Su ve alternat�r enerji ile nas�l elektrik �retebilirim?

belki a�a��daki �ekiller ve �al��ma sistemi size bilgi ve fikir verebilir..

Hidroelektrik Sistemi Nas�l �al��r?
Hidroelektrik g�� santralleri suyun d��nden yararlanarak elektrik elde etmeye yararlar. Hidroelektrik santrallerinde g�� suyun ak��ndan elde edilir. Hidrolik t�rbine suyun �arpmas� onun d�nmesini sa�lar. Bu t�rbine ba�l� m�knat�s veya bobinlerin d�nmesiyle elektrik elde edilmi� olur. Bu t�r santraller di�erlerinden daha ucuzdur. Bir yak�ta ve onu elektrik santraline ta��maya gerek yoktur. Yak�t kullan�lmad�� i�inde havay� kirleten bir duman� s�z konusu de�ildir.
http://www.macahelbizimdir.org/upload/forum/MeretaForum_7722894549.jpg
http://www.macahelbizimdir.org/upload/forum/MeretaForum_3960687518.jpg

Hidroelektrik Santrali, barajda biriken su potansiyel enerji i�ermektedir. Su, belli bir y�kseklikten d��erken, enerjinin d�n��m� ilkesine g�re potansiyel enerjisi �nce kinetik enerji mekanik enerjiye, daha sonra da T�rbin �ark�na ba�l� jenerat�r motorunun d�nmesi arac�l��yla elektrik enerjisine d�n��r.
Su d�� veya hidrolik d��
Birbiri ile irtibat� bulunan iki su seviyesi aras�ndaki kot fark�na denir. Bir Hidroelektrik Santralda d�� ise �st su seviyesi ile ��k�� su seviyesi aras�ndaki y�kseklik fark�d�r. Cebri borular ve di�er yerlerdeki kay�plar g�z �n�ne al�nmazsa bu mesafeye "net hidrolik d��" diyebiliriz.
�zg�l Su Sarfiyat�
Yukar�daki �rne�i s�rd�rerek;1 kWh=3 600 000 J oldu�undan, 1 ton suyun yapt�� i� ;
980 000/3 600 000= 0.27 kWh olacakt�r.
Tersten okunursa; 1 kWh enerji i�in, 3 600 000/980 000=3,67 m3 su harcamak gerekir.
1 kWh enerji i�in harcanan su miktar�na "�zg�l Su Sarfiyat�" denir. Net d�� ile ilgilidir. Baraj su seviyesi d��t�k�e �zg�l Su Sarfiyat� y�kselir. Yani ayn� enerji i�in daha �ok su harcan�r.
�zg�l Su Sarfiyat�n�n hesab� ��= m*g*h = Q*1000*9.8*h/3600000 (kWh) oldu�una g�re;
http://upload.wikimedia.org/math/4/3/6/43609be25f701bc7d60b7ef6843e8b62.png
http://upload.wikimedia.org/math/4/3/e/43eef25d4acab09a12dd9a854a324351.png olur.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8e/Barajkesit.jpg

Hidroelektrik Santrallar�n Ana B�l�mleri

Bir hidroelektrik santral binlerce par�adan meydana gelir. Ana b�l�mleri �unlard�r:
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Pantolon.jpg/180px-Pantolon.jpg http://tr.wikipedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png
Montaj� yap�lmakta olan pantolon tipi bir cebri borunun betona g�m�lmeden �nceki hali

1- Su kayna�� yap�s� : Rezervuarl� santrallarda baraj, kanal tipi santrallarda ise bir t�nel ya da a��k kanald�r.

2- Su alma a�z� yap�s�: Cebri boruya suyun giri� k�sm�d�r. Izgaralar, kapak ve kapak a�ma-kapama mekanizmalar�ndan olu�ur. Rezervuarl� santrallarda su giri�i, y�zen cisimlerin borulara girmemesi i�in baraj g�vdesinin orta kotlar�nda yap�l�rlar.
3- Cebri (bas�n�l�) borular: Su alma a�z� ile santral aras�nda , �l��leri debi ve d�� ye g�re hesaplanan kal�n etli b�y�k �apl� �elik borulard�r. Santral�n jeolojik yap�s�na g�re g�m�l� olduklar� gibi, g�r�n�r olanlar�da vard�r. T�rbin �ark�n� �eviren suyun ge�i�ine olanak sa�lar.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Francis_Turbine_inlet_scroll_Grand_Coulee_Dam.jpg/180px-Francis_Turbine_inlet_scroll_Grand_Coulee_Dam.jpg http://tr.wikipedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png
Montaj� yap�lmakta olan bir salyangozun betona g�m�lmeden �nceki hali

4- Salyangoz (spiral) : Cebri boru sonuna monte edilen, salyangoz bi�imindeki bas�n�l� su haznesi, suyun �arka �evresel olarak ve her bir noktadan e�it debide girmesini sa�lar. �evresel olarak sabit kanat��klar� suya y�n verir, a��l�p-kapanabilir kanat��klar� ise �arka verilen suyun debisini ayarlar. �o�u santralda , cebri boru ile salyangoz birle�me noktas�nda kelebek ya da k�resel tabir edilen, hidrolik bas�n� ile �al��an , cebri boru �ap�na uygun vanalar bulunur. Baz� santrallarda bu vana tesis edilmeyebilir.
5- T�rbin : T�rbin �ark�, t�rbin �aft�, t�rbin kapa��, h�z reg�lat�r sistemi, bas�n�l� ya� sistemi, t�rbin yata��, so�utma sistemi, kumanda panosu ve yard�mc� te�hizattan olu�ur. T�rbin �aft�, suyun kanatlar�na �arparak d�nd�rd�� t�rbin �ark� ile generat�r rotoru aras�nda akuple olup generat�r rotorunun d�nmesini sa�lar.
6- Generat�r: Generat�r rotoru, statoru, yata��, ikaz(uyart�m), so�utma sistemi, koruma sistemi, kumanda ve i�letim sistemi, do�ru ak�m sistemi, kesici ve ay�r�c�lar ile yard�mc� organlardan olu�ur. Rotor, �ok g��l� tesis edilmi� yatak �zerinde sabit h�zla d�ner. D�n� say�s�, frekans ve kutup say�s� ile do�ru orant�l�d�r. Enerji stator sarg�lar�ndan al�n�r.
7- Transformat�rler: Gerilimi y�kseltme ya da al�altma i�levini �stlenmi�lerdir. Tek fazl�, �� fazl� olabilirler. Her �niteye bir transformat�r olabilece�i gibi birden fazla �niteye bir transformat�rde olabilir. Ana g�vde, so�utma sistemi, yang�n sistemi, koruma sistemi b�l�mlerinden olu�ur.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/M_vs_francis_schnitt_1_zoom.jpg/180px-M_vs_francis_schnitt_1_zoom.jpg http://tr.wikipedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png
Emme borusu, salyangoz, t�rbin �ark�, kapa�� ve �aft�n�n birlikte kesit g�r�nt�s�

8- �alt alan� : Transformat�rlerden ��kan y�ksek gerilim enerjinin iletim hatlar�na ba�lant� noktas�d�r. Kesiciler, ay�r�c�lar, topraklama sistemi, koruma sistemi, bas�n� sistemi, �l�� sistemi, iletim hatlar� �zerinden haberle�me sistemi k�s�mlar� vard�r.
9- Di�er te�hizat: Ana te�hizatlardan ayr� olarak; �s�tma havaland�rma sistemleri, ayd�nlatma sistemleri, do�ru ak�m acil enerji, alternatif ak�m acil enerji (diesel generator) sistemleri, s�z�nt� toplama havuzlar�, besleme pompalar�, drenaj bo�altma pompalar�, haberle�me sistemleri, kompres�r ve tanklar gibi bas��l� hava sistemleri, yang�n koruma ve s�nd�rme sistemleri, bak�m, onar�m ve k��k imalat atelyeleri, montaj demontaj sahalar�, vin�ler, krenler gibi ta��ma, kald�rma sistemleri, ar�tma sistemleri, ilk yard�m b�l�m�, batardo kapaklar�,labaratuarlar vb b�l�mlerdir.

Hidrolik Santrallar su de�irmeni �al��t�rma ilkesine dayand��ndan T�rbin �ark�na �arpan su t�rbin �aft�n� d�nd�rerek Mekanik enerji �retir. T�rbin �aft� direk veya bir di�li sistemi ile jenerat�r Rotoruna ba�l�d�r. Jenerat�r Rotoru �zerinde bulunan sarg�lar�n d��ar�dan bir Do�ru ak�m G�� Kayna�� ile uyart�lmas� sonucu rotor �evresinde bir Manyetik alan do�ar. D�nen rotorun etraf�nda olu�an manyetik alan�n Stator sarg�lar�n�n �zerinde �nd�klenmesi ile stator sarg�lar�nda gerilim olu�arak elektrik enerjisi elde edilir.