Atatürk'ün bize kazandırdığı matematik terimlerinin eski adları nedir? Atatürk'ün bize kazandırdığı matematik terimlerinin önceki adları nedir ? |
M.KEMAL ATATÜRK'ÜN TÜRKÇEMİZE KAZANDIRDIĞI MATEMATİKSEL TERİMLER
vs... Atatürk'ün bulduğu terimlerin hemen hemen çoğu bugüne dek hiç değiştirilmeden kullanılmıştır. O'nun sadece birkaç terimi sonradan biraz değişikliğe uğramıştır.Mesela varsayı-varsayım, tümey açı-tümler açı, bütey açı-bütünler açı haline gelmiştir. Atatürk ayrıca bu kitabı eğitim sisteminde uygulanmasını sağlamış ve 13 Kasım 1937 tarihinde Sivas'ta geometri dersine girmiş,kendisi ders anlatmıştır.* "Bilindiği gibi ilim konusu iki ayrı bölümde işlenir ve bunlardan faydalanır; Müspet İlimler, Sosyal ilimler.. Atatürk gerek öğrencilik devirlerinde gerekse ömrü boyunca bu iki ilimden çok faydalanmıştır... Asıl müspet ilimlerin başında gelen matematik bilgisi, Atatürk için başlıca bir konudur. Çünkü matematik insan topluluklarına müspet yol gösteren ve uygulanmasında yarar sağlayan müspet bir ilim dalıdır. işte Atatürk bu ilme çok değer verdiği içinhem nazari kısımları çok iyi bellemiş hem de bunların uygulamasına her bakımdan önem vermiştir. Atatürk bu konuda konuşurken özellikle söylediklerinden şunları anımsıyorum: "ben öğrenim devrimde matematik konusuna çok önem vermişimdir ve bundan hayatımın değişik safhalarında yararlanmış olduğumu söyleyebilirim. onun için herkes matematik bilgisinin çok gerekli olduğuna inanmalıdır. DEVAMI >>>> Atatürk ve Matematik |
Eski İsmi---------------Yeni İsmi Maksumunaleyh -------- Bölen Taksim------------------- Bölme Haric-i Kısmet ---------- Bölüm Kabiliyet-i Taksim ----- Bölünebilme Zarb ----------------------Çarpı Mazrup -------------------Çarpan Mazrubata Tefrik ------- Çarpanlara Ayırma Muhit-i Daire ------------Çember Tarh ----------------------Çıkarma Amudi --------------------Dikey Gaye --------------------- Limit Aşar'i --------------------Ondalık Kat'ı Mükafti ------------ Parabol Ehram --------------------Piramit Menşur -------------------Prizma İhtisar -------------------Sadeleştirme Suret --------------------Pay Mahrec ------------------Payda Hatt-ı Mümas ----------Teğet Atatürk bu terimlerin yer aldığı 1937 yılında yayımlanan bir de geometri kitabı yazmıştır. Bu kitapta kullanılan yeni terimler ayrıntılarıyla açıklanmış ve üzerlerine örnekler de verilmiştir. Bu kitap geometri öğretenlere ve bu konuda bilgi edinmek isteyenlere kılavuz olarak Kültür Bakanlığınca yayınlanmıştır. Mustafa Kemal bu geometri kitabını yazarak matematiğe daha anlaşılır yeni terimler kazandırmak isteğini Sivas'ta girdiği bir geometri dersinde ortaya koymuştur. Atatürk 13 Kasım 1937 tarihinde Sivas'a gitmiş ve 1919 yılında Sivas kongresinin yapıldığı lise binasında bir geometri (o zamanki adıyla hendese) dersine girmiştir. Bu derste öğrencilerle konuşmuş ve geometri üzerine çeşitli sorular yöneltmiştir. Ders esnasında eski terimlerle matematik öğreniminin ve öğretiminin zorluğunu bir kez daha saptayan Atatürk "Bu anlaşılmaz terimlerle bilgi verilemez. Dersler Türkçe terimlerle anlatılmalıdır." Diyerek bu konudaki kesin yargısını açıkladıktan sonra, dersi kendi buluşu olan Türkçe terimlerle ve çizimleriyle anlatmıştır. Bu sırada derste Pisagor teoremini de çözümlemiştir. Elbette ki, matematik ve geometri bilgisi yeterli olmayan bir insanın bilimsel ve dolayısıyla toplumsal açıdan bu denli önemli bir çalışmayı ortaya çıkararak nesiller boyu kabul edilebilir bir forma sokması mümkün değildir. Böylece Atatürk sadece siyasi ve idari alandaki dehasıyla değil, sayısal dünyadaki üstün başarısıyla da karşımıza çıkmış oluyor. Sizin de gördüğünüz gibi Atatürk’ün yaşamında matematiğin önemi bugüne kadar bildiğimiz veya ilkokullarda öğrenmiş olduğumuz gibi matematik öğretmeninin ona "Kemal" ismini vermesinden çok ötedir. Matematiğin bilimsel gelişme acısından anlaşılır bir dilde öğretilmesi gerektiği düşüncesi ve bu konudaki çalışmaları sayesinde bize kazandırdığı onca güzelliğe bir yenisini daha eklemiştir. Umarım bu yazıyla birlikte onun başlattığı bilimsel gelişme arzusunun bizler için de ne kadar gerekli olduğunu hatırlar ve bunun yanında sade ve anlaşılır bir dile sahip olmanın bir toplumda her alanda ne denli gerekli olduğunu daha iyi anlamış oluruz. Kaynak: Gültekin BUZKAN |
bölü teriminin eski adı ne acaba???? |
» Matematik-Geometri Terimlerinin Eski Adları Taksim BÖLME Haric-i Kısmet BÖLÜM Kabiliyet-i Taksim BÖLÜNEBİLME Zarb ÇARPI Mazrup ÇARPAN Mazrubata Tefrik ÇARPANLARA AYIRMA Muhit-i daire ÇEMBER Tarh ÇIKARMA Amudi DİKEY Gaye LİMİT Aşa’ri ONDALIK Kat’ı Mükafti PARABOL EHRAM PİRAMİD Menşur PRİZMA İhtisar SADELEŞTİRME Suret PAY Mahrec PAYDA Hatt-ı Mümas TEĞET Matematik-Geometri Terimlerinin Eski Adları Bu’ud / boyut kaaide / taban seviye / düzey mekan / uzay ufkî / yatay mukavves / eğri satıh / yüzey şâkulî / düşey hat / çizgi Kutur / çap amûd / dikey faraziye / varsayım nısf-ı kutur / yarıçap va’zîyet / konum mahrut / koni kavis / yay mustatîl / dikdörtgen müsavi / eşit muhit-i daire / çember muhammes / beşgen müştak / türev mecmû / toplam mesâha-i sathiyye / alan zâviye / açı nisbet / oran tenasüb / orantı re’sen mütekabil zâviyeler / ters açılar zâviyetân-ı mütevâfıkatân / yöndeş açılar kaim zaviyeli müselles / dik üçgen şibh-i münharif / yamuk müselles-i mütesâviyü’l-adlâ’ / eşkenar üçgen müselles-i mütesâviyü’ssâkeyn / ikizkenar üçgen dılı / kenar muvazi / koşut menşur / prizma hattı mail / eğik veter / kiriş re’s / köşe zaviyei hadde / dar açı hattı munassıf / açıortay muhit / çevre murabba / kare |
teğet |
Maksumunaleyh >BÖLEN Taksim >BÖLME Haric-i Kısmet >BÖLÜM Kabiliyet-i Taksim >BÖLÜNEBİLME Zarb >ÇARPI Mazrup >ÇARPAN Mazrubata Tefrik >ÇARPANLARA AYIRMA Muhit-i daire >ÇEMBER Tarh > ÇIKARMA Amudi >DİKEY Gaye >LİMİT Aşa'ri >ONDALIK Kat'ı Mükafti >PARABOL EHRAM PİRAMİD Menşur >PRİZMA İhtisar > SADELEŞTİRME Suret > PAY Mahrec > PAYDA Hatt-ı Mümas > TEĞET vs... Atatürk'ün bulduğu terimlerin hemen hemen çoğu bugüne dek hiç değiştirilmeden kullanılmıştır. O'nun sadece birkaç terimi sonradan biraz değişikliğe uğramıştır.Mesela varsayı-varsayım, tümey açı-tümler açı, bütey açı-bütünler açı haline gelmiştir. Atatürk ayrıca bu kitabı eğitim sisteminde uygulanmasını sağlamış ve 13 Kasım 1937 tarihinde Sivas'ta geometri dersine girmiş,kendisi ders anlatmıştır.* "Bilindiği gibi ilim konusu iki ayrı bölümde işlenir ve bunlardan faydalanır; Müspet İlimler, Sosyal ilimler.. Atatürk gerek öğrencilik devirlerinde gerekse ömrü boyunca bu iki ilimden çok faydalanmıştır... Asıl müspet ilimlerin başında gelen matematik bilgisi, Atatürk için başlıca bir konudur. Çünkü matematik insan topluluklarına müspet yol gösteren ve uygulanmasında yarar sağlayan müspet bir ilim dalıdır. işte Atatürk bu ilme çok değer verdiği içinhem nazari kısımları çok iyi bellemiş hem de bunların uygulamasına her bakımdan önem vermiştir. Atatürk bu konuda konuşurken özellikle söylediklerinden şunları anımsıyorum: "ben öğrenim devrimde matematik konusuna çok önem vermişimdir ve bundan hayatımın değişik safhalarında yararlanmış olduğumu söyleyebilirim. onun için herkes matematik bilgisinin çok gerekli olduğuna inanmalıdır. Benzer Konular: Kaynak: Atatürk'ün bize kazandırdığı matematik terimlerinin eski adları nedir? |
Saat: 05:38 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık