya ger�ekten Altuklarm� yoksa dalgam� ge�iosunuz sel�klumu

anadoludaki ilk k�pr�n�n ad�n� , hangi beylik zaman�nda ve nerede kuruldu�unu yazar m�s�n�z

t�rk beyliklerinden gunumuze kalan tarihi eserler �ok acil!??

bu beyliklerin ortak �zellikleri nelerdir

Anadoluda kurulan ilk T�rk devletleri

Kategori: Tarih
T�rkiye’de ( Anadolu )Kurulan �lk T�rk Devletleri

Malazgirt Zaferi’nden sonra yap�lan anla�maya Bizans’�n yeni y�netimi uymay�nca, Sultan Alp Arslan komutanlar�na Anadolu’nun tamamen fethedilmesi emrini vermi�ti. Alp Arslan’�n yerine ge�en Melik�ah zaman�nda da bu fetih hareketleri devam ettirildi. Kutalm��o�lu S�leyman�ah ve karde�i Mansur gibi hanedan �yeleri ile Artuk Bey, Tutak, Dani�ment Gazi, Meng�cek, Ebulkas�m gibi komutanlar emrindeki T�rkmenlerle Anadolu i�lerine ak�nlar d�zenlediler. Anadolu’nun fatihi olan bu de�erli komutanlar veya o�ullar� h�kim olduklar� b�lgelerde kendi devletlerini kurdular. Bu devletler, Anadolu’da kurulan ilk T�rk devletleridir. Melik�ah’�n �l�m�nden sonra (1092) bu T�rkmen beylikleri daha ba��ms�z hareket etmi�lerse de �o�u siyas� bak�mdan Irak Sel�uklular�na ba�l�yd�lar. Anadolu’nun T�rkle�mesinde �nemli rol oynayan ilk T�rk devletleri, genellikle k��k, mahall� devletlerdi. Ancak Saltuklular, Dani�mentliler, Meng�cekler ve Artuklular di�erlerinden daha g��l� idi. Zamanla T�rkiye (Anadolu) Sel�uklular�, bu devletler �zerinde h�kimiyetini kurarak, Anadolu’da T�rk birli�ini sa�lam��t�r.
• Dani�mentliler
• Saltuklular
• Meng�cekler
• Artuklular
• S�kmenliler
• �nalo�ullar�
• �ubuko�ullar�
• �aka Bey
• Tanr�vermi�o�ullar�
• �nan�o�ullar�
Dani�mentliler (1072- 1178)
Sivas merkez olmak �zere Tokat, Niksar, Amasya ve Kayseri civar�nda kurulmu�tur. Devletin kurucusu Melik�ah’�n komutanlar�ndan Dani�ment Gazi Ahmed Bey’dir. Rivayete g�re T�rkmenlere ��retmenlik yapt�� i�in D�ni�mend Gazi diye an�lan Ahmed Bey,T�rkiye Sel�uklular� Sultan� S�leyman�ah’�n �l�m�yle n�fuzunu daha da art�rd�. Ankara, Kastamonu, �ank�r�’y� ele ge�irdi. 1.nci K�l��arslan ile beraber Ha�l�lara kar�� sava�t� ve Antakya Ha�l� Prensi Bohemond’u esir ederek Malatya’y� ele ge�irdi. Yerine ge�en o�lu Gazi Bey zaman�nda devlet en g��l� devrini ya�am��t�r (1104). �yle ki T�rkiye Sel�uklular� ve Bizans’�n i� i�lerine m�dahale eder oldular. Gazi Bey, Ha�l�lardan Konya’n�n geri al�nmas�na (1116) ve taht m�cadelesinde destekledi�i 1.nci Mesud’un burada sultan il�n edilmesine yard�m etti. Dani�mentliler, her zaman Ha�l�lara ve Bizans’a kar�� ba�ar�lar kazanm��lar ve fethettikleri topraklar�n T�rkle�mesini sa�lam��lard�. Bu sebeple T�rkiye Sel�uklular�, T�rkler aras�nda itibar� �ok fazla olan Dani�mentlileri en b�y�k rakipleri olarak g�rm��lerdir. Nitekim taht m�cadelelerinden faydalanan 2.nci K�l��arslan, Dani�mentli �ehirlerini ele ge�irerek bu devlete son vermi�tir (1178).

