1 ek Ninova:Yaklaşık İÖ 725'te Asur İmparatorluğu'nun başkenti olan Ninova, çok geçmeden görkemli bir yerleşim merkezi durumuna geldi. Dicle Irmağı'nın sağ kıyısında. bugünkü Musul kentinin karşısında kuruluydu. Aslında, aynı yerde uzun yıllar varlığını sürdürmüş küçük bir kent bulunuyordu. Ama Ninova'yı önemli bir kent durumuna getiren İÖ 705'te tahta çıkan Sinahheriba oldu. Kentin nasıl savunulacağını planlayan Sinahheriba ayrıca tapınakları onartıp genişletti ve güzel saraylar yaptırdı.Londra'daki Brisit Museum'da korunan pek çok belge ve buluntudan, Ninova'nın en parlak dönemine ilişkin bir fikir edinilebilir. Kentin yapımında tuğla ve çiniler ya da uzağındaki dağlık bölgeden getirilmiş taşlar kullanılmıştı. Kenti çevreleyen tuğla duvarın 25 km uzunluğunda olduğu söylenir. Krallık sarayı insan başlı kanatlı boğalar. aslanlar ve kanatlı sfenksler gibi garip heykellerle süslenmiş. duvarları da kabartmalarla donatılmıştı.Ninova'nın belki de en önemli yapısı, İÖ 7. yüzyılın ortalarında hüküm süren Asurbanipal',n yaptırmış olduğu kütüphaneydi. Tüm tapınak ve türbelerden toplanan on binlerce kil tablet bu kütüphanede saklanıyordu. Asurbanipal'in İÖ 627'de ölümünden sonra Ninova'nın görkemi sonra erdi. İÖ 612'de Medler ve Babilliler'in saldırısına uğrayan kent yerle bir oldu. Öyküsü sonraki yüzyıllar boyunca kuşaktan kuşağa aktarılan bu kentin bir zamanlar ne kadar görkemli bir yer olduğu, arkeologların kente ilişkin kayıtları ve payı kalıntılarını bulmalarıyla anlaşıldı. Temel Britannica |
1 ek Asurlular, aslen Kuzey Irak'ta, Dicle kıyısında bulunan Aşur/Asur (Qalat Şarqat) şehri ve çevresinde yaşayan bir Sami toplulukken özellikle MÖ 2000 sonrası doğu-batı arası global ticaretten faydalanarak gelişmiş ve topraklarını genişleterek ülkelerini bir imparatorluğa dönüştürmüş eskiçağ halkıdır. Başkentleri Ninova'dır. Mutlak monarşi ile yönetilmişlerdir.İlkçağda, Ortadoğu'nun en büyük imparatorluklarından birinin merkezi olmuştur. MÖ. 2. binyıl'ın başından itibaren özellikle Anadolu'da koloniler kurmuş, Anadolu'ya yazıyı taşımışlardır. Asur ülkesi, önceleri Babil'e, MÖ 2. binyılın büyük bölümü boyunca Mitannilere bağımlı kalsalar da MÖ 14. yüzyılda bağımsızlıklarını kazanmış ve Fırat'a kadar topraklarını genişleterek buralara yerleşmişlerdir. Daha sonra Mezopotamya'da, Anadolu'nun güneydoğusunda, zaman zaman da Suriye'nin kuzeyinde büyük güç kazanmışlardır. Ama I. Tukulti-Ninurta'nın ölümünden (M.Ö. 1208) sonra gerileme dönemine girdi. M.Ö. 11. yüzyılda I. Tiglat-Pileser zamanında kısa süre yeniden eski gücüne kavuştuysa da, bunu izleyen dönemde hem Asur Krallığı, hem de düşmanları, yarı göçebe Aramilerin akınlarıyla yıprandı. M.Ö. 9. yüzyılda Asur kralları sınırlarını yeniden genişletmeye başladılar; MÖ 8. yüzyılın ortasından MÖ 7. yüzyılın sonuna değin III. Tiglat-Pileser, II. Sargon (Şarrukin) ve Sinahheriba (Sanherib) gibi güçlü kralların önderliğinde Basra Körfezinden Mısır'a kadar uzanan toprakları egemenlikleri altında birleştirerek günümüzde Yeni Asur İmparatorluğu olarak adlandırılan bir imparatorluk kurdular. Son büyük Asur kralı, Asurbanipal'di. Aurbanipal, Elâm'ı geçerek buranın halkını yok etmiştir. Bu dönemde sanatta büyük bir gelişme olduğu bilinmekteyse de, hükümdarlığın son yılları ve M.Ö. 627'deki ölümünü izleyen dönemin olayları karanlıkta kalmıştır. Asur Krallığı M.Ö. 612-609'da Keldanilerin ve Medlerin ortak saldırılarıyla yıkıldı. İmparatorluğun çökmesiyle birlikte Asur halkı da tarihi kayıtlardan silinir. Son olarak Harran ve çevresinde yaşadıkları bilinmmekle birlikte kayıtlarda yeralmasa da eski imparatorluk topraklarında daha sonraki yüzyıllarda da yaşamlarını sürdürdükleri ve zamanla bölgenin diğer halkları içinde eriyip gittikleri aşikardır. Zalimlikleri ve savaştaki atılganlıklarıyla tanınan Asurlular, anıtsal yapılar da bıraktılar. Ninive, Asur, Kalah (Nimrud), Dur Şarrukin (Horsâbad) ve başka yerlerde bulunan kalıntılar, Asurların mimarîdeki ustalığını göstermektedir. Günümüzde bazı Süryani toplulukları Asurluların soyundan geldiklerini iddia etmektedirler. Asur KrallarıBu sayfa ilk zamanlardan itibaren Asur Krallarını listelemektedir. Kayıp tarihler için Babil kronolojisi ile senkronize olarak hazırlanmıştır. Krallar için aşağıda verilen tarihlerde M.Ö. 1420 ile M.Ö. 1179 arasındaki hükümdarlık süreleri sorunludur, tarihleme hangi Asur Kral listesine öncelik verildiğine göre değişmektedir. Bu döneme ait aşağıda verilen kral listesi Asur Kral Listesi B ve C baz alınarak hazırlanmıştır. Bu listelerde Ninurta-apal-Ekur ve Ashur-nadin-apli üç yıl hükümdarlık yapmış gözükmektedirler. Geleneksel Asur Kral Listesi A’ya dayanan bir liste Ninurta-apal-Ekur’a 14 yıl ve Ashur-nadin-apli’ye 4 yıl hükümdarlık süresi vermektedir. M.Ö. 1179 ile M.Ö. 912 arasındaki tarihler de M.Ö. 911’den sonraki tarihler kadar güvenilir olmasa da, pekçok Asur bilimci tarafından mutabık kalınan tarihlerdir. Asur döneminin sonlarının tarihlenmesi çözülememiş bir konudur. Çünkü M.Ö. 649 sonrasına ait bir liste mevcut değildir. Çadırlarda yaşayan krallar
Atalarımız olan krallar
Eponimleri yok edilen krallar (?)
Eski Asur Dönemi
Orta Asur Dönemi
Yeni Asur Dönemi
|
Asurlular |
Saat: 22:22 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık