Mercimek (Lens culinaris)

Mercimek (Lens culinaris)
MsXLabs.org & Temel Britannica

Sponsorlu Bağlantılar

Mercimek (Lens culinaris), baklagiller (Fabaceae) familyasında yer alan Lens cinsine dahil dört türden biridir. Aslında Lens cinsi içinde bulunan tüm türlerin az çok mercek şekilli ve yenilebilir tohumları topluca "mercimekler" olarak anılsa da Lens culinaris, "mercimek" denildiğinde en çok akla gelen ve en sık tüketilendir.

Mercimek bitkisi şema diyagramı, 1885

Bilimsel Sınıflandırma

Üst âlem: Eukaryota
- Âlem: Plantae
  - Bölüm: Magnoliophyta
    - Sınıf: Magnoliopsida
      - Takım: Fabales
        Familya: Fabaceae
        Alt familya: Faboideae
        Cins: Lens
        Tür: Lens culinaris

Mercimek kurutulmuş tohumlarından besin olarak yararlanılan çok eski bir tarım bitkisidir. Mercimek (Lens esculenta) bugün dünyanın pek çok yerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Mercimek, vücudun kas ve öbür dokularının oluşumu ve yenilenmesi için gerekli olan bitkisel proteinler açısından pirince ve öteki tahıllara göre çok daha zengin bir üründür. Ayrıca, B vitamini ile demir ve fosfor gibi bazı mineralleri de içerir. İşte bu nedenle çok değerli bir besin maddesi olan mercimek en çok çorba ve sıcak yemek yapılarak tüketilir. İnsan beslenmesindeki öneminin yanı sıra mercimek bitkisinin aynı öbür baklagiller gibi toprağı besleyici özelliği de vardır. Bu bitki köklerindeki azot bağlayıcı bakterilerin yardımıyla yetiştiği toprağı azotça zenginleştirir.

Bezelye ve fasulye gibi baklagillerin bir üyesi olan mercimek tohumdan yetiştirilen biryıllık bir bitkidir. Ortalama 15-20 cm arasında boylanabilen sık dallı gövdesinde yeşil, bileşik yapraklar bulunur. Yaprakların koltuğundan çıkan açık mavi çiçekleri genellikle ikili ya da dörtlü salkımlar halindedir.

Mercimeğin, çiçeklerin döllenmesinden sonra oluşan hafifçe şişkin, geniş badıçlarının (tohum kılıfı) içinde iki tane tohum (mercimek tanesi) bulunur. Taneler yetiştirilen bitkinin çeşidine göre kırmızı, boz, yeşil, siyah ya da kahverengi olabilir. Her tane düz kenarlarından birbirine kapanmış iki yarım taneden oluşur. Yeşil mercimek denen çeşidin taneleri genellikle tohum kabuğu ayrıl-maksızın bütün olarak, kırmızı mercimeğin daha küçük ve şişkince olan taneleri ise kabukları çıkarılmış iki yarı tane halinde satışa sunulur.
Mercimek ılıman iklimi ve kumlu toprakları sever. Değişik yörelerin iklim koşullarına göre güzün ekilip baharda ya da baharda ekilip yaz sonunda ürün alınır. En çok Hindistan ve Pakistan ile Batı Asya, Kuzey Afrika ve Güney Avrupa ülkelerinde yetiştirilir. Yıllık yeşil mercimek üretimi 400 bin ton, kırmızı mercimek üretimi ise 600 bin ton dolayında olan Türkiye dünya mercimek üretiminde önemli bir yer tutar. Bu üretimin yaklaşık yarısı Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden sağlanır.

Ayrıca bakınız:

Besin değeri için;

Mercimek ve Sağlık için Faydaları

Yetiştirme teknikleri için;

Mercimek Yetiştiriciliği

Mercimek (Lens culinaris)

Benzer Konular

Benzer Konular

MsXLabs Üye Girişi

Mercimek (Lens culinaris)

Benzer Konular

Benzer Konular