Saltuklular (1072-1202)
Beyli�in merkezi olan Erzurum ve civar�, Alp Arslan’�n komutanlar�ndan Eb�lkas�m Saltuk taraf�ndan fethedilmi�ti . O�lu Ali Bey ise devletin as�l kurucusu say�l�r. Ali Bey’in o�lu �zzettin Saltuk zaman�nda Saltuklular en g��l� d�nemlerini ya�am��lard�r (1132-1174). Bayburt, Kars, Oltu, �spir, Tercan ve Trabzon havalisi beyli�e dahil edilmi�tir. �zzettin Saltuk, b�lgedeki di�er T�rk beyleri ile i� birli�i yaparak G�rc�lere kar�� ba�ar�l� sava�lar yapt�. Ayr�ca Trabzon Rumlar�yla da m�cadele etti. G�rc�ler �zerine sefere ��kan T�rkiye Sel�uklular� h�k�mdar� 2.nci S�leyman �ah, Saltuklu Beyi Melik�ah’tan Erzurum’u alarak bu devlete son vermi�tir (1202).
Meng�cekler (1072-1228)
Alp Arslan’�n komutanlar�ndan emir Meng�cek, Erzincan ve Kemah �evresini fethederek bu devletin temelini atm��t�r. Beylik hakk�ndaki ilk bilgiler o�lu �shak zaman�nda ba�lar (1118-1142). Dani�mentlilerin h�kimiyetini tan�yan �shak’�n �l�m�nden sonra devlet iki kola ayr�ld� (1142). O�ullar�ndan Davud Erzincan ve Kemah’a; S�leyman ise Divri�i’ye hakim oldu.
1-Erzincan-Kemah Kolu; �ebinkarahisar’� da i�ine alan bu kol, Alaaddin ***kubad taraf�ndan ortadan kald�r�ld� (1228).
2- Divri�i Kolu: Bu kol hakk�nda fazla bir bilgi olmamakla birlikte, 1250 y�l�na kadar Sel�uklu h�kimiyeti alt�nda varl��n� s�rd�rd�� bilinmektedir.Meng�cekler zaman�nda �zellikle Erzincan ve Divri�i birer k�lt�r ve ticaret merkezi durumuna gelmi�tir.
Artuklular (1101-1409 )
Devlet ad�n� O�uzlar�n D��er boyundan Eks�k-o�lu Artuk Bey’den al�r. Anadolu’nun fatihlerinden olan Artuk Bey, hizmetlerinden dolay� Suriye Meliki Tutu� taraf�ndan Kud�s valili�ine getirilmi�ti. Ancak Kud�s’�n Fat�m�lerin eline ge�mesi �zerine (1098) Artuk’un o�ullar� S�kmen ve �l-Gazi burada tutunamad�lar. Suriye’nin kuzeyi ve G�neydo�u Anadolu b�lgesine geldiler. Sel�uklular taraf�ndan kendilerine verilen b�lgede, �� kol h�linde, Artuklu devletini kurdular.
Hasan***f-Amid (Diyarbak�r) Artuklu Kolu (1101- 1231):
Artuk Bey’in o�lu S�kmen taraf�ndan Hasan***f’te (H�sn-� ***f�) kuruldu. Nurettin Mehmet zaman�nda, Selahaddin Eyyub�’nin de yard�m�yla Diyarbak�r (Amid) ele ge�irildi (1183) ve buras� Artuklular�n merkezi oldu. Eyyub�ler Hasan***f ve Amid’i ele ge�irerek bu kola son verdiler (1231).
S�kmen ve o�ullar� Ha�l�lar’a kar�� m�cadeleleriyle �n kazand�lar. Nitekim S�kmen, T�rkmen liderlerinden ��k�rm�� ile birlikte, Urfa Ha�l� Kontu II.Boudain’i esir etmeyi ba�arm��t�r.Artuklular zaman�nda Diyarbak�r ve �evresi T�rk k�lt�r�n�n en �nemli merkezi h�line gelmi�ti.
Mardin Artuklu Kolu (1108-1409):
Artuklu �ubeleri i�erisinde en g��l� ve uzun �m�rl� kolu olu�turur . Artuk Bey’ in di�er o�lu �l-Gazi taraf�ndan Mardin’de kurulmu�tur (1108). �l-Gazi Halep halk�n�n iste�i �zerine Halep’e girmi� ve o�lu Temurta�’� burada b�rakm��t�r. O�lu Temur- ta�, �l-Gazi gibi b�lgedeki Ha�l�larla m�cadele etmi�; 1144′de Urfa’y� Ha�l�lardan almas� �sl�m d�nyas�nda sevin�le kar��lanm��t�r.G��l� devletler aras�nda kalan Mardin Artuklular�, Eyyub�ler ve Sel�uklular�n h�kimiyetini tan�m��lard�. 1243′ de ise �lhanl�lar’a ba�land�lar . Nihayet, Mardin’i alan Karakoyunlular bu devlete son verdiler (1409).
Harput Artuklu Kolu (1185-1234):
Hasan***f koluna h�k�mdar olamayan Eb�bekir, Harput’a gelerek, Harput Artuklu kolunu kurmu�tur (1185). Alaaddin ***kubad’�n Harput’a girmesiyle bu kol sona ermi�tir (1234).
S�kmenliler (1100-1207)
Sultan Alp Arslan’�n ye�eni Kutbettin �smail’in komutanlar�ndan S�kmen El -Kutb� taraf�ndan, Van G�l� havzas�nda kurulmu�tur. S�kmen, M�sl�man Mervano�ullar�’ndan Ahlat’� alarak buray� merkez yapt��ndan bu beyli�e Ahlat �ahlar veya Ermen �ahlar da denilmektedir. Son S�kmen beyi �zzettin Balaban zaman�nda idare Eyyub�ler’in eline ge�mi�tir. (1207) Togan-Arslano�ullar�-Dilma�o�ullar� (1084-1394)Bitlis-Erzen dolaylar�nda kurulmu�tur. Beyli�e ad�n� veren Dilma�o�lu Mehmet Bey, Malazgirt Sava��’na kat�lm�� komutanlardand�r. 1104 y�l�nda ba�a ge�en Mehmet Bey’in o�lu Togan Arslan, b�y�k bir �ne sahipti. Bu sebeple kendi soyundan gelen Erzen beyleri i�in Togan-Arslano�ullar� denmi�tir. G�rc� ve Ha�l�larla m�cadele eden bu beylik, olduk�a uzun �m�rl� olmu�tur. Sel�uklulardan sonra Harzem�ah ve �lhanl� h�kimiyetine girmi�ler; Akkoyunlular taraf�ndan beyli�e son verilmi�tir (1394).
�nalo�ullar� (1103-1183)
Diyarbak�r ve �evresinde kurulmu�tur. Suriye Sel�uklu meliki taraf�ndan Amid (Diyarbak�r) valili�ine getirilen Tu� Tegin, Ha�l�larla m�cadele i�in ayr�ld�� ehri T�rk be�lerinden �nal’a vermi�ti. �nal Bey 1103′de Amid’de kendi h�k�metini kurdu. Yakla��k 80 y�l s�ren beylik, Amid’in Selahaddin Eyyub� taraf�ndan ele ge�irilmesiyle sona ermi�tir (1183). �nalo�ullar�, Amid’de(Diyarbak�r) bir�ok eser b�rakm��t�r. Onlar zaman�nda �ehirde 40 bin ciltlik bir k�t�phane kurulmu�tur.
�ubuko�ullar� (1085-1113)
Beyli�e ad�n� veren Emir �ubuk, Anadolu’nun fethinde ve �zellikle Amid’in (Diyarbak�r) ele ge�irilmesinde �nemli rol oynam��t�r. Bir ara Sel�uklular ad�na Amid asker� valili�ine de getirilen Emir �ubuk, Harput merkez olmak �zere Palu, Arapkir ve �emi�kezek’te kendi h�k�metini kurmu�tur. O�lu Mehmed Bey zaman�nda Artuklu Belek Gazi, Harput’u ele ge�irerek beyli�e son vermi�tir (1113).
�aka Bey (1081-1097)
�zmir ve �evresinde kuruldu�undan �zmir Beyli�i olarak da an�l�r. O�uzlar�n �avuldur boyuna mensup olan �aka Bey, uzunca bir m�ddet kald�� stanbul’dan ka�arak, �zmir’ e gelmi� ve burada beyli�ini kurmu�tur (1081). Bizans taht�n� ele ge�irmek i�in Pe�eneklerle ittifak kurmu�sa da amac�na ula�amam��t�r. Ancak olu�turdu�u donanma ile Midilli, Sak�z, Sisam, Rodos gibi Ege adalar�n� ele ge�irmi�tir . Bu g��l� d��mandan kurtulmak isteyen Bizans, damad� olan 1.nci K�l��arslan’� aleyhine k��k�rtm��t�r. Bir rivayete g�re Kay�npederi �aka Bey’i yan�na �a��ran 1.nci K�l��arslan, onu hileyle �ld�rtm��t�r. Ancak baz� kaynaklarda �aka Bey’in �lmedi�i ve Bizans donanmas�n�n ku�atmas�ndaki �zmir’i teslim etti�i yazar (1097).�aka Bey, Anadolu’daki ilk T�rk denizcisi, kurdu�u donanma ise ilk donanma olarak kabul edilmektedir.
Tanr�vermi�o�ullar�
�aka Bey’in �zmir’de h�kimiyetini kurdu�u y�llarda Tanr�-bermi� adl� bir T�rk komutan� da ele ge�irdi�i Efes’te beyli�ini kurmu�tu. Bizans’�n sahil b�lgelerine yollad�� donanma Efes’i ele ge�irince bu beylik de ortadan kalkm��t�r (1097).
�nan�o�ullar� (1262-1335)
Kuruldu�u yerden dolay� L�dik -Denizli Beyli�i ad�yla da bilinir. Bu b�lge Malazgirt Sava��’ndan k�sa bir s�re sonra T�rkle�mi�tir. Nitekim Denizli b�lgesine 200 bin �ad�r halk�n�n yerle�ti�ini d�nemin kaynaklar� yazar. 1262 y�l�nda Sel�uklulara kar�� ayaklanarak, �lhanl� h�kimiyetine ge�en Mehmet Bey, devletin kurucusudur. Mehmet Bey’in torunu olan �nan� (Yinan�) Bey, beyli�e ismini vermi�tir. Germiyanl�lar�n ilhak�yla �nan�o�ullar� beyli�i sona ermi�tir (1335).

C.T�RK�YE’DE KURULAN �LK T�RK DEVLETLER�

Bizans’�n Malazgirt zaferinden sonra yap�lan antla�maya uymamas� �zerine Alp Arslan Anadolu’nun tamamen fethedilmesi emrini verdi. Fethedilen topraklar, Anadolu’da fetihlerde rol alan komutanlara verildi. Bu topraklarda komutanlar merkeze ba�l� olarak Anadolu’daki ilk devletleri kurdular. Bu devlet�ikler Melik�ah’�n �l�m�nden sonra ba��ms�z hareket ederek B�y�k Sel�uklu Devleti’nden koptular. Anadolu’nun fethi, T�rkle�mesi, �sl�mla�mas� ve imar�nda �nemli rol oynayan bu mahalli devlet�ikler zamanla T�rkiye Sel�uklular�n�n hakimiyetine girdiler. B�ylece Anadolu’da T�rk birli�i sa�land�.

1.Saltuklular(1072-1202)
Alp Arslan’�n komutanlar�ndan Ebulkas�m Saltuk taraf�ndan Erzurum merkezli olarak kuruldu (1077). Bu beyli�in baz� �zellikleri �unlard�r;
• Anadolu’da kurulan ilk beyliktir.
•Saltuklular, Dani�mentlilerle birlikte Ha�l�lara kar�� m�cadele ettiler.
• G�rc�lerle ve Trabzon Rum �mparatorlu�u ile sava�t�lar.
• Saltuklular, B�y�k Sel�uklular�n taht kavgalar�na kat�ld�lar.
•Erzurum, Bayburt, Kars ve �evresine hakim oldular.
•�nceleri B�y�k Sel�uklulara ba�l� olan Saltuklular, T�rkiye Sel�uklu h�k�mdar� R�kneddin S�leyman �ah taraf�ndan y�k�ld� (1202).
Saltuklular, T�rk siyasi tarihinde �ok �nemli rol oynamad�. Ancak bu devlet, G�rc�lerle sava�lar�, iktisadi ve mimari alandaki �al��malar�yla Anadolu’nun T�rkle�mesine katk�da bulundu.

2.Meng�cekler (1080 -1228)
Alp Arslan’�n komutanlar�ndan Meng�cek Bey taraf�ndan Erzincan, Kemah, Divri�i ve �ebinkarahisar’da kuruldu (1080). Anadolu fetihleri s�ras�nda Meng�cek Gazi’nin �l�m�nden sonra beylik Dani�mento�ullar�na ba�land� ve k�sa s�re sonra ikiye ayr�ld� (1142). �nce Divri�i kolu T�rkiye Sel�uklular�n�n hakimiyetine girdi. Alaeddin Keykubat da Erzincan koluna son verdi (1228).
Kurulduklar� b�lgeyi k�lt�r ve ticaret merkezi haline getiren Meng�cek Devleti, G�rc�ler ve Pontus Rum �mparatorlu�u ile m�cadele etti. Bu beylik Rumlar�n g�neye inmesini engelledi.

3.Dani�mentliler (1080 -1178)
Melik�ah d�neminde Dani�mento�lu Ahmet Gazitaraf�ndan Sivas merkezli olarak kuruldu (1080). Dani�mentliler, zamanla s�n�rlar�n� Tokat, Amasya, �ank�r�, Kastamonu, Kayseri ve Malatya’ya kadar geni�lettiler. Emir Gazi d�neminde en parlak devirlerini ya�ayan Dani�mentlilerde, bu h�k�mdar�n �l�m�nden sonra taht kavgalar� ba�lad� ve zay�flayan devlet eski g�c�n� kaybetti. T�rkiye Sel�uklu Sultan� II. K�l�� Arslan bu devleti y�kt�(1178). Dani�mentlilerin baz� �zellikleri �unlard�r;
•Anadolu’da kurulan ilk beyliklerin en b�y�� ve en g��l�s�d�r.
•�� Anadolu’ya hakim olan Dani�mentliler bir s�re T�rkiye Sel�uklular�n� da hakimiyetleri ne alarak Anadolu’da en �nemli siyasi g�� haline geldiler.
•G�rc�lerle, Bizans’la ve Ha�l�larla m�cadele ettiler.

4.Artuklular (1102-1409)
Bu devlete ad�n� veren Artuk Bey, Anadolu’nun fethine kat�lan komutanlardand�r. Melik�ah’la aras� a��l�nca Suriye Sel�uklular�n�n hizmetine girdi. Suriye Sel�uklular�n�n h�k�mdar� Tutu� bu komutana Kud�s’� ikta olarak verdi. Artuk Bey, �l�m�ne kadar burada kald�. Ancak �l�m�nden sonraki d�nemlerde Fat�miler Kud�s’� ele ge�irdiler (1098). Bundan sonra Diyarbak�r taraflar�na gelen Artuk Bey’in o�ullar� bu b�lgede Artuklular Devleti’ni kurdu. Artuklular �� kol halinde ya�ad�lar:

a.Hasankeyf Kolu : Artuko�lu S�kmen Bey taraf�ndan Diyarbak�r’da kuruldu (1102). Mardin, Harput, Palu ve Siirt’i ele ge�iren bu kolu, Zengilerbask� alt�nda tutarak geni�lemesini �nlediler. Hasankeyf kolu Ha�l�larla ba�ar�l� sava�lar yapt�. Zaman zaman, Eyy�bilere, �lhanl�lara, Zengilere veT�rkiye Sel�uklular�na ba�l� kalan devlet, Eyy�biler taraf�ndan y�k�ld� (1231).

b.Harput Kolu : Harput’ta Artuklu hakimiyeti Belek Gazi taraf�ndan sa�land� (1112). Harput Artuk lular�na I. Alaeddin Keykubat son verdi (1234).

c.Mardin Kolu : �lgazi taraf�ndan Mardin’de kuruldu (1108). Halep’e hakim olan Mardin kolu Ha�
l�larla da m�cadele ettiler. Bu kolu Karakoyunlulary�kt� (1409).

ya arad�g�m �eyi bulam�yom yard�mc� olurmusnz ilk beyliklerin kulland�g� silahlar

Anadoluda �lk T�rk Beylikleri

Dani�mentliler

Dani�mentliler 1080 y�l�nda Sivas merkez olmak �zere kuruldu.

Kurucusu Melik�ah'�n komutanlar�ndan Dani�mento�lu Ahmet Gazi'dir. Bizansl�lar'a ve Ha�l�lara kar�� m�cadele etmi�lerdir.

Dani�menliler'in varl��na 1178 tarihinde Anadolu Sel�uklu h�k�mdar� II. K�l�� Arslan son vermi�tir.

Saltuklular

Saltuklular, 1072'de Erzurum merkez olmak �zere kurulmu�tur. Kurucusu Alp Arslan'�n komutanlar�ndan Ebulkas�m Saltuk'tur. Ha�l�lar ve G�rc�lerle m�cadele etmi�lerdir. Saltuklular�n varl��na 1202'de Anadolu Sel�uklu h�k�mdar� R�kneddin S�leyman �ah son vermi�tir.

Meng�cekliler

Meng�cekliler, 1080 tarihinde Erzincan merkez olmak �zere kurulmu�tur. Kurucusu Alp Arslan'�n komutanlar�ndan Meng�cek Gazi'dir. G�rc�lere ve Rumlara kar�� m�cadele etmi�lerdir. Meng�ceklerin varl��na 1228 tarihindeAnadolu Sel�uklu H�k�mdar� Alaaddin Keykubat son vermi�tir.

Artuklular

Artuklular, 1102'de Harput, Diyarbak�r, Halep ve Mardin civar�nda kurulmu�tur. Bu beyli�in Hasankeyf kolu 1102'de Diyarbak�r'da kurulmu�tur ve 1231'de Eyyubiler taraf�ndan y�k�lm��t�r.

Di�er kolu olan Harput kolu 1112'de Harput'ta kurulmu�tur ve 1234'te Anadolu Sel�uklu Devleti taraf�ndan y�k�lm��t�r. Di�er bir kolu olan Mardin kolu ise, 1108'de Mardin'de kurulmu�tur ve 1409'da Karakoyunlular taraf�ndan y�k�lm��t�r.

�aka Beyli�i

�aka Bey Devleti 1081 tarihinde �zmir'de kurulmu�tur. Kurucusu �aka Bey'dir. �lk denizci T�rk devleti olan bu beylik baz� Ege Adalar�'na sahip olmu�tur. Beyli�in kurucusu �aka Bey, �stanbul'u ku�atmak isteyince, Bizans'�n k��k�rtmalar� sonucu I. K�l�� Arslan taraf�ndan �ld�rt�lm��t�r. �aka Beyli�i 1093 tarihinde Bizans taraf�ndan y�k�ld�. B�ylece Bat� Anadolu'dakiilk T�rk egemenli�i sona ermi� oldu.

Anadolu'da kurulan ilk T�rk beylikleri ve kuruldu�u yerler neresidir?

anadolu da kurulan ilk t�rk beylikleri ve kuruldu�u yerleri a��klay�n l�tfen �devi pazartesi teslim etmem gerekiyor.

Al�nt�:

Misafir adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 2247684)

ERZURUM ULU CAM��,MAMA HATUN K�LL�YES�

t�rk beyliklerini tarihi �zerinde etkileri

Anadoluda kurulan ilk T�rk Beylikd�z� kimlerdir?

anadoluda kurulan ilk t�rk beylikleri :
saltuklular: emir saltuk t�rbesi,mama hatun k�lliyesi,erzurum kale cami
artuklular: diyarbak�r ulu cami,malabadi k�pr�s�,hasankeyf
meng�cekliler: divri�i ulu cami k�lliyesi
dani�mentliler:ya��basan medresesi