[KK] �pek Yolu'nun ge�ti�i yerlerin iklimleri ve co�rafi �zellikleri nelerdir?

�pek Yolu�na ge�it veren Do�u T�rkistan, co�rafi yap�s�nda farkl� yer �ekillerini b�y�k bir uyum i�inde bar�nd�rmaktad�r. 1.828.418 km2�lik bir alana yay�lan b�lge s�ras�yla Kazakistan, K�rg�zistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan, Tibet, �in, Mo�olistan ve Rusya ile kom�udur.
Ad�n� y�kseklik ve heybetinden alan Tanr� Da�lar�, Do�u T�rkistan�� ikiye b�len bir s�n�r gibidir. Kuzeyde Cungarya Havzas� ve g�neyde Tar�m Havzas� olmak �zere b�lgeyi iki do�al havzaya ay�ran da�lar�n uzunlu�u 2500-2700 km�yi, y�ksekli�i ise 4000-4700 metreyi bulmaktad�r. Tanr� Da�lar�, b�lgenin iklimini de do�rudan etkiler; da�lar kuzeyden gelen nemli havan�n g�neye ge�mesine mani oldu�undan, g�ney kesimler daha kurakt�r.
Tar�m Havzas�, Tanr� Da�lar� ile Karanl�k Da�lar aras�nda bulunmaktad�r. M�sl�man Uygur T�rklerinin yakla��k %75�i burada ya�amaktad�r. Bunun nedeniyse, 910.000 km2�lik alan�n 500.000 km2�sini Taklamakan ��l� kaplamas�na ra�men geriye kalan alan�n ziraata elveri�li olmas�d�r. S�cakl�� -40�C ila 45�C aras�nda de�i�en Gobi ��l��nden daha da kurak olan ve �ok az ya�� alan havzan�n ziraat yap�lan kesimleri, Tar�m Nehri sayesinde sulanmaktad�r. Havzada bu�day, pamuk, m�s�r, pirin� ve meyve �e�itleri yeti�tirilmesinin yan� s�ra co�rafi ko�ullar, hayvanc�l�k i�in de olduk�a m�saittir.
Cungarya Havzas� ise Tanr� Da�lar� ile Altay Da�lar� aras�nda kalan b�lgedir. Do�u T�rkistan��n ba�kenti Urum�i�nin yer ald�� Cungarya Havzas��n�n daha verimli topraklara sahip olmas�n�n yan� s�ra �lkeyi kom�u �lkelerle Uzakdo�u �lkelerine ba�layan kara ve demir yollar�na da ev sahipli�i yapmas�, b�lgeyi cazip ve hareketli hale getirmektedir. Havza orta kesim hari�, tar�m i�in olduk�a verimli topraklara ve hayvanc�l�k i�in geni� otlaklara sahiptir.
�lkenin genelinde kara iklimi hakimdir. Yaz mevsiminin �ok s�cak, k�� mevsimininse �ok so�uk ge�ti�i �lkede insanlar�n ge�imleri b�y�k �l��de d�zensiz ya�an ya�murlara ba�l�d�r.
Do�u T�rkistan, ge�mi�te �zellikle Tar�m Havzas��ndaki Ka�gar, Hoten, Aksu, Turfan gibi �ehirleriyle hem T�rk-�slam co�rafyas�n�n �nemli medeniyet merkezlerini, hem de T�rklerin �slamiyet�i ilk defa kabul etti�i topraklar� i�inde bar�nd�rmas�na ra�men bug�n hak etti�i ilgiyi g�rememektedir.