Gürgen (Carpinus)

Gürgen (Carpinus), Betulaceae (huşgiller) familyasından Carpinus cinsini oluşturan girintili grimsi kabuklu gövdelere sahip ağaç ya da ağaçcıklara verilen ad.
Yumurta biçimindeki yapraklarının kenarları dişlidir. Yaklaşık 1 cm uzunluğunda, sivri uçlu ve sert kabuklu meyveleri, yaprağı andıran üç toplu bir meyve örtüsüyle kaplıdır.
Trakya, Ege, Marmara Bölgesi, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yayılış gösterir. Genellikle kuzey ve güney kıyı bölgelerimizin karışık ormanlarında bulunur.
Türkiye'de adi gürgen ve doğu gürgeni olmak üzere 2 tür bulunur.

Türleri

• Carpinus betulus - Adi gürgen
• Carpinus caroliniana - Amerikan gürgeni
• Carpinus chuniana
• Carpinus cordata - Sawa gürgeni
• Carpinus coreana
• Carpinus dayongina
• Carpinus faginea
• Carpinus fargesii - Farges gürgeni
• Carpinus firmifolia
• Carpinus hebestroma
• Carpinus henryana
• Carpinus hupeana
• Carpinus japonica - Japon gürgeni
• Carpinus kawakamii
• Carpinus kweichowensis
• Carpinus laxiflora - Aka-shide gürgeni
• Carpinus londoniana
• Carpinus microphylla
• Carpinus minutiserrata
• Carpinus mollicoma
• Carpinus monbeigiana
• Carpinus oblongifolia
• Carpinus omeiensis
• Carpinus orientalis - Doğu gürgeni
• Carpinus polyneura
• Carpinus pubescens
• Carpinus purpurinervis
• Carpinus putoensis
• Carpinus rankanensis
• Carpinus rupestris
• Carpinus shensiensis
• Carpinus stipulata
• Carpinus sungpanensis
• Carpinus tientaiensis
• Carpinus tsaiana
• Carpinus tschonoskii - Chonowski gürgeni
• Carpinus tsunyihensis
• Carpinus turczaninowii - Turkzaninov gürgeni
• Carpinus viminea

Gürgen (Carpinus)
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

İkiçeneklilerin huşgiller familyasından, kışın yaprağını döken, ağaç ya da boylu çalı cinsi (Carpinus). Kenarları keskin dişli olan yapraklarının sapları uzundur. Çiçekleri bircinsli, meyveleri küçük ve kanatlıdır. Odunu beyaz renkli ve çok dayanıklıdır. Yakacak olarak ve marangozlukta kullanılır. 150 yıl kadar yaşar. Gürgen cinsinin Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da doğal olarak yetişen 26 türünden yalnız ikisine Türkiye'nin ormanlık bölgelerinde rastlanmaktadır: Karadeniz ve Marmara kıyısı ormanlarında görülen adi gürgen (Carpinus vulgaris) ile en çok Güney Anadolu'da görülen doğu gürgeni (Carpinus orientalis).