MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   Sosyoloji (https://www.msxlabs.org/forum/sosyoloji/)
-   -   Vakıf Nedir? (https://www.msxlabs.org/forum/sosyoloji/251170-vakif-nedir.html)

ThinkerBeLL 14 Mayıs 2009 20:33

Vakıf
MsXLabs.org & Temel Britannica

Tanım
Vakıf, bir kişinin, belirli bir hizmetin yerine getirilmesi ya da başkalarının yarar­lanması için malını ya da parasını bağışlaya­rak oluşturduğu kuruluştur. Bir vakfın kurulabilmesi için mülk sahibinin vakfa bıra­kacağı bir mülk ya da gelir kaynağı, bu mülkün yönetiminden sorumlu bir kişi yani mütevelli, vakıftan yararlanacak kişiler ya da görülecek hizmet ve ayrıca mülk sahibinin bütün bunları ayrıntılarıyla belirttiği yazılı bir metin gereklidir.

Tarihçe
Hayır amacıyla kurulan vakıflar ilkçağlar­dan bu yana var olmuştur. Eski Mısır, Yunan ve Roma'da vakıf gelirleriyle okullar, kitap­lıklar ya da hayır kurumları desteklenirdi. Ortaçağda Avrupa'da, kiliselerce yürütülen yetimhaneler, okullar ve parasız yemek dağı­tımı gibi hayır işlerini desteklemenin yanı sıra özel amaçlar için de vakıflar kurulmuştur. Ortaçağa damgasını vuran feodalizm döne­minde toprak sahipleri (vasal) ölümlerinden sonra topraklarının büyük feodal beylerin (senyör) denetimine geçmesini önlemek ama­cıyla vakıflar kurdular. Eğer toprak sahibi çocuklarının yararına vakıf kurmadan ölürse, feodal bey çocuklar büyüyünceye kadar miras kalan toprağı kullanabi­liyor, ürün yetiştirebiliyor ve ağaç kesebili­yordu.
Rönesans döneminden sonra varlıklı tüc­carların hayır amacıyla kurdukları vakıflar hızla çoğaldı. Tüccarlar 16. ve 17. yüzyıllarda yoksul çocuklara eğitim sağlamak, hastalara, evsizlere ve yaşlılara yardım etmek amacıyla çok sayıda vakıf kurdu.
20. yüzyılda eğitim, bilim, tıp, toplumsal refah gibi konularda hizmet vermek için bağış toplayan vakıflar, başta ABD olmak üzere birçok ülkede yaygınlaştı. Şirketlerin ya da kişilerin oluşturduğu bu büyük vakıfların baş­lıca etkinliği hayır amacıyla yüksek tutarlarda bağış toplamaktır. Bu amaçla kurulan ilk vakıflardan biri de Carnegie Vakfı'dır. An­drew Carnegie tarafından kurulan bu vakıf halk hizmetlerinin, eğitimin, sağlık ve güzel sanatların gelişimi için kaynak sağlar. Ayrıca Rockefeller Vakfı, Ford Vakfı gibi başka vakıflar da kurulmuştur. ABD'den sonra Avrupa'da ve İngiltere'de de yaygınlaşan bu kurumlar okulların, üniversitelerin ve hastanelerin yanı sıra müzelerin, sanat galerilerinin ve başka sanat etkinliklerinin gereksindikleri kaynakları sağlamada çok önemli bir rol oy­namaktadırlar.
Ayrıca, doğal çevreyle ve tarihi yapılarla ilgilenen bazı kişiler bunların korunması için vakıflar oluşturmuşlardır. İngiltere'de bulu­nan Ulusal Vakıf bunlardan biridir. Bu vakıf toplumun genel yararım gözeterek tarihi yapı­larının ve doğal güzelliğinin bozulmasından korkulan araziyi alır ve korur.


Misafir 27 Ağustos 2009 23:10

Bir hizmetin gelecekte de hizmet olarak devamını sağlamak amacıyla kendi istekleri ile resmi yollarla bağışlanan mülk ve paralara vakıf denir. Türk toplumunda vakıfların çok eski bir geçmişi vardır. Eskiden bağışlanan hanlar, hamamlar, yapılan köprüler, çeşmeler, okullar ve camiler buna örnek olarak verilebilir. Bağışlanan bu eserlerin geleceğe sağlıklı kalabilmeleri korunmalarına bağlıdır. Geçmişin gelecekte yaşatılması da vakıfların görevleri arasındadır.
Bu eserlerin korunması ve verilen hizmetin devamını sağlamak için Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Bütün bu eserler, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılır, kiraya verilir, gelirleri toplanır. Toplanan bu gelirler eserlerin korunması, kimsesizlere yardım ve çalışanların maaş alacakları olarak harcanır. Türkiye’de Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün malı olan bir çok dükkan ve iş yeri bulunmaktadır.
Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı vakıf eserleri sayısı 7500 civarındadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü bu gelirler dışında devlet tarafından da desteklenmektedir. Bunun için her yıl bütçeden belirli bir miktarda ödenek ayrılmaktadır.
Vakıflara bağlı öğrenci yurtlarında öğrencilerin barınma, yiyecek ve giyecek ihtiyaçları karşılık beklemeden sağlanır. Düşkümler ve yoksullar için aş evleri açıp onların daha sağlıklı yaşamalarına katkıda bulunulur. Sağlık hizmetleri veren vakıflar da aynı hizmetleri insanlara sunarlar. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve vakıfların hizmetlerini anlatmak amacıyla her yıl 3 – 9 Aralık tarihleri arasında Vakıflar Haftası kutlanır. Hafta boyunca vakıfların çalışmaları hakkında bilgi verilir. Radyo ve televizyonlarda, okullarda konu ile ilgili konuşmalar yapılır. Okullarda vakıf eserlerini tanıtıcı duvar gazeteleri düzenlenir. Gidilebilecek vakıflar ve vakıf eserlerine geziler düzenlenir.
Tarihin izlerinin yaşandığı bu eserlere sahip çıkalım. Yaşamaları için yardım edelim. Vakıf eserlerini korumak için yardımcı olalım. Hayırlı iş yapmanın en emin yolu vakıflara yapılan bağışlardır.


Misafir 24 Mart 2011 21:03

VAKIF: Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yeterli mal veya hakları belirli ve sürekli bir amaca tahsis edilerek, mahkeme kararıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip mal topluluklarına vakıf adı verilir.


Misafir 19 Nisan 2011 22:27

Vgm 2 mayıs 1920"de Şeriyye ve Evkaf Vekaleti olarak kurulan 5 mart 1924"DE Başbakanlığa bağlanarak şimdiki haline alan,vakıfları denetleme müdürlüğüdür.


_Yağmur_ 9 Haziran 2011 14:56

VAKIF

Belirli bir mal ya da para varlığının bir amacı gerçekleştirmek için, koşullu olarak oluşturulan bir tüzelkişiliğe devredilmesi.

Vakıflar, önceleri dinî amaçla oluşturulan kurumlardı. Özellikle Orta Çağ'da, Doğu ve Batı'da din kurumlarının ve tarikatların çevresinde çok yaygınlaştı. Osmanlı Devleti'nde önemli bir yeri olan vakıflar, Fatih döneminde denetim altına alındı. Genellikle cami ve hastane gibi yapıların bakımı ve işletilmesi bu tür kurumlarla yürütülürdü. Bugün, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce yönetilen ve denetlenen vakıfların hukukî durumu 90 sayılı yasayla belirlenmiştir. Buna göre vakıflar, kamu yararına çalışmak üzere gerçek ya da tüzel kişiler tarafından kurulabilir. Vakfın kuruluşu, asliye mahkemesi tarafından tescil edilen vakıf senedinin, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne kaydından sonra, Resmî Gazete'de yayınlanmasıyla tamamlanır.


MsXLabs & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi




GüNeSss 30 Eylül 2011 21:13

Vakıf Nedir

bir hizmetin sürüp gidebilmesi için, kişilerin kendi istekleriyle bağışladıkları para ve mülklere “ vakıf” denir. bağışlanan mülklerin, eserlerin geleceğe sağlıklı kalabilmeleri korunmalarına bağlıdır. geçmişin geleceğe taşınması ve yaşatılması vakıfların görevi arasındadır.
insanlar arasında sosyal dayanışmanın sağlanması, yardımlaşmak, birbirine destek olmak, acı ve mutlu günleri paylaşmak, sevgi ve saygı tohumlarını atabilmek için fertler arasındaki ilişkilerin iyi olması gerekir.
vakfın tarihçesi çok eskilere dayanır. dinimiz yardımlaşmayı ve ihtiyacı olanlara destek olmayı dini temeli saymıştır. vakıflar osmanlılar zamanında daha da yaygınlaşmıştır. cumhuriyetin kuruluşundan sonra da etkinliğini aynı ölçüde sürdürmüştür. 5 haziran 1935’te çıkan bir kanunla “vakıflar genel müdürlüğü” kuruldu. ülkemizdeki vakıfların hepsinin yönetimi, bu teşkilata verildi.
vakıflar eğitime, öğretime, belediyelere, sağlık işlerine, yoksullara hizmet ederler. vakıf tarafından yardım alan kişilerin adları, kurum tarafından açıklanmaz.
ülkemizin sosyal, ekonomik, kültürel ve yurt savunmasında vakıfların yardımlar büyüktür. bu kadar güzel bir hizmetin sürekliliğini sağlamak hepimizin görevidir. vakıflara yardım ederek gelirlerini çoğaltmak ve çalışmalarını desteklememiz gerekir.
vakıfların toplumsal yaşamımızdaki hizmetlerini şöyle sıralayabiliriz:
1. dini hizmetler
2. sağlık hizmetleri
3. eğitim ve öğretim hizmetleri
4. aş evi hizmetleri
5. sosyal hizmetler
6. sanat ve kültür hizmetleri
7. para yardımı
8. milli savunma hizmetleri
9. iktisadi hizmetler
10. ulaştırma hizmeti
11. spor hizmetleri
insanlardaki yardım duygusunu geliştirmek, dayanışmanın önemini anlatmak ve insanların gönül zenginliğine ulaşmasına yardımcı olmak amacı ile 1985 yılından beri 3 – 9 aralık tarihleri arasında “vakıf haftası” kutlanmaktadır.

kaynak


Candy_Girl 6 Ocak 2012 00:20

Bir hizmetin sürüp gidebilmesi için, kişilerin kendi istekleriyle bağışladıkları para ve mülklere “vakıf” denir. Bağışlanan mülklerin, eserlerin geleceğe sağlıklı kalabilmeleri korunmalarına bağlıdır. Geçmişin geleceğe taşınması ve yaşatılması vakıfların görevi arasındadır.

İnsanlar arasında sosyal dayanışmanın sağlanması, yardımlaşmak, birbirine destek olmak, acı ve mutlu günleri paylaşmak, sevgi ve saygı tohumlarını atabilmek için fertler arasındaki ilişkilerin iyi olması gerekir.

Vakfın tarihçesi çok eskilere dayanır. Dinimiz yardımlaşmayı ve ihtiyacı olanlara destek olmayı dini temeli saymıştır. Vakıflar osmanlılar zamanında daha da yaygınlaşmıştır. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra da etkinliğini aynı ölçüde sürdürmüştür. 5 haziran 1935’te çıkan bir kanunla “vakıflar genel müdürlüğü” kuruldu. Ülkemizdeki vakıfların hepsinin yönetimi, bu teşkilata verildi.

Vakıflar eğitime, öğretime, belediyelere, sağlık işlerine, yoksullara hizmet ederler. Vakıf tarafından yardım alan kişilerin adları, kurum tarafından açıklanmaz.

Ülkemizin sosyal, ekonomik, kültürel ve yurt savunmasında vakıfların yardımlar büyüktür. Bu kadar güzel bir hizmetin sürekliliğini sağlamak hepimizin görevidir. Vakıflara yardım ederek gelirlerini çoğaltmak ve çalışmalarını desteklememiz gerekir.

Vakıfların toplumsal yaşamımızdaki hizmetlerini şöyle sıralayabiliriz:
1. dini hizmetler
2. sağlık hizmetleri
3. eğitim ve öğretim hizmetleri
4. aş evi hizmetleri
5. sosyal hizmetler
6. sanat ve kültür hizmetleri
7. para yardımı
8. milli savunma hizmetleri
9. iktisadi hizmetler
10. ulaştırma hizmeti
11. spor hizmetleri

İnsanlardaki yardım duygusunu geliştirmek, dayanışmanın önemini anlatmak ve insanların gönül zenginliğine ulaşmasına yardımcı olmak amacı ile 1985 yılından beri 3–9 aralık tarihleri arasında “vakıf haftası” kutlanmaktadır.
kaynak:Nedir - Vakıf


Misafir 7 Mayıs 2013 18:57

VAKIF:Bir hizmetin gelecekte de yapılması için belli şartlarda ve resmi yolla ayrılarak bir topluluk veya bir kimse tarafından bırakılan mülk.


Safi 30 Haziran 2015 02:18

VAKIF -kfı a. (ar. vakf).
1. Bir hizmetin yerine getirilmesi amacıyla, bir kimsenin belli koşullar ve resmi yollarla parasını ya da mülkünü bağışlaması: Binanın vakıf işlemi uzun sürdü.
2. Bu yolla bağışlanan mal, mülk, para; bu amaçla oluşturulan kuruluş: Bir vakıf kurmak.
3. Vakıf etmek — VAKFETMEK.

—Huk. Vakıflar kütüğü, mülhak vakıfların, cemaat ve esnafa ait vakıfların tüzelkişilikleri ile vakıf mallarının ve vakıfların arşivlerinde bulunan vakfiye, ferman, berat, hüccet vb. belgelerin işlendiği kütük,

—isi. huk. Bir mülkü bazı kişi ve kurum- lara süresiz olarak tahsis etme. (Bk. ansikl. böl.) || Vakf -alel-amme, kamu yararına yapılan vakıf. (Vakf bis-sebil de denir [çeşme ve köprü gibi].) || Vakf bissükna, yararına vakıf yapılan kişinin taşınmazda oturmasına izin verilen vakıf. (Vakıftan yararlanan kişi taşınmazın bakımıyla yükümlüdür.) || Vakıf-ı bizzarure, vakfı caiz olmayan bir şeyin vakfının geçerli olabilmesi için bir başka şeyin de vakfa katılmasının gerektiği vakıf. (Bir evin gelirinin vakfı caiz değildir, bunun vakfının geçerli olabilmesi için zorunlu olarak evin de vakfedil- mesi gerekir.) || Vakfı ebniye, erkek çocuklarla, bunların erkek çocukları yararına yapılan vakıf. || Vakf ı ehli, kavmi mahsura (yüz kişiden az olan topluluklara) ait olan vakıf. || Vakf-ı evladiye, evlat yararına yapılan vakıf. (Evlat sözü bir kez söylenmişse kadın ve erkeğin soyundan gelme çocuklara vakıf yapılmış olur, torunları kapsamaz. Evladı evlat denmişse uzak yakın tüm kuşakları içine alır) || Vakf-ı fasit ya da vakf-ı gayri sahih, aslında geçerli olan ancak bazı nitelikleri bakımından geçerli sayılmayan vakıf. || Vakfı fuzuli, bir kimsenin malik olmadığı bir malı sahibinin izni olmadan vakfetmesi. (Vakf-ı fuzuli sahibinin izniyle geçerli olur. Örneğin vakıf yapan karısıyla müşterek malik olduğu bir malın tamamını vakfetse, karısının kendi payına ait kısım için izin vermesi gerekir.) || Vakf-ı gayri lazım, vakıf yapan kişi, hâkim ya da vakıf yapanın vârisleri tarafından feshedilebilen vakıf. || Vakf-ı irsadi, beytülmale ait olan bir mülkün, rakabesi beytülmale ait olmak üzere, padişah tarafından ya da onun izniyle bir başkası tarafından bir kimseye ya da bir şeye tahsis edilmesiyle yapılan vakıf. || Vakfı lazım, vakıf yapan kişi, hâkim ya da vakıf yapanın mirasçıları tarafından feshedilemeyen vakıf. || Vakfı mariz, bir kimsenin ölümüne neden olan hastalığı sırasında yaptığı vakıf. (Vakfı mariz vasiyet gibi kabul edilir, ancak terekenin 1/3’ü için geçerli olur Mirasçılardan birine yapılan vakf-ı marize öteki vârisler izin vermezlerse vakfın geliri mirasçılar arasında paylan oranında bölüştürülür Lehine vakıf yapılan mirasçı öldüğünde vakıf gerçekleşir.) || Vakf- mevkut, belli bir süreyle sınırlandırılmış vakıf. (Bu tür vakıf geçerli olmaz, vakıfların sonsuz olması şarttır.) || Vakfı muallak, bir şarta bağlı olarak yapılan vakıf. (Bu tür vakıflar geçerli sayılmaz.) || Vakfı muzaf, gelecek bir tarihte geçerli olmak üzere yapılan vakıf. (Bu tür vakıflar geçerli değildir. Ancak ölümden sonra geçerli olmak üzere yapılan vakıf vasiyet sayıldığından geçerlidir.) || Vakfı müneccez, bir şarta ve zamana bağlı olmayan vakıf. || Vakfı müstesna, vakıflar idaresinin denetlemesi olmadan doğrudan doğruya mütevellileri tarafından idare edilen vakıf. || Vakfı muşa, bir kimsenin bir başkasıyla müştereken malik olduğu bir maldaki kendisi ne ait payı vakfetmesi. || Vakf-ı müşterek, iki ya da daha çok kişinin birlikte malik oldukları bir malı vakfetmeleri. || Vakfı mütearef, vakfedilmesi örf ve âdetçe geçerli sayılan bir taşınırın vakfedilmesi. || Vakfı sahih, şekil ve nitelik bakımından geçerli olan vakıf.

—Kur. tar. Vakıf rüusu, OsmanlIlarda bir vakfın yönetimi için mütevelli vd. görevlilere verilen atama ve görevlendirilme belgesi.

—Med. huk. Başlı başına bir varlığı bulunmak üzere bir malın belli bir amaca tahsis edilmesi. (Bk. ansikl. böl.) || Aile vakıfları, aile bireylerinin çeşitli gereksinimlerini karşılamak amacıyla kurulan vakıflar. || istihdam edilenlere ve işçilere yardım vakıfları, anonim şirketlerin çalışanlara yardım amacıyla kurdukları vakıflar (Vakıf gelirinden yararlananların vakfa aidat ödemeleri ve vakfın idaresine katılmaları gerekir.) || Kamu görevi niteliğindeki işleri yapmak amacıyla kurulan vakıflar. (Bu vakıflar eğitim, sağlık, sanat vb. kamu görevlerinin yerine getirilmesi amacıyla kurulur.)

—Süslem. sant. Vakıf gülü, ayetlerin söz başlarına ya da sonlarına konan, nokta işlevinde tezfıipli çiçek motifi.

♦ sıf. Vakıf olarak bağışlanmış olan: Vakıf arazi. Vakıf dükkân.

—ANSİKL. İsi. huk. Vakıf işlam hukukunda çokça rastlanan gelişmiş bir kurumdur. İslam hukukuna göre bir kimsenin malını vakfetmesiyle o mal üzerindeki mülkiyet ferdi mülkiyet olmaktan çıkıp Allah’ın mülkü haline gelir. Bu mülk satılıp alınamaz ve tasarruflara konu olmaz. Ancak o maldan sağlanan yararlar bir amaca tahsis edilebilir ve bu amaçla ilgili olanlar bundan yararlanırlar. Vakıflara ilişkin hükümlere Kuran'da rastlanmaz, bu hükümler hadislere dayanır. Vakıf yapan kişi neşit, mümeyyiz, hür olmalı, kısıtlı olmamalı, vakfettiği malın maliki olmalıdır. Miri topraklara tasarruf edenler bu toprakların mülkiyet hakkına sahip olmadıkları için bunları vakfedemezler. Vakfeden kişinin vakıfla ilgili iradesini açık ve serbest bir biçimde iki şahit önünde belirtmesiyle vakıf kurulmuş olur. Vakıf kurulması için yapılan irade beyanı bir şekle bağlı değildir. Ancak vakıf belli bir kişi için yapılmışsa, vakfedenin icabını, yararına vakıf yapılan kişinin kabul etmesi gerekir. Vakfedilecek mal sürekli yani çabuk bozulmaz ve değişmez olmalı ve bu maldan bir yarar sağlanmalıdır. Kural olarak yalnız taşınmaz mallar vakfedilirse de bazı taşınabilir mallar da vakfedilebilir. Örneğin okumak için kitap, yoksul gelinlere elbise, takı vb. vakfedilebilir. Vakfedilecek malın bilinir ve belirli olması gerekir. "Dükkânlarımdan ikisini vakfettim" demek yeterli değildir, hangi dükkân olduğu belirtilmelidir. Vakıfların tescili zorunlu değildir ancak vakıftan caymayı önlemek amacıyla vakıf kadı tarafından tescil edilir.

Vakfın amacı açıkça belirtilmiş olmalıdır. Başlıca iki tür vakıf vardır:
1. bir hayra tahsis edilmiş vakıflar;
2. evlada ve onların evlatlarına tahsis edilen vakıflar (bu vakıflarda vakfeden kişinin soyundan gelenlerin tümü vakıftan yararlanırlar). Müessesatı hayriyye denilen tümüyle hayır için yapılan vakıflardan yararlanma maldan yararlanma şeklindedir Örneğin cami, köprü, aşevinden yararlanma gibi. Müstegallat-ı hayriye ise bunlara gelir sağlayan vakıf yerleridir. Örneğin geliriyle bir caminin masraflarını karşılamak için kurulan hamam gibi. Vakıf kuran, vakfın koşullarını daha sonra değiştiremez. Ancak vakıfnamede ilerde vakfın koşullarını değiştirebileceğini belirtirse değişiklik yapabilir. Vakıfları yöneten mütevelliler vakıf kuran kişilerce belirlenir. Mütevelli, reşit, mümeyyiz, doğru ve vakfı yönetebilecek yetenekte olmalıdır. Mütevellileri kadılar denetler. Vakfı kuran, kadının hükmüyle mütevelliye ilişkin koşulları değiştirebilir. Vakıf için yararlı olan durumlarda mütevelli kadının izniyle vakıf şartlarında değişiklik yapabilir. Vakfın gelirleri, vakfedilen malların devamlılığını sağlamak, onları korumak için harcanır. Gelir artarsa vakıf amacına tahsis edilir.
OsmanlI devletinde vakıflar fıkıh hükümlerine göre yönetilirdi. Vakıfların denetimi Evkafı hümayun nezareti tarafından yapılırdı. Cumhuriyetken sonra 3 haziran 1935 tarih ve 2762 sayılı Vakıflar kanunu eski vakıfların durumunu düzenledi.
Bu yasa Medeni kanun'un kabulünden önceki vakıfları iki bölümde topladı:
1. mülhak vakıflar (yönetimi mütevellilerine bırakılan vakıflar);
2. mazbut vakıflar (yönetimleri Vakıflar genel müdürlüğü'ne bırakılan vakıflar). Türk medeni kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle ve bu yasanın birinci kitabının ikinci babı üçüncü faslını değiştiren 13 temmuz 1967 tarih ve 903 sayılı kanunla vakıflara ilişkin yeni hükümler getirildi.

—Med. huk. Bir vakfın kurulabilmesi için gereken şartlar şunlardır:
1. vakıf kurucuları tam 'ehliyetli kişiler olmalıdır (gerçek kişilerden on beş yaşını bitirmiş mümeyyiz kişiler yasanın belirlediği sınır ve biçimler içinde vasiyet yoluyla vakıf kurabilirler. Tüzel kişiler de vakıf kurabilir);
2. vakfın bir amacı olmalıdır (vakfın amacı sürekli olmalı, gerçekleşmesi olanaksız olmamalı, yasaya, ahlaka, ulusal çıkarlara aykırı olmamalı ve vakıf belli bir siyasi düşünce ya da topluluk üyelerini desteklemek için kurulmamalıdır);
3. vakfın amacının gerçekleşmesine yetecek bir mal, gelir ya da hak bulunmalıdır (yalnız mal ve para değil, alacaklar, elde edilmesi beklenen kâr ya da ileride alınacak bir miras payı da vakıf için ayrılabilir);
4. vakıf resmi senetle ya da vasiyet yoluyla kurulmalıdır (vakıf kurulduktan sonra vakfedenin ikametgâhı asliye mahkemesince tutulan sicile tescille tüzel kişilik kazanır; mahkeme tescil edilen vakfı, Vakıflar genel müdürlüğü'ne bildirir. Genel müdürlükteki merkezi sicile kaydı yapılan vakıflar Resmi gazete’yle ilan edilir).

Vakıf tek taraflı ve karşılıksız bir hukuki işlemle kurulur. Kurucu işlemde vakfın amacı, bu amaca tahsis edilen mal ve haklar, vakfın idare ve varsa öteki organları, ikametgâhı ve adı açık olarak gösterilmelidir. Vakıf senedi mahkemece tescil edildikten sonra geri dönülemez. Vakıf kuran kişi kendi mal varlığı üzerinde hakları olan kişilerin yani mirasçıların, alacaklıların çıkarlarına zarar vermemelidir. Zarar vermesi durumunda bu kişiler vakfa itiraz edebilirler. Vakıf vasiyet yoluyla kurulmuşsa saklı pay sahibi mirasçılar vakfa ayrılan malların saklı paylarını aşması durumunda tenkis davası açabilirler. Mirasçılar iptal nedenlerinden birinin varlığını ileri sürerek vasiyetnamenin iptalini isteyebilirler. Vakıf alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla kurulmuşsa, alacaklılar da iptal davası açarak vakfa itiraz edebilirler. Vakfın bir idare organının bulunması zorunludur. Bu organ kural olarak vakıf kuran kişi tarafından belirlenir. Vakıf kuran isterse, yönetim organının seçilmesini bir başka kişiye ya da kuruma bırakır. Vakıf kuran yönetim organını seçmemiş ya da seçecek organı belirtmemişse Vakıflar genel müdürlüğü teftiş kurulu tarafından seçimin nasıl yapılacağını saptar. Vakfın tüm işleri vakıf yönetim organı tarafından yapılır. Kural olarak vakıftan yararlanacak kişiler vakıf kuran kişi tarafından vakıf senedinde belirlenir. Örneğin "ortaöğretimde ya da yükseköğretimde okuyan öğrenciler bu vakıftan yararlanacaktır” gibi bir kayıt konabilir. Bazı aile vakıflarında vakıftan yararlanacak kişiler tek tek belirtilir. Vakıflar; Vakıflar genel müdürlüğü tarafından denetlenir. Vakıflar genel müdürlüğü vakıf senedi hükümlerinin yerine getirilip getirilmediğini, vakıf mallarının vakfın amacına uygun olarak yönetilip yönetilmediğini denetler. Vakıf geliriyle edinilen mal ve haklar her takvim yılı başında denetleme makamına bildirilir. Teftiş makamı vakfın yönetimiyle ilgili önlemleri almakla görevli olduğu gibi gerektiğinde vakfın yönetimini de değiştirebilir. Vakfın amacının nitelik ve kapsamı, vakfedenin isteğine uymayacak biçimde değişmesi halinde, yönetim kurulu ve teftiş makamı yetkili mahkemeden vakfın amacının değiştirilmesini isteyebilir. Vakıf yönetim organı vakıf malları üzerinde tasarrufta bulunamaz. Yani vakıf malları satamaz ya da başka bir malla değiştiremez. Gerekli durumlarda geliri giderini karşılayamayan ya da değerine uygun gelir getirmeyen vakfın malları tarafından daha yararlı bir mal ya da parayla değiştirilebilir Buna teftiş makamının önerisi üzerine yetkili asliye mahkemesi karar verir. Teftiş makamı ayrıca, vakfın amacı nedeniyle tescilli olanaksızsa, tahsis edilen mallar amacın gerçekleşmesine yetmezse vakfedilen malların, amacı aynı olan bir vakfa tahsisini sağlar.
Vakıfların sona erme nedenleri şunlardır:
1. amacın gerçekleşmesi;
2. amacın gerçekleşmesinin olanaksız hale gelmesi;
3. amacın yasak amaçlardan birine yönelmesi (bu konuda feshe, yetkili asliye mahkemesi karar verir). Sona eren vakfın mal varlığı tasfiye edilir. Malların tasfiyesiyle vakfın tüzel kişiliği sona erer.
Vakıf gureba hastanesi -» GUREBA HASTANESİ (Vakıf).
Vakıf menba suları İşletme müdürlüğü (İstanbul), İstanbul'da belirli içme suyu kaynaklarını işletmekle görevli, Vakıflar genel müdürlüğü'ne bağlı kuruluş. İstanbul'daki içme sularının bakımı, Murat lll’ün annesi Nurbanu Sultan tarafından, Üsküdar'da kurduğu hayratın yaşatılması amacıyla bazı vakıflara verilerek, geliri bu hayrata bırakıldı (1574). 1937’de Vakıf menba suları işletmesi kuruldu, bu işletme 1957'de Vakıflar genel müdürlü- ğü’ne bağlandı, işletme, Alemdağ'ın 240 m yükseltisinde ve günde 60 ton su veren Taşdelen ile Beykoz'da Akbaba köyü yakınında olan Karakulak kaynak sularını şişeleyerek piyasaya sunar ve elde edilen geliri Vakıflar genel müdürlüğü'ne verir.

Kaynak: Büyük Larousse



Saat: 09:01

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık