|
-de/-da ekinin yazımı, -de/-da ekinin cümlede kullanım şekli nasıldır? -de, -da ekinin bitişik ve ayrı yazıldığı durumlar nelerdir? |
Dilimizde 2 türlü ''de/da'' vardır: 1. Durum eki olan ''-de, -da, -te, -ta'': İsim soylu sözcüklerde kullanılır. Ses uyumlarına uyum gösterir, isimlere bitişik yazılır. Cümleden çıkarılırsa cümlenin anlamı bozulur. Örnek: Masada iki kalem var. Kalemim evde kaldı. Çantamı hayvanat bahçesinde unuttum. Oyuncağım markette kaldı. 2. Bağlaç olan ''de, da'': Bu bir sözcüktür. Bağlaçtır, kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır. Büyük ünlü uyumuna uyum göstermesine rağmen ünsüzleri değişmez. Cümleden çıkarılırsa cümlenin temel anlamı bozulmaz. Örnek: Ben de sizinle geleceğim. Törende öğretmenimiz de konuştu. Çalışsan da geçemezsin. Gitsen de seni düşüneceğim. Tiyatroya Ayşe de gelecekmiş. Ben de seninle gelecekmişim. Eylemlerden sonra gelen "de" ayrı yazılır: Örnek: Şimdi gel de Tevfik'e inanma! BAKINIZ İsim Çekim Ekleri Fiil Çekim Ekleri |
Cümleyi kurallı hale getirirsek ögelerin görevlerini daha kolay buluruz: ''Bulutlar def olup gitsin de güneş elbet çıkar.'' Buradaki de eki bağlaç görevinde olup ayrı yazılır. |
Türkçede "de/da" Bağlacı ve "-de/-da" Eki Alıntı:
Alıntı:
Buradaki -da bağlaç değildir. Ek olan -de / -da ekidir ve sözcüğe bitişik yazılır. Bağlaç olan ek ise ayrı yazılır. Bunu anlamanın en kısa yolu cümlenin anlamına bakmaktır. Eğer cümleden çıkarılan -de /-da eki cümlenin anlamını bozmuyorsa bağlaçtır. Bu ek cümleden çıkarıldığında anlam bozuluyorsa ek olan -de/-da' dır. |
-de, -da ekleri hangi durumlarda bitişik hangi durumlarda ayrı yazılır? -da,-de Bulunma Hal Eki ve -da, -de Bağlacının Yazımı 1. Hal eki olan "de" kelimeye bitişik yazılır. Özel isimlerin sonuna geldiğinde kesme işaretiyle ayrılır. Kendisinden önce gelen kelimenin son ünlüsüne göre büyük ünlü uyumuna uyar.
|
-de, -da ekleri hangi durumlarda bitişik hangi durumlarda ayrı yazılır? Alıntı:
Örnek=> Karadelikler de uzayda gizemi çözülemeyen büyük bir sır. * Yukarıdaki örnek cümlede ayrı yazılan -de eki bağlaç,bitişik yazılan -de eki ise hal ekidir.Ayrı yazılan -de eki cümleden çıkarıldığında anlam bozulmuyorken,bitişik yazılan -de eki çıkarıldığında anlam bozuluyordur. |
“-de/-da” eki ve “de/da” bağlacının yazımı Bugün güzel Türkçemizin içinde bulunduğu vahim durumun aslında bir nedeni de dilimizi düzgün kullanmamamızdan kaynaklanıyor. Biz ne kadar güzel kullanırsak, dilimizin kurallarına ne kadar riayet edersek, dilimizi o kadar sağlam temeller üzerinde tutarız. Türkçede yapılan en büyük hata bağlaç olan “de/da” ile ek olan “-de/-da” nın yazımıdır. Bildiğiniz gibi birisi ayrı yazılır, birisi ise bitişik. Bağlaç olan “de/da” ayrı yazılır. Ek olan “-de/-da” bitişik yazılır. Sanırım buraya kadar herkes neyi nasıl yazacağını öğrendi. Fakat burada problem teşkil eden nokta hangi “de/da” nın bağlaç, hangisinin ek olduğu. Şimdi bu konuda küçük bir ipucu ile konuya açıklık getirelim. Kullandığınız cümlede “de/da”yi çıkardığınızda anlam eğer bozuluyor ise bu “de/da” ek olan “-de/-da” dir. Eğer anlam bozulmuyor ise bu “de/da” bağlaç olan “de/da” dir.Örneğin : Kaan’ın da ayakkabısı var. Bu cümlede “da” yı çıkardığımızda şöyle oluyor : Kaan’ın ayakkabısı var. Yani anlamda bir bozukluk olmuyor. Yani buradaki “de/da” bağlaç olan “de/da” Fakat şöyle bir cümlede : Geçenlerde Kaan’ı ziyaret ettik. Bu cümlede ise “da”yı çıkardığımızda ortaya şu sonuç çıkıyor : Geçenler Kaan’ı ziyaret ettik.. Gördüğünüz gibi bu cümlede ise bir anlam hatası ortaya çıkıyor. Yani buradaki “de/da” ek olan “-de/-da”. Bu ilk Türkçe dersimde umarım bir kaç kişiye faydam olmuştur. Devamında görüşmek üzere … |
Alıntı:
Rafta (-de eki ünsüz benzeşmesi ile -ta ekine dönüşmüştür) duran kitaplar oldukça eskiydi! Alıntı:
|
Alıntı:
|
Alıntı:
|
Alıntı:
|
Alıntı:
|
eğer cümleden de ekini çıkartırsak cümle mantıklı oluyorsa de ayrı yazılır cümleden de ekini çıkardığımızda cümle mantıksız oluyorsa birleşik yazılır özel isimlerde ise de ekini çıkarttığımızda mantıksız oluyorsa kesme işaretiyle ayrılır mantıklı oluyorsa ek olarak yazılır(kesme işaretiyle ayrılmaz):) |
1) Bitişik yazma durumu: Eğer -de , -da eki bitişik yazılıyorsa -de eki o cümleye bulunma anlamı katmıştır 2) Ayrı yazma durumu: Eğer -de , -da eki ayrı yazılıyorsa ek cümleye dahi , o bile anlamı katıyordur. Örneğin: Çocuk bugün evde durcakmış. ( Bitişik yazılması gerekir ) Partiye o da gelcekmiş. ( Ayrı yazılması gerekir ) |
1 Evde arkadaşlarıyla test çözüyordu. 2 Bende okula gitmek istiyorum. 3 Komşuda yangın çıkmış. 4 Dayım da buraya gelecek. 5 Bizde Kozaklı'ya gideceğiz. 6 Kitabımı Alide okumak istedi. 7 Arkadaşımda da bundan var. 8 Berke kanepe de uyuyor. 9 Sen de mi böyle düşünüyorsun. 10 Sınıflarıda havalandıralım. Bu cümlelerden hangisi doğru yazılmıştır. |
Alıntı:
|
| Saat: 21:32 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık