Orhan Veli'nin "Anlatamýyorum" þiirindeki ahenk unsurlarý nedir?
 

ALIN BEYLER SÝZE BENDEN ORHAN VELÝ KANIK'IN KULLANDIÐI AHENK UNSURLARI...
Orhan Veli'nin 1936-37 yýllarýnda, bir bölü­münü "Mehmet Ali Sel" takma adýyla yayým­ladýðý ilk þiirlerinde Baudelaire, Rimbaud, Verlaine gibi simgeci Fransýz þairleri ile ülke­mizde onlarýn etkisinde kalmýþ olan Ahmet Hamdi Tanpýnar, Ahmet Muhip Dýranas gibi þairlerin etkileri görülür. Hece ölçüsünde ve uyaklý olarak yazýlan bu ilk ürünlerde geçmiþe özlem, çocukluk anýlarý, sevgi, umutsuzluk gibi duygusal ve bireysel konular aðýrlýktadýr. Þiirdeki yeteneðini ortaya koyan bu ilk örnek­lerden sonra Orhan Veli, geleneksel þiirle, söz sanatlarýyla, seçkin sözcüklerle, þairanelikle, ölçü ve uyakla ilgisi olmayan yeni bir þiire yöneldi. Daha sonra Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte çýkardýðý Garip (1941) adlý kitapta toplanan bu kural tanýmayan ve þaþýrtýcý þiirlerde yaþamak için didinen çoðun­luðun beðenisini yakalamayý amaçladý.
Süssüz, dolambaçsýz, yalýn bir söyleyiþi benimsedi, halktan kiþilerin yaþamlarýný þiire soktu. Ýkinci kitabý Vazgeçemediðini de (1945) genellikle Garip çizgisini sürdürmekle birlikte þiirinde bazý deðiþiklikler yaptý. Des­tan Gibi'de (1946) halk þiirinden yararlandý. 1947'de yayýmladýðý Yenisi ve 1949'da yayým­ladýðý Karþý'da þiirini daha olgunlaþtýrdýðý gibi toplumsal ve siyasal düþüncelerine de þiirle­rinde yer vermeye baþladý. Kitaplaþtýramadýðý son þiirlerinde de bu çizgiyi sürdürdü. Yaprak dergisinde yer alan düzyazýlarýnda demokrasi, insan haklarý, düþünce özgürlüðü konularýný iþledi.
Türk þiirinde önemli bir çýðýrýn açýlmasýna ön ayak olan Orhan Veli, þiir anlayýþýný yalnýzca þiirleriyle deðil, yazýlarýyla da ortaya koymaya çalýþtý. Garip'e Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yazdýðý ünlü önsözde þiir hakkýndaki düþüncelerini açýkladýðý gibi çeþitli gazete ve dergilerde bu konuda yazýlar yazdý. Orhan Veli'nin kitaplarýnda topladýðý þiirleri ile kitaplarýna girmeyen þiirleri Bütün Þiirleri baþlýðý altýnda birçok kez basýldý. Nasreddin Hoca fýkralarýný þiirleþtirerek Nas­rettin Hoca Hikâyeleri (1949) adýyla yayýmla­dý. Gazete ve dergilerdeki yazýlarý da Bütün Yazýlarý (1982) genel baþlýðý altýnda iki cilt olarak yayýmlandý.

Ahenk Unsurlarý: Asonans, Aliterasyon, Kafiye-Redif, Ölçüdür.

Asonans: E-Ý-I harfleri
Aliterasyon: M harfi
Kafiye Þemasý: a
b
a
c ve devamý hep farklý harf Ölçüsü yok çünkü serbest þiir...

Ahenk unsurlarý
 

ANLATAMIYORUM

Aðlasam sesimi duyar mýsýnýz, Mýsralarýmda;
Dokunabilir misiniz, Gözyaþlarýma, ellerinizle?
Bilmezdim þarkýlarýn bu kadar güzel,
Kelimelerinse kifayetsiz olduðunu
Bu derde düþmeden önce.
Bir yer var, biliyorum;
Her þeyi söylemek mümkün;
Epeyce yaklaþmýþým, duyuyorum;
Anlatamýyorum. ( Orhan Veli KANIK

ORHAN VELÝNÝ ÞÝÝRLERÝNDE YER ALAN ZÝHNÝYET
Orhan Veli ,Varlýk dergisinde yayýmlanan ilk ürünlerinde, aslýnda “Saf Þiirciler “anlayýþýyla yazar. Hatta hece vezni deðil aruz vezniyle yazdýðý bir iki þiir bile olur. Yani hem halk þiiri hem divan þiirine vakýftýr.

Orhan Veli ,bu eski þiir anlayýþýný 1937 yýlýndan itibaren býrakýr ve gündelik yaþam sahnelerinin yer aldýðý þiirler yazmaya baþlar. Bu þiir anlayýþý baþta Yahya Kemal olmak üzere bir çok kurallý þiir yazan þairleri kýzdýrýr.Bunun üzerine yazdýklarý þiirin savunmasýný yapacaðý “Garip “adlý bir önsöz yazar ,burada “Garip Þiiri”nin ilkelerini de belirtir.

-Vezinli kafiyeli þiirde hayýr.
-Edebi sanatlara hayýr.
-Burjuvaziye hayýr.
-Eski biçimlere hayýr.
-Duygusallýða hayýr
-Þairaneliðe hayýr.

Bunlarýn ötesinde öyle bir cümle yazar ki bu önsöz en çok diðer genç þairleri etkiler. Bu söz þudur; ”Þiir, bütün özelliði söyleniþinde olan bir söz sanatýdýr. Yani tümüyle anlamdan oluþur.Anlam insanýn beþ duyusuna deðil,kafasýna seslenir.Bir gün gelecek,þiir yalnýzca kafayla okunacak,edebiyat da böylece yeni bir yaþama kavuþacak.”
Orhan Veli Kanýk kendisi gibi düþünen Oktay Rýfat Horozcu ve Melih Cevdet Anday’la birlikte bu ilkelerle yeni bir oluþum baþlatmýþ olur: Garip Akýmý.