Osmanlı Kurumları - Serasker

Serasker

Sponsorlu Bağlantılar

Osmanlılar'da önceleri seferdeki orduya kumanda eden vezir, sonraları da Millî Savunma Bakanına verilen ad.

Sadrazamlardan gayri vezirlerden birinin orduya kumanda ettiği zaman vezire serasker adı verilirdi. Yeniçeri ocağı 1826 da kaldırıldıktan sonra kurulan Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye ordusunun kumandanına da serasker denildi.

1845 e kadar seraskerler, ek bir vazife olarak İstanbul un zabıta işleri ve yangınlara karşı lüzumlu tedbir almakla da vazifeliydiler. Seraskerlerin ilk makamı ağa kapısıydı. 1836 yılında şimdi üniversite merkez binasının yerinde bulunan eski saray, Seraskerlik makamı oldu.

1879-80 senesinde yapılan teşkilâtla seraskerlik lağvolunarak Harbiye Nezareti kuruldu ve Hüseyin Hüsnü Paşa, Harbiye Nazırı oldu. Fakat bu unvan da bir iki seneden fazla sürmeyerek tekrar Serasker unvanı kullanıldı. 1908 İkinci Meşrutiyetin ilanından sonra, Serasker unvanı kaldırıldı ve Harbiye Nezareti unvanı yeniden kabul edildi. Eskiden resmî dairelere kapı denildiği için Seraskerlik dairesine de Serasker kapısı denildi.

Serdar-ı ekrem unvanıyla sefere memur edilen Sadrazam ve Serasker olarak sefere katılacak vezirlere verilen fermana Seraskerlik Beratı veya Serdarlık Beratı denilirdi. Beratta, yapacağı vazife belirtilir, kendisine geniş salâhiyet verildiği de yazılırdı

Serasker
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi

Osmanlı İmparatorluğu'nda sadrazamın dışındaki vezirlerden orduya komuta edene verilen ad. Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan (1826) sonra kurulan Asakiri Mansurei Muhammediye ordusunun komutanına da serasker denirdi. 1845'e kadar, ek görev olarak, İstanbul'un zabıta işlerinden ve yangınlara karşı gerekli önlemleri almaktan da sorumluydular. II. Meşrutiyet'ten sonra seraskerlere harbiye nazırı adı verildi.

Osmanlı Devleti'nde 1826-1908 yılları arasında kullanılan ve bugünkü Milli Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı görevine denk düşen unvan.
"Baş" anlamındaki Farsça sözcük "ser" ile, Arapça "asker" sözcüklerinin bileştirilmesinden oluşturulan bu sözcük, "askerlerin başı, başasker" anlamına gelmektedir.
Yeniçeri Ocağı'nın 1826 yılında II. Mahmud tarafından ortadan kaldırılmasından sonra anılan padişah tarafından seraskerlik unvanının ihdas edilmesine karar verilmiş ve 15 Haziran 1826 tarihinde Rusçuklu Hüseyin Paşa ilk serasker olarak Bakanlar Kurulu'na dahil olmuştur.
Bu bakan protokolde sadrazam ve şeyhülislamdan sonra üçüncü sırada geliyordu. Görev sahasına bugünkü Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve askeri okullar girmekteydi. Deniz kuvvetleri ile başta topçu ve istihkam imalathaneleri olmak üzere askeri fabrikalar ise bu bakanlığın görev alanına dahil değildi.
Çoğu müşir (mareşal), bazıları ise vezir rütbesine sahip olan toplam 58 serasker Osmanlı Devleti'nin kabinesinde görev almışlardır. 5 Eylül 1891'den 23 Temmuz 1908'e dek seraskerlik görevini yürüten Mehmed Rıza Paşa son serasker olmuş, aynı tarihte Meşrutiyetin İlanını müteakip Harbiye Nezareti makamının oluşturulmasıyla seraskerlik de tarihe karışmıştır.