MsXLabs
Sayfa 1 / 2

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   Soru-Cevap (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/)
-   -   Daralma, küçük ünlü uyumu, sert ünsüz benzeşmesi nedir? (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/287427-daralma-kucuk-unlu-uyumu-sert-unsuz-benzesmesi-nedir.html)

Yakın Misafir 6 Aralık 2009 13:22

Ya ben lise1 e gidiyorum ama ama Dil ve anlatım dersi zor geliyor size bi kaç sorum olcak daralma küçük ünlü uyumu sert ünsüz benzeşmesi bana bunları açıklarmısınz


fadedliver 6 Aralık 2009 14:20

Alıntı:

Yakın Misafir adlı kullanıcıdan alıntı (Mesaj 1592903)
Ya ben lise1 e gidiyorum ama ama Dil ve anlatım dersi zor geliyor size bi kaç sorum olcak daralma küçük ünlü uyumu sert ünsüz benzeşmesi bana bunları açıklarmısınz

Küçük Ünlü Uyumu

Küçük ünlü uyumu kuralı iki yönlüdür:

1. Bir kelimenin ilk hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa son­raki hecelerde de düz ünlü bulunur:
  • anlaşmak
  • yanaşmak
  • kayıkçı, ısırmak
  • ılıklaşmak
  • seslenmek, yelek
  • bilek
  • çilek
2. Bir kelimenin ilk hecesinde yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa bunu izleyen ilk hecede dar yuvarlak (u, ü) veya geniş düz (a, e) ünlü bulunur:
  • boyunduruk
  • çocuk
  • odun
  • yorgunluk
  • yoklamak
  • vurmak
  • yumurta
  • özlemek
  • güreşmek
  • sürmek
mesajın devamı için Küçük Ünlü Uyumu



Ünlü Daralması

Sözcüklerin sonlarında bulunan geniş ünlüler (a, e) özellikle “-yor” ekinin darlaştırıcı özelliğinden dolayı daralarak ı, i, u, ü dar ünlülerine dönüşür. Buna ünlü daralması denir.
Örnek:
  • bekl-e-yor > bekl-i-yor
  • kalm-a-yor > kalm-ı-yor
  • özl-e-yor > özl-ü-yor
  • soll-a-yor > soll-u-yor
Örneklerinde bu daralma görülmektedir.

“-yor” ekinden başka bir ekin ya da sesin darlaştırma özelliği yoktur. Ancak tek heceli olan “de- , ye-” fiilleri, kendinden sonra gelen “y” sesinden dolayı darlaşabilir.
Örnek:
  • de - yor > di - yor
  • de - yerek > di - yerek
  • de - yen > di - yen
Ancak bazen darlaşma olmayabilir.
Örnek:
  • de - y - ince > de - y - ince
devamı için Ünlü Daralması


fadedliver 6 Aralık 2009 14:21

Ünsüz Benzeşmesi (Ünsüz Sertleşmesi) [değiştir]

P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile başlayan bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna göre; c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek [değiştir]

  • Kebap-cı...kebapçı,
  • Yavaş-ca...yavaşça,
  • Ayak-cak...ayakçak,
  • ayak-da...ayakta,
  • yurt-dan...yurttan,
  • ses-deş...sesteş,
  • yap-dı...yaptı,
  • aç-dır...açtır,
  • at-gı...atkı,
  • seç-gin...seçkin,
  • çalış-gan...çalışkan,
  • kıs-gaç...kıskaç...
  • kitap-da kitapta...
NOT : Bu kural, sayıların rakamla yazılışlarında da geçerlidir. Buna göre rakamlar okunur ve okunuşu p, ç, t, k, f, h,s, ş harflerinden biriyle biterse, ekler de sertleşir. Buna uyulmazsa yazım yanlışı yapılmış olur. Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)
Özel durumlar [değiştir]

1. Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: Üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğu için p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonra gelse bile sertleşme kuralına uymaz. Zaten de, da bağlacını -d, -d ekinden ayıran en önemli özelliklerden biri de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Farklı örnekler [değiştir]

Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
Üç -de Üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın


Misafir 4 Kasım 2010 09:11

sert ünsüzlerin benzeşmesi
 
sert ünsüzlerin beşleşmesi yardım edin bu konuyu annamadım


ener 4 Kasım 2010 09:24

Alıntı:

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı (Mesaj 1857081)
sert ünsüzlerin beşleşmesi yardım edin bu konuyu annamadım

Alıntı:

fadedliver adlı kullanıcıdan alıntı (Mesaj 1593029)
Ünsüz Benzeşmesi (Ünsüz Sertleşmesi) [değiştir]

P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile başlayan bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna göre; c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek [değiştir]

  • Kebap-cı...kebapçı,
  • Yavaş-ca...yavaşça,
  • Ayak-cak...ayakçak,
  • ayak-da...ayakta,
  • yurt-dan...yurttan,
  • ses-deş...sesteş,
  • yap-dı...yaptı,
  • aç-dır...açtır,
  • at-gı...atkı,
  • seç-gin...seçkin,
  • çalış-gan...çalışkan,
  • kıs-gaç...kıskaç...
  • kitap-da kitapta...
NOT : Bu kural, sayıların rakamla yazılışlarında da geçerlidir. Buna göre rakamlar okunur ve okunuşu p, ç, t, k, f, h,s, ş harflerinden biriyle biterse, ekler de sertleşir. Buna uyulmazsa yazım yanlışı yapılmış olur. Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)
Özel durumlar [değiştir]

1. Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: Üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğu için p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonra gelse bile sertleşme kuralına uymaz. Zaten de, da bağlacını -d, -d ekinden ayıran en önemli özelliklerden biri de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Farklı örnekler [değiştir]

Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
Üç -de Üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın

.


Misafir 1 Kasım 2011 19:27

benzeşme
 
ya ünsüz daralması nedir


Misafir 2 Kasım 2011 20:01

P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile başlayan bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna göre; c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek [değiştir]

Kebap-cı...kebapçı,
Yavaş-ca...yavaşça,
Ayak-cak...ayakçak,
ayak-da...ayakta,
yurt-dan...yurttan,
ses-deş...sesteş,
yap-dı...yaptı,
aç-dır...açtır,
at-gı...atkı,
seç-gin...seçkin,
çalış-gan...çalışkan,
kıs-gaç...kıskaç...
kitap-da kitapta...
NOT : Bu kural, sayıların rakamla yazılışlarında da geçerlidir. Buna göre rakamlar okunur ve okunuşu p, ç, t, k, f, h,s, ş harflerinden biriyle biterse, ekler de sertleşir. Buna uyulmazsa yazım yanlışı yapılmış olur. Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)
Özel durumlar [değiştir]

1. Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: Üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğu için p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonra gelse bile sertleşme kuralına uymaz. Zaten de, da bağlacını -d, -d ekinden ayıran en önemli özelliklerden biri de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Farklı örnekler [değiştir]

Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
Üç -de Üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın

Kaynak: Daralma, küçük ünlü uyumu, sert ünsüz benzeşmesi nedir?


Misafir 28 Kasım 2011 19:56

P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile başlayan bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna göre; c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek [değiştir]

Kebap-cı...kebapçı,
Yavaş-ca...yavaşça,
Ayak-cak...ayakçak,
ayak-da...ayakta,
yurt-dan...yurttan,
ses-deş...sesteş,
yap-dı...yaptı,
aç-dır...açtır,
at-gı...atkı,
seç-gin...seçkin,
çalış-gan...çalışkan,
kıs-gaç...kıskaç...
kitap-da kitapta...
NOT : Bu kural, sayıların rakamla yazılışlarında da geçerlidir. Buna göre rakamlar okunur ve okunuşu p, ç, t, k, f, h,s, ş harflerinden biriyle biterse, ekler de sertleşir. Buna uyulmazsa yazım yanlışı yapılmış olur. Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)
Özel durumlar [değiştir]

1. Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: Üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğu için p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonra gelse bile sertleşme kuralına uymaz. Zaten de, da bağlacını -d, -d ekinden ayıran en önemli özelliklerden biri de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Farklı örnekler [değiştir]

Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
Üç -de Üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın

Kaynak: Daralma, küçük ünlü uyumu, sert ünsüz benzeşmesi nedir?


Kaynak: Daralma, küçük ünlü uyumu, sert ünsüz benzeşmesi nedir?


Misafir 5 Aralık 2011 19:23

P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile başlayan bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna göre; c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek [değiştir]

Kebap-cı...kebapçı,
Yavaş-ca...yavaşça,
Ayak-cak...ayakçak,
ayak-da...ayakta,
yurt-dan...yurttan,
ses-deş...sesteş,
yap-dı...yaptı,
aç-dır...açtır,
at-gı...atkı,
seç-gin...seçkin,
çalış-gan...çalışkan,
kıs-gaç...kıskaç...
kitap-da kitapta...
NOT : Bu kural, sayıların rakamla yazılışlarında da geçerlidir. Buna göre rakamlar okunur ve okunuşu p, ç, t, k, f, h,s, ş harflerinden biriyle biterse, ekler de sertleşir. Buna uyulmazsa yazım yanlışı yapılmış olur. Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)
Özel durumlar [değiştir]

1. Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: Üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğu için p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonra gelse bile sertleşme kuralına uymaz. Zaten de, da bağlacını -d, -d ekinden ayıran en önemli özelliklerden biri de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Farklı örnekler [değiştir]

Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
Üç -de Üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın

Kaynak: Daralma, küçük ünlü uyumu, sert ünsüz benzeşmesi nedir?


Kaynak: Daralma, küçük ünlü uyumu, sert ü


Kaynak: Daralma, küçük ünlü uyumu, sert ünsüz benzeşmesi nedir?


Misafir 25 Aralık 2011 20:43

daralma
 
arkadaşlar hemen daralma lazım verirmisiniz :) :) :)



Saat: 17:33
Sayfa 1 / 2

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık