Tarikatlar/Kültler/Mezhepler - Hariciler
VIP Never Say Never Agaın
Hariciler (Haricilik)
MsXLabs.org & İslam Ansiklopedisi & Vikipedi
Çoğul olarak Havâric adı da verilir. Haricilik (Haric’îyye ya da Havârîc), İslam dininde bir siyasi mezheptir. Günümüzde Haricîlerin sadece İbadiyye kolu Umman Sultanlığı, (tahmini %70) Tunus'un Cerbe adası, Zenzibar ve Tanzanya'da yaşamaktadır.
Kelâm ve mezhepler tarihinde, meşru devlet reislerine isyan edenlere verilen umumî addır. İslâm tarihinde ilk Haricîler, Sıffın harbinde, Hz. Ali'nin Hakem olayında Hakem'in hükmüne razı olmasıyla ortaya çıkmıştır. Hz. Ali tarafından bir grub, Hz. Ali'nin bu haksız hükme razı olmasını küfür saymışlar ve Ali'nin dinden çıktığını ileri sürerek ordudan ayrılmışlardır, işte bunlara Haricî denmiştir. Harûriyye, Muhak-kime, Marika gibi isimlerle de anılan Hâricâler bilahare birçok kollara ayrılmışlardır.
Ortaya çıkış
Haricilerin ortaya çıkışı Şia'nın ortaya çıkışıyla aynı zamana rastlar. Dördüncü halife Ali döneminde ortaya çıkan kargaşa sırasında Hariciler ve Şia aynı tarafta, yani Ali'nin tarafında, yer almışlardır. Yine de Şia mezhebinin düşünsel temeli Haricilerden eskiye dayanmaktadır.
Haricîler, Ali ile Muaviye arasında geçen Sıffin Savaşında ortaya çıkmışlardır. Muaviye savaşı kaybedeceğini anlayıp hakeme gitmeyi önermiştir. Ali savaşmaya devam etmekten yana olsa da ordusundan bir grup hakeme gitmeyi uygun gördü. Bunun üzerine Ali de hakeme gitmeye karar verdi. Hakem olayı, Ali'nin azli ve Muaviye'nin yerinde kalması ile sonuçlandıktan sonra, Ali'nin ordusundan onu hakeme gitmeye zorlayan grup, Ali'ye hakeme gittiği için büyük bir günah ve suç işlediğini öne sürdüler. Bu nedenle de Ali'nin tövbe etmesini talep ettiler. Zira Ali'nin hakeme giderek küfür işlediğini, yani dinden çıktığını iddia ediyorlardı. Kendilerinin de hakeme gitme istekleri nedeniyle küfre girdiklerini, fakat tövbe ederek tekrar dine girdiklerini, mümin olduklarını öne sürüyorlardı.
Hareket bazı Bedevi Arapların da katılımı ile güçlendi. Ali ile hakem konusu yüzünden araları iyice açıldı ve sonunda olay Nehrevan Savaşı'na vardı. Savaşı kaybeden Hariciler, Ali'yi öldürmeye karar verdiler. Neticede Ali, Kufe'de Hariciler tarafından öldürüldü. Daha sonraki Emevi idaresi döneminde de katılımlarla güçlendiler ve Emevi otoritesine karşı ciddi bir oluşum oldular. Siyasi ve tarihi önemlerinin yanı sıra, itikadî konularda dönemin diğer görüş ve ekollerinden ayrılıp, yeni fikirler ortaya atarak farklı bir itikadî kaideler ve görüşler toplamı da oluşturmuşlardır.
Haricî gruplar
Siyasi, itikadi veya tarihi bazı ihtilaflar nedeniyle Hariciler kendi içlerinde de çeşitli gruplara ayrılmışlardır. Bu grupların bazıları İslam dininin temel akide kaidelerini takip ederken, bazıları İslam dininin itikadi prensiplerinden ayrılarak İslam dairesi dışı ilan edilmiş ve İslam dinin dışında incelenmiştir. Fakat bu gruplarında temelleri Haricilere ve İslam dinine dayanır.
Haricî grupların başlıcaları
İtikadi sebepler yüzünden bu gruplar çoğunlukla İslam dini dairesi dışında ele alınır.
Nitekim günümüzdeki Selefi, Vahhabi toplumların fikirleri ve davranışları Haricilerle mutabıktır. Suudi Arabistan'ın kurulmasında İngiliz kışkırtmasıyla Osmanlı'ya karşı baş kaldırarak ortaya çıkan Muhammed bin Abdülvahhab, Bedevileri toplayıp civar bölgelere saldırarak inancını yaymış, kendi fikirlerinde olmayan diğer itikad ve mezheb Müslümanlarını, küfür, şirk ve bidat ile itham etmektedirler.
MsXLabs.org & İslam Ansiklopedisi & Vikipedi
Sponsorlu Bağlantılar
Çoğul olarak Havâric adı da verilir. Haricilik (Haric’îyye ya da Havârîc), İslam dininde bir siyasi mezheptir. Günümüzde Haricîlerin sadece İbadiyye kolu Umman Sultanlığı, (tahmini %70) Tunus'un Cerbe adası, Zenzibar ve Tanzanya'da yaşamaktadır.
Kelâm ve mezhepler tarihinde, meşru devlet reislerine isyan edenlere verilen umumî addır. İslâm tarihinde ilk Haricîler, Sıffın harbinde, Hz. Ali'nin Hakem olayında Hakem'in hükmüne razı olmasıyla ortaya çıkmıştır. Hz. Ali tarafından bir grub, Hz. Ali'nin bu haksız hükme razı olmasını küfür saymışlar ve Ali'nin dinden çıktığını ileri sürerek ordudan ayrılmışlardır, işte bunlara Haricî denmiştir. Harûriyye, Muhak-kime, Marika gibi isimlerle de anılan Hâricâler bilahare birçok kollara ayrılmışlardır.
Ortaya çıkış
Haricilerin ortaya çıkışı Şia'nın ortaya çıkışıyla aynı zamana rastlar. Dördüncü halife Ali döneminde ortaya çıkan kargaşa sırasında Hariciler ve Şia aynı tarafta, yani Ali'nin tarafında, yer almışlardır. Yine de Şia mezhebinin düşünsel temeli Haricilerden eskiye dayanmaktadır.
Haricîler, Ali ile Muaviye arasında geçen Sıffin Savaşında ortaya çıkmışlardır. Muaviye savaşı kaybedeceğini anlayıp hakeme gitmeyi önermiştir. Ali savaşmaya devam etmekten yana olsa da ordusundan bir grup hakeme gitmeyi uygun gördü. Bunun üzerine Ali de hakeme gitmeye karar verdi. Hakem olayı, Ali'nin azli ve Muaviye'nin yerinde kalması ile sonuçlandıktan sonra, Ali'nin ordusundan onu hakeme gitmeye zorlayan grup, Ali'ye hakeme gittiği için büyük bir günah ve suç işlediğini öne sürdüler. Bu nedenle de Ali'nin tövbe etmesini talep ettiler. Zira Ali'nin hakeme giderek küfür işlediğini, yani dinden çıktığını iddia ediyorlardı. Kendilerinin de hakeme gitme istekleri nedeniyle küfre girdiklerini, fakat tövbe ederek tekrar dine girdiklerini, mümin olduklarını öne sürüyorlardı.
Hareket bazı Bedevi Arapların da katılımı ile güçlendi. Ali ile hakem konusu yüzünden araları iyice açıldı ve sonunda olay Nehrevan Savaşı'na vardı. Savaşı kaybeden Hariciler, Ali'yi öldürmeye karar verdiler. Neticede Ali, Kufe'de Hariciler tarafından öldürüldü. Daha sonraki Emevi idaresi döneminde de katılımlarla güçlendiler ve Emevi otoritesine karşı ciddi bir oluşum oldular. Siyasi ve tarihi önemlerinin yanı sıra, itikadî konularda dönemin diğer görüş ve ekollerinden ayrılıp, yeni fikirler ortaya atarak farklı bir itikadî kaideler ve görüşler toplamı da oluşturmuşlardır.
Haricî gruplar
Siyasi, itikadi veya tarihi bazı ihtilaflar nedeniyle Hariciler kendi içlerinde de çeşitli gruplara ayrılmışlardır. Bu grupların bazıları İslam dininin temel akide kaidelerini takip ederken, bazıları İslam dininin itikadi prensiplerinden ayrılarak İslam dairesi dışı ilan edilmiş ve İslam dinin dışında incelenmiştir. Fakat bu gruplarında temelleri Haricilere ve İslam dinine dayanır.
Haricî grupların başlıcaları
- Ezarika
- Necedat
- Sufr’îyye
- Acarîde
- İbâd’îyye
İtikadi sebepler yüzünden bu gruplar çoğunlukla İslam dini dairesi dışında ele alınır.
- Meymuniye
- Yezîd’îyye (Yezîd bin Ebî Ûneyse’nin taraftarlarının oluşturduğu fırka)
Nitekim günümüzdeki Selefi, Vahhabi toplumların fikirleri ve davranışları Haricilerle mutabıktır. Suudi Arabistan'ın kurulmasında İngiliz kışkırtmasıyla Osmanlı'ya karşı baş kaldırarak ortaya çıkan Muhammed bin Abdülvahhab, Bedevileri toplayıp civar bölgelere saldırarak inancını yaymış, kendi fikirlerinde olmayan diğer itikad ve mezheb Müslümanlarını, küfür, şirk ve bidat ile itham etmektedirler.
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
