MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   Cevaplanmış (https://www.msxlabs.org/forum/cevaplanmis/)
-   -   Büyük ünlü uyumu nedir, büyük ünlü uyumuna uygun kelime örnekleri verir misiniz? (https://www.msxlabs.org/forum/cevaplanmis/275668-buyuk-unlu-uyumu-nedir-buyuk-unlu-uyumuna-uygun-kelime-ornekleri-verir-misiniz.html)

Misafir 14 Ekim 2009 20:36

Büyük ünlü uyumu nedir, büyük ünlü uyumuna uygun kelime örnekleri verir misiniz?
 
Büyük ünlü uyumu nedir, büyük ünlü uyumunu uygun kelime örnekleri ile anlatabilir misiniz?


Misafir 14 Ekim 2009 20:43

Büyük Ünlü Uyumu
Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir a, ı, o, u) bulunuyorsa, diğer hecelerdeki ünlüler de kalın; ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur: adım, ağız, ayak, boyun, boyunduruk, burun, dalga, dudak, duvak, kırlangıç; beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük. Buna büyük ünlü uyumu adı verilir.
Büyük ünlü uyumuna aykırı bazı Türkçe kelimeler de vardır: anne, dahi, elma, hangi, hani, inanmak, kardeş, şişman.
Büyük ünlü uyumu alıntı kelimelerde aranmaz: ahenk, badem, ceylan, çiroz, dükkân, fidan, gazete, hamsi, kestane, limon, model, nişasta, pehlivan, selam, tiyatro, viraj, ziyaret.

Birleşik kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz: açıkgöz, bilgisayar, çekyat, hanımeli.
-gil, -ken, -leyin, -mtırak, -yor ekleri büyük ünlü uyumuna uymaz: akşam-leyin, bakla-­gil-ler, çalışır-ken, ekşi-mtırak, yürü-yor.
-daş (-taş) eki bazı kelimelerde büyük ünlü uyumuna uymaz: din-daş, gönül-daş, meslek-taş, ülkü-daş.
-ki aitlik eki büyük ünlü uyumuna uymaz: akşamki, yarınki, duvardaki, yoldaki, ondaki, yazıdaki, onunki.
Büyük ünlü uyumuna girmeyen kelimelere gelen ekler, kalınlık incelik bakımından son hecenin ünlüsüne uyar: adalet-li, anne-si, kardeş-lik, meslektaş-ımız, şişman-lık.
Son ünlüleri kalın sıradan olmasına karşın incelik özelliği gösteren bazı alıntı kelimeler ince ünlülü ekler alır: alkol / alkolü, hakikat / hakikati, helak / helakimiz, kabul / kabulü, kontrol / kontrolü, protokol / protokolü, saat / saate, sadakat / sa­dakatten.


Misafir 13 Kasım 2011 20:12

uyan kelimeler geliyor.,

kelime
cümle
tümce
tepecik
başsavcı
dağlık
bebeklik
eziklik
başkan
başbakan
cumhurbaşkanı
propaganda
ortalama
futbol
yunanlı
bulgar
babalık
analık
öğrenci
öğretmen
mukavva
karton
yanıt
haram
cennet
cehennem
melek
hollanda
liechtenstein
şilili
şili
fransa
fransız
almanya
alman
heceleme
sosyal
asosyal
sosyallik
asosyallik
bilgi
akıllı
akıl
bilgisiz
bilgili
aptal
salak
ödev
ingilizce
fransızca
ırak


Mira 1 Şubat 2012 13:21

Büyük Ünlü Uyumu


Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a, ı, o, u) bulunuyorsa, diğer hecelerdeki ünlüler de kalın; ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur:
  • adım, ağız, ayak, boyun, boyunduruk, burun, dalga, dudak, duvak, kırlangıç
  • beşik, bilezik, gelincik, gözlük, üzengi, vergi, yüzük
Buna büyük ünlü uyumu adı verilir.

DEVAMI >>>> Büyük Ünlü Uyumu




Saat: 07:03

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık