MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   Basın/Magazin tr (https://www.msxlabs.org/forum/basin-magazin-tr/)
-   -   Agâh Efendi (https://www.msxlabs.org/forum/basin-magazin-tr/200269-agah-efendi.html)

KisukE UraharA 22 Eylül 2008 20:09

Agâh Efendi
 
Agâh Efendi, (1832-1885) Türkiye'de gaze­teciliğin öncüsü sayılır. Yedi yıl tıp öğrenimi gören Agâh Efendi okulu bitirmeden ayrıldı ve Fransızca çevirmeni olarak Babıâli Tercü­me Odası'nda çalışmaya başladı. 1852-54 ara­sında, Paris elçiliğine atanan Rıfat Paşa'nın sekreterliğini üstlendi. Yurda dönüşünde Şinasi ile tanıştı ve 1860'ta Tercüman-ı Ahval (Durumların Sözcüsü) gazetesini birlikte yayımlamaya başladılar (bak. ŞİNASİ). Altı ay sonra Şinasi'nin ayrılması üzerine gazeteyi tek başına çıkarmayı sürdürdü. Özel sermayeyle çıkarılmış ilk Türk gazetesi olan Tercüman-ı Ahval bir haber gazetesi olmakla kalmayıp, ülkenin o dönemdeki birçok ekonomik ve toplumsal sorununu tartışmaya açtı. Halkın kolay anlayacağı bir dil kullanılmasına özen gösteren gazete eğitime de önem verdi. Eği­timdeki bozuklukları eleştirdi, çağdaş eğitim anlayışını savundu. Bu anlayışa uygun yayınları nedeniyle bir süre kapatıldı. Agâh Efen-di'nin başyazarlığını yaptığı Tercüman-ı Ah­val Türk basın tarihinde yeni bir dönemin başlangıcı oldu.

Agâh Efendi 1861-65 arasında gazeteciliği­nin yanı sıra posta bakanlığı görevini de sürdürdü. İstanbul'da güçlü bir posta örgütü kurdu ve 1863'te Türkiye'de ilk kez posta pulu kullanımını başlattı. Bu uygulamayla posta işlemleri büyük ölçüde basitleşti ve çeşitli yanlışlıklar, yolsuzluklar önlendi.
Agâh Efendi yenilikçi aydınların kurduğu Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin 1865'teki ilk üyelerindendir. Bu örgüt Osmanlı aydınları arasından seçilecek üyelerle bir meclis toplan­masını ve ülkenin bu meclisten çıkan yasalarla yönetilmesini savunuyordu. Namık Kemal, Ziya Paşa gibi aydınlar bu örgütün önderle-rindendi. Padişahın baskıları sonucu Agâh Efendi ve öteki örgüt üyeleri yurtdışına kaçtı­lar. 1867-71 yılları arasında Fransa. İngiltere ve Belçika'da yaşayan Agâh Efendi Paris'te arkadaşları ile birlikte Muhbir (Haberci) ve Hürriyet gazetelerini yayımladı. Siyasal etkin­liklerden çok gazetecilikle uğraştı.

1871'de padişahın çıkardığı afla yurda dö­nünce bir süre devlet memurluğu yaptı. Ama II. Abdülhamid padişah olunca görevinden alındı: Önce Bursa'da, daha sonra Ankara'da altı ay sürgün yaşadı. Bağışlandıktan sonra Rodos ve Midilli mutasarrıflıklarına getirildi. 1885'te atandığı Atina elçiliği görevinin ilk aylarında öldü.

Kaynak: MsXLabs.org &Temel Britannica


Sasuke Uchiha 4 Kasım 2010 20:59

AGAH EFENDİ


Agâh Efendi 1860 yılında Türkiye'de doğdu. Özel Türk gazetesini çıkaran bir yazar ve devlet adamıdır.
Memlekete hiçbir Türk'ün bir gazete çıkarmadığını gören Agâh Efendi hükümete şöyle başvurdu:
<<Çeşitli Eğitim konularını, iç ve dış olayları yaymak için birkaç günde bir kere çıkan Türkçe bir gazete çıkarmak emelindeyim. Yabancıların Arapça ve Türkçe gazeteler yayınladıkları gibi bütün masrafı ve kârı kendime ait olmak üzere, devlet ve milletimin politika ve menfaatlerini koruyan bir gazetenin basılması için müsaade buyrulmasını isterim.>>
O zamana kadar Türkiye’de hükümetin resmi gazetesi olan <<Takvimi Vekayi>> ile ilgili bir İngilizin Türkçe yaydığı <<Caridei Havadis>> gazeteleri çıkıyordu. Agâh Efendi <<Tercümanı Ahval>> adını verdiği gazetesini haftada bir çıkardı. Bu gazete karakterini taşıyan ve Türk aydınlarının çıkardığı ilk gazetedir. Bu gazetenin çıkışı Türk kültür tarihinin yeni bir sıçramasıdır. <<Caridei Havadis>> bunu rakip saydı. Onu batırmak için haftada beş gün <<tercümanı Ahmal Caridei Havadis>> i çıkardı. <<Tercümanı Ahval >> 1866'ya kadar yaşadı.
1832'de İstanbul'da doğan Agâh, Tıbbiye Mektebi'nin hazırlık sınıflarında yedi yıl okudu. Fransızca öğrendi ve sonra okulu bırakarak Babıâli tercüme odasına girdi. Elçi kitabı olarak Paris'te bulundu. Memleketin içinde ve dışında çeşitli memurluklar yaptıktan sonra memlekete dönerek << Tercümanı Ahval >> i çıkardı. Agâh Efendi gazetesini çıkarmakla beraber 1861'de Posta Nazırı oldu. Türkiye'de ilk posta pulu kullanılmasını o ortaya koydu. Agâh Efendi sonra birçok memurluklarla bulundu. <<Yeni Osmanlılar>> derneğine girdi. Memlekete yenilik ve özgürlüğün gelmesine çalışıyordu.1867'de Paris'e kaçtı. Türk hürriyet sevenlerin arasına karıştı. 1871'de memlekete döndü. Abdülhamid'in hürriyeti sevenleri sürdüğü sırada o da Bursa'ya ve sonra Ankara'ya sürüldü. Altı yıl sonra affedildi. Agâh Efendi 1885'te öldü.



Kaynak: Yüz Ünlü Türk, Nebioğlu Kim, Niçin, Nerede Ansiklopedisi


Daisy-BT 9 Nisan 2011 23:07


Agâh Efendi

(1832 İstanbul-1885 Atina)
Gazeteci.

Tıbbiye Mektebi'nin hazırlık sınıflarında yedi yıl okuduktan sonra Tercüme Odası'na girdi. Paris Elçiliği kâtipliği, Rumeli Ordusu başmütercimliği (1855) görevlerinde bulundu. Şinasi ile birlikte ilk özel gazete sayılan "Tercüman'ı Ahval"i yayımladı (21 Ekim 1860). Divanımuhasebat (Sayıştaş) üyeliği, posta nazırlığı yaptı. Tarihimizde ilk kez posta pulu çıkararak kullanımını sağladı.

Özgürlük mücadalesine katılan belli başlı aydınlar arasında olduğundan görevinden uzaklaştırılınca Fransa'ya kaçtı (31 Mayıs 1867). Orada Ali Suavi, Namık Kemal, Ziya Paşa vd. ile birlikte Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin yöneticileri arasına katıldı. Bağışlanarak yurda dönünce (1871) İzmit Mutasarrıflığı ve Şûrayıdevlet (Danıştay) üyeliği görevlerinde bulundu. II. Abdülhamit'in tahta çıkması üzerine Bursa ve Ankara'da uzun süre sürgün tutuldu (1878-84). Yeniden bağışlanarak Rodos, Midilli mutasarrıflıklarına gönderildi. Atina büyükelçisiyken öldü. Mezarı İstanbul'dadır.

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLbs



Saat: 06:54

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık