[KK] Bir devredeki diren� nedir, nas�l olu�ur, elektrik ak�m� nas�l �l��l�r?

Kelime olarak, "bir kuvvetin etkisine kar�� g�sterilen zorluk." Fizikte bu terim bu anlam�na uygun olarak bir�ok yerde kullan�l�rdiren�
Mekanik diren�, hareket �retmek isteyen kuvvetlere kar�� bir malzeme par�as�n�n g�sterdi�i g��l�kt�r. Bu diren� s�rt�nme ve eylemsizlik gibi sebeplerden do�ar. Birimi mekanik ohm>ohmdur. Akustikte akustik diren�ten, Ak��kanlar mekani�inde de ak��kan direncinden s�z edilir.
Diren� denince �o�u kere elektriki (elektriksel) diren� akla gelir. Bir elektrik devresine bir gerilim uyguland��nda, uygulanan gerilimin devreden ak�tt�� ak�m pek�ok hallerde bu gerilimle orant�l�d�r. Bu orant� ba��nt�s�na "Ohm Kanunu" ad� verilir. Gerilimin ak�ma oran�na diren�, ak�m�n gerilime oran�na, yani direncin tersine iletkenlik denir. Bir iletkenin iki ucu aras�ndaki potansiyel fark� (gerilim) V, iletkenden ge�en ak�m I ise, iletkenin direnci:
V (volt), I (Amper) olarak al�n�rsa R�nin birimi ohm olur. �letkenlik birimi ise siemens�tir. 106.3 cm uzunlu�unda, 1 mm 2 kesitinde, 0 �C�deki civan�n direnci 1 ohm�dur denir.
Bir telin direnci telin kesitine, boyuna ve telin yap�ld�� maddeye ba�l�d�r. Tel kesiti b�y�d�k�e diren� azal�r. Onun i�in b�y�k ak�mlar�n ge�ece�i teller kal�nd�r. Baz� cisimlerin direnci o kadar b�y�kt�r ki, bu cisimler ak�m ge�irmez. B�yle cisimlere yal�tkan denir.
Bir telin direnci, tel uzad�k�a (diren�lerin seri ba�lanmas� ile) ve s�cakl�kla artar. Direnci hesaplamak
i�in birim uzunluk ve birim kesitteki iletkenin direncini bilmek gerekir. Buna "�z diren�" denir. �(ro) harfi ile g�sterilir. Buna g�re uzunlu�u l, kesiti S ve direnci � olan bir iletkenin direnci R ise:
(l) m (S) mm 2 olarak al�n�rsa, (R) ohm cinsinden bulunur. Genellikle �z direncin birimi ohm-mm 2 /m olarak kullan�l�r.
Bir bobinin end�ktans�ndan dolay� alternatif ak�ma kar�� g�sterdi�i zorlu�a end�ktif diren� denir. Bunun de�eri frekansa ve end�ktans�n de�erine ve sabit bir say�ya ba�l�d�r.
End�ktif diren�= X L
f � Frekans birimi hertz.
L � End�ktans birimi henry.
Bir kondansat�r�n alternatif ak�ma kar�� g�sterdi�i zorlu�a da "kapasitif diren� " veya "kapasitif reaktans" denir. Bu da frekansa ve kapasiteye ba�l�d�r.
f � Frekans (Hz)
c � Kapasite (Farad)
End�ktif diren� frekansla do�ru orant�l�d�r, kapasitif diren� ise frekansla ters orant�l�d�r. Bu �zelliklerinden dolay� bu iki diren� filitre devrelerinde istenilen frekans� s�zmek i�in �ok kullan�l�r.
B�t�n metaller ve k�m�r iyi iletken, ak�m ge�iren s�v�lar orta seviyede iletkendir. Ak�m ge�irmeyen maddelere yal�tkan denir. Lastik, kau�uk, ipek, pamuk, ka��t, �am, porselen, mermer, mika, ya�, bakalitler, mukavvalar, fiber yal�tkand�r. Germanyum, silisyum gibi yar� iletkenler denilen maddeler s�cakl�kla diren�lerinin azalmas� sebebiyle diyotlarda, transist�rlerde, fotosellerde, elektronik entegre devrelerinde kullan�l�r.
Metallerin direnci �s� ile artar. K�m�r ve s�v�lar�n direnci ise azal�r. -273�C s�cakl��a yakla��nca �ok az diren� g�sterirler. Bu hale "s�per kondaktivite" a��r� iletkenlik ismi verilir. -273�C s�cakl�� 0�K denilen molek�ler hareketlerin durdu�u s�cakl�kt�r.
Bizmutun direnci ma�netik alanda, Selenyumun direnci ise ayd�nlanma ile de�i�ir.
S�zl�kte "diren�" ne demek?
1. Dayanma, kar�� koyma g�c�, mukavemet.
2. Bir nesnenin elektrik ak�m�na kar�� durma �zelli�i, mukavemet, rezistans.
3. Bir �evrime istenilen de�erde ek diren� katmak i�in kullan�lan d�zen, mukavemet, rezistans.
Diren� kelimesinin ingilizcesi
n. resistance, capacitance, drag, reluctance, strength

Kaynak: Diren� Nedir? Diren� Anlam� ve Hakk�nda Bilgi