Haklarımız ve sorumluluklarımız nelerdir? Haklarımız ve sorumluluklarımız nelerdir? |
VATANDAŞ OLMA SORUMLULUĞU
Bu durumda hem kendileri hem ülkeleri,hem de diğer insanlar olumsuz yönde etkilenir. ÖRNEK:1- Doğal çevreye zarar veren bir işveren,ülkesine ve ülkesinin insanlarına zarar verir.Bu zarardan eninde sonunda kendisi de etkilenecektir.Sağlıksız insanların arasında,havası,suyu,toprağı kirlenmiş,ormanları yok edilmiş bir çevrede yaşamak zorunda kalacaktır. ÖRNEK:2-Vergisini dürüstçe vermeyen kişiler,sonunda bundan kendileri de etkileneceklerdi.Devlet,yurttaşlarına gerekli hizmeti götüremeyeceğinden bozuk yolları olan,yeterli iş yeri olmadığı için sokakları işsiz insanlarla dolu,sağlık hizmetleri yeterli olmayan,çocukların gidecek okul bulamadığı veya kalabalık sınıflarda teknolojiden habersiz eğitim gördüğü bir ülkede yaşamak zorunda kalacaklardır. VATANDAŞ OLMA SORUMLULUĞUNU TAŞIMA YOLLARI:
Hem hak hem de ödevdir. SEÇİM:Vatandaşların oy kullanarak devlet yöneticilerinin (kendilerini temsil edenleri) belirlenmesine katılmasıdır.Seçimlerde demokrasinin vazgeçilmez unsurları olan SİYASAL PARTİLER ve BAĞIMSIZ ADAYLAR yer alır.Yurttaşlar bu partiler ya da adaylar için oy kullanarak seçimlere katılabildikleri gibi,aday da olabilirler. Seçimlerde demokratik haklarımızı kullanırken BİLİNÇLİ hareket ederiz.ÇALIŞKAN,DÜRÜST,İYİ AHLAKLI,ÜLKESİNİN ÇIKARLARINI ÖNDE TUTAN yöneticileri seçmeye özen gösteririz. Yasalarımıza göre;18 yaşını dolduran her Türk yurttaşı,seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir.Silah altındaki er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler,oy kullanamazlar.Cezaevlerinde bulunan ve cezaları kesinleşmiş olanlar (hükümlüler) da oy kullanamazlar.Ancak tutuklular (bir suçtan dolayı cezaevine konmuş fakat yargılanması sürenler) oy kullanabilirler. Seçme,seçilme ve siyasi etkinliklerde bulunma hakları Anayasamızın 67.maddesinde düzenlenmiştir. Milletvekili seçilebilmek için(76.madde) ;30 yaşını doldurmuş olmak,en az ilköğretim okulu mezunu olmak,kıstlı olmamak,belli suçları işlememiş olmak gibi koşullar aranır. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için;40 yaşını doldurmuş olmak,yüksek öğrenim yapmış olmak,gibi şartlar aranır. VERGİ VERMEK: Anayasamızın 73. maddesinde yer alır.Vergi,kamu hizmetlerine harcanmak için hükümetin ve yerel yönetimlerin yasalara göre,yurttaşlardan topladığı paradır.Devletin harcamalarının ana kaynağını vergiler oluşturur. Vergiler,doğrudan vergiler ve dolaylı vergiler olarak ikiye ayrılır. Doğrudan vergiler:Vatandaşların gelirlerinden ya da sahip oldukları mallar üzerinden devlete ödedikleri vergilerdir.(Bunlar;Gelir vergisi,emlak vergisi,taşıt alım ve satım vergisi bu tür vergilerdir. Dolaylı vergiler:Malların satış fiyatları üzerine eklenerek ödenen vergilerdir.(Katma değer vergisi) Ülkemizde birçok vergi çeşidi vardır.Bunlar;
Anayasamızın 72.maddesinde yer alır.T.C.vatandaşı,20 yaşını doldurmuş her erkek askerlik görevini yapmakla yükümlüdür.Askerlik görevini bitirenler,gerekirse 41 yaşına kadar gerek görülürse tekrar askere çağrılabilirler. Askerlik çağı;YOKLAMA,MUVAZZAFLIK ve İHTİYATLIK(YEDEKLİK) olmak üzere üç devreye ayrılır. YOKLAMA DÖNEMİ; İlk ve son yoklama olarak ikiye ayrılır. İlk yoklama,askerlik çağına gelen gençlerin nerede ve ne durumda olduklarını belirlemek için yapılır.(Askerlik çağı geldiği halde okulda öğrenci olanlar belirlenir) Son yoklamada,askere çağrılacak gençlerin sağlık bakımından askerliğe uygun olup olmadıklarına,uzman kurullar tarafında bakılır.Askerliğe uygun olanların,bu görevlerini hangi sınıfta(ulaştırma,piyade,topçu vb.)yapacakları,hangi birliğe sevk edilecekleri belirlenir. MUVAZZAFLIK ÇAĞI:Son yoklamasını yaptıran gençler askere çağrılır.Bu çağrıyı alan gençlerin askerlik şubelerine başvuran gençlerin askerlik hizmetleri başlar.Terhis olup sivil hayata dönünceye kadar sürer. İHTİYATLIK ÇAĞI:Askerlik görevini tamamlayanlar yedek asker niteliğindedir.Bu durumda olanlar,her yıl askerlik şubelerine başvurarak yıllık yoklamalarını yaptırırlar.Bir tehlike durumunda,askere hemen çağrılmaya hazır olarak beklerler. KANUN ve KURALLARA SAYGILI OLMAK: Bir ülkede toplumsal düzeni ve adaleti sağlamak için yasalar vardır.Yurttaşlık görevlerinden biri de bu yasalara uymaktır. Yurttaşlık bilincine sahip olan herkes,yasalara uyma sorumluluğunu taşır.Ülkesinin güvenliğini tehlikeye düşürmemek,devlet işlerinin kolayca yürümesini sağlamak için yasalara uyulması gerektiğini bilir. BİR ÜLKEDE YURTTAŞLAR SORUMLULUKLARINI YERİNE GETİRMEDİĞİNDE ŞU SORUNLAR ORTAYA ÇIKAR: Kişiler yasalara uymazlarsa insan hakları çiğnenir.İnsan haklarının çiğnendiği toplumlarda bireyler;DÜŞÜNME,ÜRETME,ÇEŞİTLİ ALANLARDA ESERLER ORTAYA KOYMA OLANAKLARINI ve YETENEKLERİNİ GELİŞTİREMEZLER. Devlet,yurttaşa karşı görevlerini yerine getiremez, Toplumsal dayanışma ve ulusal bütünlük bozulur, Ülkeyi yönetenler,yurttaşların sorunlarına ilgi göstermez,halkı yeterince temsil edemezler, Yöneticilerin yeterince denetlememesi nedeniyle hukukun üstünlüğü ilkesine bağlı kalınmaz,yargı bağımsızlığı zedelenir. Ülke yönetiminde keyfilik başlar.Demokratik yönetimin yerini baskıcı yönetim alabilir. Kişiler,vergilerini zamanında ödemediğinde devlet de halkın yol,elektrik,sağlık ve eğitim gibi gereksinimlerini yeterince karşılayamaz. Ülkenin bütünlüğü,bağımsızlığı ve varlığı tehlikeye girer. DAYANIŞMA NEDİR: Toplumu oluşturan bireylerin bir işi gerçekleştirmek için duygu,düşünce ve güç birliği yapmasıdır. Karşılaştığımız bazı sorunları ancak iş birliği ve dayanışma ile çözebiliriz. MİLLİ BİRLİK BERABERLİK YÖNÜNDEN DAYANIŞMANIN ÖNEMİ:Bir ülkede,birlik ve beraberliğin sağlanmasında ve sürekli olmasında yurttaşlar arasındaki dayanışmanın önemi çok büyüktür.Dayanışma ile “Herkes kendi için yerine” yerine,”herkes herkes için” düşüncesi benimsenerek toplum sorunları çözülür.Türk ulusu,Kurtuluş savaşı sırasında dayanışmanın en güzel örneklerini vererek bu mücadele kazanılmıştır. DAYANIŞMADA SEVGİ,SAYGI ve HOŞGÖRÜNÜN ÖNEMİ: Bir toplumda,insanların barış içinde yaşamalarının en öncelikli koşullarından biri,ilişkilerin sevgi,saygı ve hoşgörü temeline dayanmasıdır.Bizim ülkemizde farklı soy,din,dil,kültür ve düşüncede olan insanlar vardır.Bu farklılıklara zenginliğimiz olarak baktığımız ve bu farklılıklara hoşgörü ile baktığımız sürece ülkemiz kalkınır ve barış içinde yaşarız.Aksi halde bir çok tehlike ortay çıkar.(Ülke bütünlüğü tehlikeye girer.)Toplu halde yaşamanın temel koşulu sevgi ve saygıdır. |
TEMEL HAKLAR VE ÇEŞİTLERİ- İnsan Hakları kavramı, tüm insanlara verilen hak ve özgürlükleri kapsar. - Yaşama hakkı, tüm insanların öncelikli hakkıdır. Yaşama hakkı olmadan diğer hak ve özgürlükler de olmaz. - Temel hak ve özgürlükler üç büyük kümede toplanır. 1. Kişinin hak ve özgürlükleri 2. Sosyal ve ekonomik haklar 3. Siyasal haklar - Bazı hak ve özgürlükler birbirinin temelini oluşturur. Örneğin, düşünce özgürlüğü, eğitim hakkına; eğitim hakkı, bilim ve sanat özgürlüğüne; bilim ve sanat özgürlüğü eğitim hakkına temel olabilir. a. Yaşama HakkıYaşama hakkı, tüm hakların temelidir. Çünkü diğer hak ve özgürlüklere ulaşabilmek için yaşamak gerekir. Örneğin önemli bir sağlık problemi olan bir kişi, seyahat ve çalışma özgürlüğünden de mahrum kalır. Devletin yaşama hakkını korumak için aldığı önlemler:
b. Kişi DokunulmazlığıAnayasamıza göre, bazı özel durumlar dışında kişinin vücut bütünlüğüne dokunulmaz. Anayasamıza göre şu özel durumlarda kişi özgürlüğüne dokunulabilir:
c. Özel Yaşamın GizliliğiKişinin istediği şeyleri gizli tutmaya hakkı vardır. Gizlilik aile yaşamından başlar. Kişi, eşiyle ve çocuklarıyla arasında geçenleri açıklamak zorunda değildir. Özel yaşamın gizliliğine dokunulduğu durum: Mahkemede yargılama nedeniyle yetkililerin özel yaşamla ilgili araştırma yapmalarıdır. ç. Konut DokunulmazlığıKişinin izni olmadan konutlara girilemez. Kimsenin oturduğu eve dokunulmaz. Ancak anayasamız, bazı yetkilere, suçlu arama, suç kanıtı arama vb. nedenlerle konuta girme yetkisi tanıyor. d. Sağlık HakkıSağlık hakkı, hem beden hem de ruh sağlığı ile ilgili bir haktır. Devlet her yaştaki tüm vatandaşların beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır. Ancak sağlık hakkını gerçekleştirmek, sadece devletin görevi değildir. Sağlığın, çevrenin ve çevre sağlığının korunmasında kişilere önemli görevler düşmektedir. e. Eğitim HakkıAnayasamızda eğitimle ilgili yer alan maddeler şunlardır :
f. Seçme Ve Seçilme HakkıAnayasamıza göre vatandaşlar; seçme ve seçilme, bağımsız olarak ya da bir siyasî parti içinde siyasî faaliyette bulunma, halk oylamasına katılma hakkına sahiptir. UYARI: Anayasamıza göre; seçmen yaşı 18, milletvekili seçilme yaşı 30, belediye ve muhtar seçilme yaşı, cumhurbaşkanı seçilme yaşı 40'tır. Anayasamıza göre seçimlerde oy kullanmayacaklar şunlardır :
g. Dilekçe HakkıDilekçe hakkı, diğer bir çok hakkı (çalışma, haberleşme, hak arama vs.) korumak için gerekli olan bir haktır. Kişi bu hakkını kullanarak hem kendi sorunlarını çözmeye çalışır hem de toplumun yönetiminde etkili olur. Diğer Haklarımız : Mülkiyet HakkıMülkiyet; kişilerin taşınır ve taşınmaz mal varlığı anlamına gelir. Anayasamıza göre mülkiyet hakkı toplum yararına aykırı olarak kullanılamaz. Bu durumda devlet, mülkiyet ve miras hakkını sınırlandırabilir. Çalışma HakkıÇalışma hem bir hak hem de yükümlülüktür. Anayasamıza göre; herkes dilediği alanda çalışma hakkına sahiptir. Devlet, çalışma yaşamını düzenlemek, çalışanları korumak, işsizliği önlemek için gerekli önlemleri alır. Kimse, yaşına, cinsiyetine, gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar, çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. Sosyal Güvenlik HakkıSosyal güvenlik, emeği ile geçinenlerin, emeklilerin ve güçsüzlerin korunması için devletçe önlem alınması demektir. UYARI: Sosyal güvenliği korumak için Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ - Kur gibi kuruluşlar kurulmuştur. Anayasımıza göre; herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. |
HAK: İnsana yasalar ve anlaşmaların tanıdığı yetkiler toplamıdır. SORUMLULUK: Kişinin kendi davranışlarını veya kendi yetki alanına giren herhangi bir olayın sonuçlarını üstlenmesi, mesuliyet. ÖZGÜRLÜK: Herhangi bir kısıtlama, zorlamaya bağlı olmadan düşünme ve davranma, serbestlik, hürriyet. Özgürlükler sınırsız değildir. Bir kişinin özgürlüğü başka bir kişinin özgürlüğünün başladığı yerde biter. TEMEL HAKLARIMIZ Anayasamızda temel haklar ve özgürlükler, üç başlık altında toplanır. Bunlar: 1. Kişi Hak ve Hürriyetleri
|
İNSAN HAKLARI Bireylerin yalnızca insan olmakla kazandıkları haklardır İnsan olmak yeterlidir, başka gerekçe aranamaz Bunlar doğal, vazgeçilmez/devredilemez haklardır Temel insan hakları nelerdir?
İnsanlar yapı bakımından aynı ve eşittir Kişiler siyasal iktidar karşısında cins,ırk, yaş, düşünce farkı gözetilmeksizin eşittirler İnsan haklarıDeğerler sisteminde en üst sırada yer alan temel haklardır Hukukun temelinde yer alan kurucu ilkelerdir Hak nedir? Tartışılmaz olan ve herkes tarafından kabul edilmesi gereken şeye hak denir Her hak, kendine saygı gösterilmesini de zorunlu kılar Bu ise, ahlaki sorumluluk ve hukuksal yaptırımlar yoluyla sağlanır İnsan hakları , insanlığın mücadelelerinin bir ürünüdür Tarihsel bir süreç içinde insan hakları bugünkü duruma gelebilmiştir İnsan haklarının gelişiminde üç evreden söz edebiliriz Birinci evre:17 Ve 18yylar İngiliz, Amerikan ve Fransız devrimlerinin getirdiği klasik hak ve özgürlükler Bunlar:yasal eşitlik, kişi güvenliği, düşünce ve inanç özgürlüğü, mülkiyet hakları, siyasal haklar Devletin görevi, karışmamaktır(Liberal görüş) İKİNCİ EVRE:19 Yy Kitle hareketleriyle ortaya çıkan “sosyal haklar” söz konusudur “Sosyal devlet” kavramı doğmuştur Bu dönemde, özellikle çalışma hakkı, adil ücret, sosyal güvenlik, sendika ve grev, sağlık ve eğitim gibi haklar gündeme gelir ÜÇÜNCÜ EVRE:20yy Bu dönemde ortaya çıkan haklar, 3 Dünya ülkelerinin talepleridir Bunlar: ulusların sosyal, ekonomik, siyasal ve kültürel geleceklerini belirleyebilme hakkı, sosyal gelişme hakkı Barış hakkı, sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı vb haklar Geçmişten geleceğe bir ideal İnsan hakları bir idealdir Günümüzde bu konuda mükemmele erişmiş bir ülke/devlet yoktur İnsan haklarının eğitim ve uygulamalarla korunup güçlendirilmesi gereklidir İnsan haklarının gerekleri nelerdir? Hukukun türetilebileceği temel ilke ve koşullardır Çağdaş devletler bu haklara uymakla ve bunları korumakla yükümlüdür Çağdaş devlet insan haklarına saygılıdır İnsan haklarına saygılı devlet Yurttaşları birbirine karşı korur Adalet düşüncesiyle hareket eder Hukuk devletinde yöneticiler diledikleri gibi davranamaz Bireyler ve yurttaşlar da her yerde her şeyi yapamazlar Haklar ve ödevler İnsan hakları bireye ödevler yükler Bir çocuğun eğitim hakkı ailesine ve devlete, işçilerin çalışma hakkı işverene yükümlülükler getirir Devletin ve temsilcilerinin görevi bu hakları koruyup geliştirmektir İnsan devletten daha önemli ve değerlidir Yalnızca insanın hakları vardır İnsan en yüce değerdir İnsanların ırkı, dili, inancı, cinsiyeti veya kişilik özellikleri farklı olabilir Ama insan hakları açısından; insanlar arasındaki farklılıklar ne olursa olsun,ahlaki değer bakımından eşitlik söz konusudur İnsanın değerini korumak İnsan hakları, insanın değerini korumayı amaçlayan ahlaki gerekliliklerdir İnsanlara eşitçe davranmak, ırk ayrımı yapmamak gerekir İşkence ve kötü muamele yapılmamalıdır Cinsiyet vb ayrımlar yapılmamalıdır Düşünce ve uygulamadaki farklılık Günümüzde herkes insanların onur ve değer bakımından eşit olduğunu resmen onaylar Ama dünyanın her yanında insan haklarının ihlal edilmesi söz konusudur Düşünce ve uygulama arasındaki uçurum bugün önemli bir sorundur Başlıca Bildirgeler 1789 Fransız Yurttaş ve insan hakları Bildirgesi 1948 BM İnsan hakları evrensel bildirgesi Avrupa İnsan hakları sözleşmesi Bildirgelerin bildirdiği haklar Bildirgelerde yer alan haklar nelerdir? Bu haklar Anayasamızda da yer almaktadır İnsan hakları günümüzde artık yalnızca ulusal hukuk değil, uluslar arası kurum ve sözleşmelerle de güvence altındadır Tüm insanlar Özgür; onur ve haklar bakımından eşit doğar Akıl ve vicdanla donatılmış olup birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar(İHEB, 1 Md) Yaşama hakkı Herkesin yaşama ve kişi özgürlüğü ve güvenliğine hakkı vardır(3 Md) Yaşama hakkı en temel haktır Diğer bütün hakların kullanımı ve varlığı bu hakka bağlıdır Yaşama hakkının kaynağı Kişinin dokunulmazlığı ile maddi ve manevi varlığının korunmasını düzenleyen yasa maddeleridir: AİHS 2 ve 3 Mad Anayasanın 17 Mad PVSK’nun ek ve 16 Mad Kişisel özgürlük ve güvenlik hakkı “Herkesin özgürlüğe ve kişi güvenliğine hakkı vardır” Kimse keyfi olarak özgürlüğünden yoksun bırakılamaz Özellikle gözaltı ile ilgili sorunlar hep bu maddeden kaynaklanmaktadır Hiç kimseye işkence ya da onur kırıcı bir davranış ve ceza uygulanamaz İşkence insan hakları konusunda en çok karşılaşılan bir olaydır 1988’de AK bünyesinde, “Avrupa İşkencenin Önlenmesi Sözleşmesi” çıkarılmıştır Düşünce ve ifade özgürlüğü hakkı “Herkesin görüş ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır Bu hak, görüş edinme ve resmi makamlarca karışılmaksızın ve ülke sınırlarına bakılmaksızın bilgi ve düşüncelerin alınıp verilme özgürlüğünü de içerir(1948, 19mad) Ancak şiddete yönelten ifadelerin kısıtlanması hak ihlali değildir Polis ve İnsan Hakları Polisin yetkileri insanların biyolojik, psikolojik ve sosyolojik varlığını kapsamına alan işlemleri etkilemektedir İnsan hakları konusunda polis, oldukça önemli bir göreve konumda bulunur Polisin bazı yetkileri insanın biyolojik varlığına/bedenine yöneliktir: arama, gözaltına alma, yakalama, ifade alma, zor kullanma gibi Polisin bazı yetkileri ve uygulamaları insanı psikolojik ve sosyolojik yönden de etkiler Polisin birçok görevi insan haklarıyla ilgilidir: arama, el koyma, ifade alma, kimlik sorma, parmak izi alma, gözetleme, kişisel nitelikli verilerin işlenmesi gibi |
VATANDAŞLIK HAKLARI ve SORUMLULUKLARI Anayasamızda; “Türk Devleti'ne vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk'tür.” denilmektedir. Demokrasi ile yönetilen ülkelerde vatandaşlıktan çıkma, veya vatandaşlığa girme yasalarca düzenlenmiştir. Kamu kavramı, toplumun tümünü ifade eden bir kavramdır. Devletlerin vatandaşlarına tanıdığı, sınır çerçevesini anayasa ve yasalarla çizdiği haklar da kamu haklarıdır. Devletler, kamu haklarının sınırlarını çizerken, sınırsız bir yetkiye de sahip değildir. Özellikle yaşama hakkı, devletler üstü haklardandır. Vatandaşlık hakları üçe ayrılır: 1. Sosyal Haklar Oldukça geniş kapsamlıdır. Ailenin korunması, eğitim ve öğrenim hakkı, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının, sanatın ve sanatçının korunması hakları başlıca sosyal haklardandır. Türk kadınının sosyal hayatta önemli bir yeri vardır. Türk kadını bugünkü yerine, cumhuriyetten sonra kavuşmuştur. Atatürk'ün önderliğinde yapılan inkılâplar, Türk kadınına yeni ufuklar açmıştır. Bu sayede kadınlar erkeklerle eşit haklara sahip olabilmiş, seçme ve seçilme hakkına kavuşmuştur. 2. Ekonomik Haklar Devlete birtakım ödevler yükler. Devletin vatandaşlarına karşı görevlerini yerine getirebilmesi için, ekonomik yönden gelişmiş ve malî kaynakları yeterli olmalıdır. Kişilerin, insanca yaşamaları için devletten gerekli tedbirleri almasını isteme hakkı vardır. Kişiler bunu isterken, kendileri de devlete karşı görevleri ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmelidirler. Kadınlar, çalışma hayatındaki başarıları ile Türk toplumunun üretimine, gelişmişliğine ve mutluluğuna katkıda bulunmaktadırlar. Bilim, sanat, kültür ve spor alanlarında da çağdaş dünyada Türkiye'yi temsil etmektedirler. 3. Siyasi Haklar İnsanların sosyal ve ekonomik haklarının yanında vatandaşlıktan doğan hak ve ödevleri vardır. Bu haklardan en önemlisi seçme, seçilme ve siyasî faaliyette bulunma hakkıdır. İnsanlar bu hak sayesinde yönetime katılır ve yönetimde söz sahibi olurlar. Günümüzde vatandaşlık, siyasal hakları kullanabilmenin ön koşuludur. Vatandaş Olma Bilinci ve Sorumluluğu
Dayanışmanın temelinde sevgi ve saygı vardır. Bir aileyi, bir milleti bir arada tutan güç, baskı ya da zorlama değil; sevgidir, saygıdır. İnsanlar sevdikleri oranda sevilmekte, saygı gösterdikleri oranda saygı görmektedir. İnsanların oluşturdukları birliklerin sürekli olabilmesi için, karşılıklı sevgi ve saygının olması gerekmektedir, insanlar birbirlerine karşı hoşgörülü olmalıdır. |
HAK VE SORUMLULUKLARIMIZ A İnsan Hakları Herkesin temel hak ve hürriyetleri vardır Bu haklara göre, herkes hür doğar, hür yaşar Buna yaşama hakkı denirİnsanın bu hürriyetlerini kimse elinden alamaz Ayrıca herkes istediği dine inanmakta serbesttir İnsanları bu konuda kimse zorlayamaz Yine herkesin bilim ve sanatı öğrenme hürriyeti vardır Her insan yetenekleri doğrultusunda istediği okula gidebilir 1948'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi yayımlanmıştır Bu bildirgeye göre; herkesin yaşama, özgürlük ve kişisel güvenlik hakkı vardır, Tüm insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar Hiç kimse keyfi olarak tutukla-namaz, alıkonamaz Her bireyin yurttaşlığa hakkı vardır B Çocuk Hakları Çocuklar bir ailenin ve ulusun fidanlarıdır Bu fidanı özenle, sabırla, sevgiyle, bilgiyle yetiştirmek gerekir 1952 yılında Cenevre'de toplanan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Ekim ayının ilk Pazartesi gününü Dünya Çocuk Günü olarak ilân etmiştir Aynı yıl Çocuk Hakları Beyannamesi yayımlandı Buna göre; çocuk aç ise doyurulmalı, hasta ise iyileştirilmeli, ona iyi bir eğitim sağlanmalı, bakımsız ve kimsesiz çocuklar korunmalıdır Çocuk; ırk, din, milliyet gibi kavramların dışında tutulmalı, korunmalıdır Felâket zamanında önce çocuklar korunmalıdır Birleşmiş Milletler Kurumunun bir üyesi olan Türkiye bu bildiriyi imzalayan ilk ülkelerden birisi olmuştur C Haklara Saygı Herkes insan haklarına saygı göstermelidir Eğer biz başkalarının haklarına saygı göstermezsek başkaları da bizim haklarımıza saygı göstermez Hakların en önemlisi yaşama hakkıdır Herkes birbirinin yaşama hakkına saygı göstermelidir Yaşama hakkına saygı göstermeyen kişi kanun önünde suçlu duruma düşer Her ne sebepten olursa olsun hakkında soruşturma açılan kişi savunma hakkını kullanabil-melidir Biz başkalarının kendini savunmasına fırsat vermezsek; kendimiz de aynı duruma düşebiliriz Haklardan biri de düşündüğünü şerbetçe söyleyebilme hakkıdır Herkes istediği gibi düşünme ve düşündüğünü söyleme hakkına sahiptir Bu hakka saygı göstermeliyiz, D Gelenek ve Göreneklere Saygı Çok eskiden beri süre gelen davranışlara gelenek ve görenek denir Gelenek ve görenekler, toplumda, yazılı olmayan kurallardır Bayram, düğün, giyim, takı, asker uğurlama, konuk ağırlama yöresel geleneklerdir Her yörenin, tarihindeki başarıları, zaferleri, uğradığı istilâlar farklıdır Bu ve bunun gibi faktörler, her yörenin gelenek ve göreneklerinin birbirinden farklı olmasına yol açmıştır Gelenek ve görenekler toplumsal ilişkileri güçlendirir Bir düğünde bir araya gelme veya askere giden bir genci uğurlama, toplumda bireyler arası sevgi, hoşgörü ve dayanışmayı da artırır Türk toplumunda her zaman gelenek ve göreneklere saygı gösterilmiştir Siz de gelenek ve göreneklerimize saygı gösteriniz 5 Sosyal Dayanışma Okulda, evde, mahallede, yurtta ve dünyada yalnız değiliz Toplu hâlde yaşamaktayız Okulda bir şeye ihtiyacımız olduğunda bu ihtiyacımızı arkadaşlarımızdan karşılarız Okula gelmeyen arkadaşımızı arar, sorarız Bu, okuldaki dayanışmanın eseridir Ailemizde birbirimize yardım ederiz Komşularımızla iyi ilişkiler içersinde bulunuruz Onların iyi ve kötü günlerinde onlarla birlikte oluruz Acılarını ve sevinçlerini paylaşırız Okulda, ailede toplum içerisinde bazen hoşumuza gitmeyen gelişme olabilir Hayatta her şey, her zaman bizim istediğimiz şekilde olmaz, istediğimiz olmadı diye karşımızdakine hemen küsmemeliyiz Hoşgörülü olmalıyız Hoşgörülü olursak, birlikte yaşadıklarımızla daha kolay kaynaşırız |
Hak Sorumluluk Özgürlük Çalışma Kağıdı 1. Hak nedir? Yanıt: Hak. hukuk düzeninin kişilere tanımış olduğu yetkidir. 2. Sorumluluk nedir? Yanıt: Sorumluluk, kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur. 3. Özgürlük nedir? Yanıt: Özgürlük, bireyin başkalarına zarar vermeden her şeyi yapabilmesidir. 4. Özgürlük ile hak arasında nasıl bir ilişki vardır? Yanıt: Özgürlük bütün hakların ortak kökenidir. Çünkü özgürlük olmadan hak kullanılamaz. 5. Vatandaş kavramı hakkında kısaca bilgi veriniz. Yanıt: Vatandaş, sınırları belli topraklar üzerinde yaşayan, aynı devlete vatandaşlık bağı ile bağlı olan bireylere denir. 6. Vatandaşlık hak ve görevleri hangileridir? Yanıt: Seçme ve seçilme hakkı, kanunlara uymak, vergi vermek, askerlik yapmak vatandaşlık hak ve görevlerinden bazılarıdır. 7. Dilekçe hakkı nedir? Nasıl kullanılır? Yanıt: Bir isteğimiz, sorunumuz olduğunda onun çözümünü istemek için resmî kurumlara yazılan kısa yazılara dilekçe denir. Her insan, sorununu ve isteğini dile getirmekte özgürdür. İstediği kuruma dilekçe verebilir. 6. Bilgi edinme hakkı nedir? Yanıt: Bir kişinin bir konu hakkında bilgi edinmek İstemesidir. Herhangi bir kamu kuruluşundan istediğimiz konu hakkında bilgi edinme hakkına sahibiz. 9. Tüketici olarak hakkımızın ihlal edildiğini düşündüğümüzde nerelere başvururuz? Yanıt: Tüketici olarak hakkımızın ihlal edildiğini düşündüğümüzde, Tüketici Mahkemeleri, Tüketici Hakları Derneği, Tüketici Hakları Merkezi. Tüketici Sorunları İl-İlçe Hakem Heyetleri, Reklam Kurulu başvurabileceğimiz yerlerdir. 10. Hizmet aksamaları durumunda başvuruda bulunabileceğimiz kurumlar hangileridir? Yanıt: Muhtarlıklar, belediyeler, kaymakamlıklar ve valilikler hizmet aksamaları durumunda vatandaşların başvuru yapabileceği yerlerdendir. |
Saat: 15:30 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık