Mizan Nedir? - MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- X-S�zl�k (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/)

- - Mizan Nedir? (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/91845-mizan-nedir.html)

mizan
isim, eskimi� (mi:za:n) Arap�a m�z�n

1 . Terazi.

2 . Tart�, �l�� aleti.

3 . �l��.

4 . matematik Sa�lama.

5 . ticaret Bir t�ccar�n, ticari durumunu, i�inin genel sonucunu g�steren, belirli zamanlarda yapt�� hesap �zeti.

Mizan
MsXLabs.org & �slam Ansiklopedisi

�l��, tart� anlam�na gelmektedir. Dinde en �ok k�yamet ve ahiretle il�gili terimlerden biri olarak g�nahla�r�n �l��lmesi, tart�lmas� anlam�nda kullan�lmaktad�r. G�nahlar�n tart�l�mas� nas�l olacakt�r, bunun mahiyeti bizce bilinmemektedir. Ahiret hak�k�ndaki ba�ka bilgilerimiz gibi bu da az �ok d�nya i�lerine k�yaslamakla el�de edilmi�tir. Cenneti de d�nya g�zel�liklerine benzeterek kavramaya �al��yoruz. Ahiret ve buna ili�kin her ha�ber ger�ek olmakla beraber nas�l ol�duklar�n�n tam olarak alg�lanmas� m�mk�n de�ildir.
Kur'�n'da mizan hakk�nda �yetler bulunmaktad�r. Bir �rnek olarak �u �yeti sunuyoruz:

"Biz k�yamet g�n�ne mahsus adalet tera�zileri koyaca��z. Art�k hi�bir kimse, hi�bir �eyle haks�zl��a u�ramayacak�t�r." (Kur'an Enbiya suresi 47)

M�ZAN

1. Mizan�n Tan�m�
Mizan, muhasebede kontrol arac� olarak kullan�lan, hesaplar�n belli tarihlerde tekrar incelendikten sonra, bor� ve alacak toplamlar�yla bakiyelerinin bir tabloya toplu bir �ekilde yaz�lmas�yla olu�an �zet bir tablodur. Mizan, hesaplar�n ger�ek duruma uygun olup olmad��n�, kurallar�na g�re �al��t�r�l�p �al��t�r�lmad��n� da kontrol etmemizi sa�lar.

Mizan �e�itleri 3 t�rl�d�r. Bunlar ayl�k mizan, genel ge�ici mizan ve kesin mizand�r.

1.1. Ayl�k Mizan: Yevmiye defteri kay�tlar�n� defterikebire ge�irdikten sonra genellikle ay sonlar�nda kontrol amac� ile d�zenlenen mizand�r.

1.2. Genel Ge�ici Mizan: 31 aral�k tarihinde d�zenlenen, ayl�k mizanlardan farkl� olmamakla beraber b�t�n muhasebe d�nemini kapsayan mizand�r. Bu mizana aral�k ay� mizan� da denir.

1.3. Kesin Mizan: D�nem sonu i�lemleri ile ilgili yevmiye ve defterikebir kay�tlar� yap�larak hesaplar�n defterikebir bakiyeleri, envanter sonu�lar�na g�re d�zeltildikten sonra yani d�nem sonu ile ilgili kay�tlardan sonra d�zenlenen mizand�r.

2. Mizan�n �ekli
��letmeler yevmiye defteri kay�tlar�n� defteri kebire ge�irdikten sonra genellikle ay sonlar�nda defteri kebir hesaplar�n�n bor� ve alacak tutarlar� ile bor� ve alacak bakiyelerini bir cetvel halinde d�zenlerler. ��letmeler hesaplar� g�rmek ve kontrol etmek istediklerinde mizan d�zenleyebilirler.

kay�tl�1mod :)

Mah�erde herkesin amellerini tartmaya mahsus bir adalet �l��s�d�r. Bununla amellerin iyilik ve k�t�l�k miktar� �l��l�r. Cen�b-� Hak Mizan`da amelleri tartt�� zaman iyiliklerin k�t�l�klere, sevablar�n g�nahlara galibiyeti veya ma�l�biyetine g�re h�k�m verecektir. Hem k�t�l�k ve g�nahlar�n sebebleri �ok, yap�lmalar� kolay oldu�u i�in, b�zan kulunun raz� oldu�u iyi bir amelinden dolay�, �ok k�t�l�k ve g�nahlar�n� afvedecektir... Bu hususta Peygamberimizden pek �ok had�s-i �er�f rivayet edilmi�tir. Bunlardan biri de �udur: "Birisi Mekke yolunda giderken ans�z�n susuzlu�u artar. Hemen yol �st�nde rastlad�� bir kuyuya iner, suyundan kana kana i�erek tekrar yukar� ��kar. Kuyu ba��nda bir k�pek ile kar��la��r. Hayvan susuzluktan dilini ��kar�p solumakta, topra��n rutubetli k�s�mlar�n� yalamaktad�r. Bu yolcu kendi kendine, `Bana eri�en susuzluk gibi, bu hayvana da susuzluk �r�z olmu�; su bulamazsa �lecek zavall�,` diye d��n�r ve hayvana ac�r. Kuyuya tekrar iner, ayakkab�s�n�n i�ine su doldurur. ��i su dolu ayakkab�y� a�z�yla tutarak kuyudan d��ar� ��kar�r. Suyu b�ylece k�pe�e i�irir. ��te onun bu iyi hareketinden dolay�, Allah o kulundan raz� olmu�, onu meleklerine kar�� medhetmi� ve b�t�n g�nahlar�n� ba��layarak Cennetine koymu�tur..." B�z� riv�yetlerde, k�pe�e su veren kimsenin, "f�hi�e" bir kad�n oldu�u da kay�tl�d�r. M�`minler, birbirleriyle olan m�nasebet ve muamelelerinde, Allah`�n Mizan-� Ekber`deki bu adalet d�sturuna uygun hareket etmelidir. E�er bir adam�n iyilikleri fenal�klar�na kemmiyeten veya keyfiyeten fazla gelse, o adam�n sevgi ve h�rmete l�y�k oldu�u unutulmamal�d�r.

M�ZAN a. (ar. mizan). Esk.
1. Terazi, tart�.
2. �l��, �l��t: "Takdir etmek i�in elimizde kati bir mizan�m�z yoktur" (F. K�pr�l�).
3. Ak�l, idrak: Mizana s��mak.
4. Bir kimseyi mizana �ekmek, bir kimseden hesap sormak.

�Din. K�yamet g�n�nde g�nah ve sevaplar�n tart�laca��na inan�lan terazi. (Bk. ansikl. b�l.) || Yevm �l-mizan, k�yamet g�n�.

�Esk. fiz. Mizan-�l-harare, termometre. || Mizan-�l hava, barometre. || Mizan-�l -matar, ya��l�er. || Mizan-�r-rih, r�zg�r�n h�z�n� �l�en alet, || Mizan-�r-rutube, nem�l�er.

�Esk. g�kbil. Terazi burcu.

�Esk. mat. SA�LAMA'n�n e�anlaml�s�.

�Hat. Mizan �l-hat - S�L�S.

�Mil. muhs. Mizan ayarlama, muhasebe- le�tirilen verilere, yanl��lara ve unutmalara kar�� bir sat�r ekleyerek bir iktisadi hesab� denkle�tirmeyi ama�layan i�lem.

�Muhs. Bir ana hesab�n b�l�mlerini olu�turan b�t�n hesaplar�n hareket ve bakiyelerini �zetleyen (m��teriler bakiyesi, teslimat��lar bakiyesi) ya da hesap y�l� sonu tanzim kay�tlar�n�n ge�irilmesinden �nce (genel bilan�o) ya da sonra (envanter bilan�osu) b�y�k defterde a��lan b�t�n hesaplar�n hareket ve bakiyelerini g�steren s�reli �izelge. || Ayl�k mizan - AYLIK' DURUM

�Saat�. �ark�n ve balans�n yalpalama ya da merkezleme kusurlar�n� denetlemeye ve ortaya ��karmaya yarayan 8 bi�iminde alet.

�ANS�KL Bu inan�, eski Bat�, Do�u, Uzakdo�u, Mezopotamya ve M�s�r'daki �oktanr�l� dinlerden sonra musevilik ve h�ristiyanl�kta da yer ald�. Kuranda tekil olarak adalet anlam�nda ge�er: "Allah, kitab� ve adaleti (bilhakk� velmizan) do�ru olarak bildirendir� (XLII, 17). Ancak, Kuran� da �o�ul olarak (mevazin) kullan�ld�� ayetlerde s�zc�k, k�yamet g�n�nde g�nah ve sevaplar�n tart�laca�� terazi anlam�nda kullan�l�r: 1 'O g�n amelleri tartmak sabittir. Her kimin terazileri a��r gelirse felah bulanlar onlar olacakt�r� (VII, 8). "Her kimin terazileri hafif gelirse onlar da ayetlerimize ink�r suretiyle zulmettiklerinden dolay� kendilerini ziyana sokacaklard�r" (VII, 9). Yine Kuranda ba�ka iki ayette ��yle denir: �Biz k�yamet g�n� i�in �yle bir do�ruluk terazisi koyaca��z ki, hi� kimse hi�bir haks�zl��a u�rayamayacak. Bir i�, hardal tanesi a��rl��nda da olsa getirip onu da tartaca��z. Bizim hesap g�rmemiz yeter� (XXI, 47): "Art�k kimin iyilikleri a��r gelirse, onlar umduklar�n� bulacak, korkulardan kurtulacaklard�r. Kimin iyilikleri az, k�t�l�kleri a��r gelirse onlar kendilerine yaz�k edenlerdir: cehennemde sonsuza dek kal�c�d�rlar" (XXIII, 102 -103).

Kaynak: B�y�k Larousse