Kâbe

MsXLabs.org & Temel Britannica

Kâbe, Mekke'de Harem-i Şerif denilen yer­de, Mescid-i Haram'ın ortasında yer alan kutsal yapıdır. Müslümanlar dünyanın nere­sinde olurlarsa olsunlar namaz kılarken Kâbe’ye yönelirler. Kâbe ayrıca Hac ziyaretinin tamamlanması için tavaf edilmesi (çevresinde dolaşılması) gereken yerdir.

İslam inancına göre Kâbe yeryüzünde in­sanlar için yapılmış ilk yapıdır. Hz. Âdem tarafından yapılmıştır. Hz. İbrahim'le oğlu Hz. İsmail, Kâbe’yi ikinci kez yeniden yap­mışlardır. Tanrı'ya ibadet yeri olarak yapılan Kâbe zamanla Tanrı yo­lundan uzaklaşan insanlarca putlarla doldu­rulmuştu. İslam öncesi dönemde bu yüzden kutsal sayılır ve yılın belirli aylarında ziyaret edilirdi. Hz. Muhammed peygamber olunca insanları putlara tapmaktan vazgeçirmeye ça­lıştıysa da önceleri pek başarılı olamadı. Bu yüzden Mekke'den Medine'ye göç etmek zorunda kaldı. Müslümanlar bu dönemde namaz kılarlarken Kudüs'teki Mescid-i Aksa'ya yöneliyorlardı. Ama 624'te inen bir âyetle bundan böyle Kâbe’ye yönelinmesi buyruldu ve Kâbe Müslümanlar için de kut­sallık kazandı. Hz. Muhammed halkın İslam dinini kabul etmesi üzerine 630'da Mekke'ye geri dönünce bütün putları ortadan kaldırdı, Kâbe’ye ve çevresine bugünkü biçimini verdi.

Kâbe 12x10 metre boyutlarında, 15 metre yüksekliğinde, siyah taştan yapılmış bir ya­pıdır. Doğu köşesine yakın bir yerde Hac için tavafın başlangıç noktasını gösteren Hacerü'l-Esved adlı kutsal taş bulunur. Kâbe’nin üstü siyah bir örtüyle kapatılmıştır. Her yıl yenilenen bu örtü Osmanlılar döneminde önceleri Mısır'da dokutulurdu. 17. yüzyıldan başlayarak İstanbul'da hazırlanan örtü, özel törenlerle yola çıkarılan ve Surre Alayı deni­len bir kervanla Mekke'ye götürülürdü. Kâbe İslam döneminde birkaç kez iç savaşlar ya da doğal afetler sonucu yıkıldı ve yeniden yapıl­dı. En son 1621'de sel yüzünden büyük bölümü yıkıma uğrayınca IV. Murad'ın gö­revlendirdiği mimar Rıdvan Ağa, Kâbe’yi yeniledi.