Yutak Nedir - Yutağın Yapısı ve Görevleri 1 ek Yutak (Farinks) Yemek borusu, soluk borusu, geniz açıklıkları ve orta kulak açıklarının; yani toplam yedi deliğin açıldığı boşluğa verilen ad. Bu bölgenin en önemli görevi hava ve besin trafiğini uygun bir şekilde düzenlemektir. Besin yutaktan geçerken soluk borusunun giriş kısmı bir kapakla kapatılır. Bu kapağa küçük dil denir. Yutak veya farinks (Latince pharynx), sindirim kanalının, ağız ve burun boşluğunun arkasında yer alan bölümüdür. Yutakta gırtlak bulunur. Alınan besinin yemek borusuna geçmesini sağlar. Solunum sisteminde de etkin rol oynar. Gırtlağın ön yüzünde, yukarıdan aşağı burun boşluklarının arka delikleri, östaki borusu deliği, damak eteği ve bademciklerle sınırlanan yutakardı aralığı, gırtlak kapağı, gırtlağın üst deliği ve organın arka yüzü görülür. Yutak üç kısma ayrılabilir: 1) Üst kısım ya da burun parçası, 2) Orta kısım ya da ağız parçası, 3) Alt kısım ya da gırtlak. Solunum ve sindirim yolları birbirleriyle alt kısım yutakta karşılaşırlar. Yutakta ortaya çıkabilecek her hastalık, doğal olarak, solunum, seslenme ve yutma fonksiyonlarını da etkiler. Yine burada oluşabilecek hastalıklar burun kısmında bazı urlar yapabilir. Yutak mukozasının iltihaplanması durumuna "anjin" adı verilir. MsXLabs & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi , |
1 ek Yutak (Pharynx) Ağız boşluğu, yemek borusu diğer taraftan burun boşluğu ve gırtlak ile bağlantı kuran yutak, sindirim ve solunum sistemlerinin ortak bölümüdür. Kafa tabanından 6. boyun omuru düzeyine kadar uzanır. Huniye benzeyen yutağın kafatası tabanına tutunan bölümü geniş olduğu hâlde aşağıya doğru daralarak C6’nın alt kenarı hizasında yemek borusu ile devam eder. Fibromusküler duvar yapısına sahip yutağın iç boşluğu cavum pharynx olarak adlandırılır. Farenksin burun boşluğu, ağız boşluğu ve gırtlakla bağlantısı vardır. Bu nedenle farenks üç bölümde incelenir. Nasopharynx (pars nasalis): Farenksin burun boşlukları arkasında kalan kısmıdır, kafa tabanından yumuşak damak hizasına kadar uzanır. Farenksin tavanında tonsilla pharyngea (farenks bademciği) bulunur. Orapharynx (pars oralis): Bu bölüm yumuşak damaktan başlayıp hiyoid kemiğe kadar uzanır. Tonsilla palatina ve tonsilla lingualis bu bölümde bulunur. Laryngopharynx (pars loryngea): Farenksin gırtlağın arka kısmında kalan ve özefagus (yemek borusu) ile birleşen kısmıdır. C 3-C 6 düzeyinde yer alır. Laryngopharynxin özefagusla devam eden bölümünde anotomik bir darlık bulunur. Farenks üç tabakadan meydana gelmiştir. Bunlar; tunika mucosa, tunika muscularis ve bağ dokusundan meydana gelen adventitiadır. |
2 ek Yutak dönemi-I (Pharyngeal) Burun boşluğunun kapatılması için yumuşak damak kaldırılıp yutağın arka duvarına yaklaştırılır. Arka tarafta yine de biraz açıklık kalır ve burası m.cephalo pharyngicus'un kontraksiyonuyla oluşan bir şişkinlikle kapatılır (Passavant şişkinliği). Akciğer yönü ise epiglottisle kapatılır. Dil, m.styloglossus ile yukarı ve geri yöne kalkarken, epiglottisi larynx yoluna indirir ve lokma bu kapak üzerinden kayar. Bu sırada, larynx kasları kontraksiyonuyla birbirine yaklaştırılır ve ses tellerinin adductor kaslarının kontraksiyonuyla larynx kapatılmış olur. Yutak dönemi-II (Pharyngeal) Lokmanın ağız gerisinden yemek borusuna geçişi, m.mylohyoideus ve m.hypoglossus'\arın kontraksiyonları ile oluşur. Yutak içi basıncının hızla yükselişi bu özefagofarengeal sfinkterin aniden gevşemesine neden olur. Lokmanın ileri hareketine yutağın laringoözefagikal duvarı kaslarının peristaltik hareketleri ile yemek borusundaki negatif basınç yardımcı olur. Sfinkter kapanırken, yemek borusunun ön ucunda bir peristaltik dalga başlar ve lokma yemek borusuna geçtikten sonra besinin yutak ve hava yollarına kaçması önlenmiş olur. Kuvvetli bir fışkırtma ile sıvılar özefagus boyunca ilerletilebilir. Atta, palatum molle'nin uzun oluşu ve iyice yukarıya kaldırılamayışı sonucu, besinler burun boşluğuna geçebilmekte ve solunum sırasında akciğere kaçabilmektedir. Bu son durum atta, özellikle kusmada büyük önem taşır. kaynak : Anatomi |
Saat: 18:08 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık