Bosna, 1990'lı yıllara dek çoğu insanın adını bile duymadığı bir ülkeydi. Çoğumuz bu ülkeyi ancak okullarda okutulan Osmanlı Tarihi derslerinden hatırlayabilirdik. Oysa 1992 yılının başından itibaren, Balkan yarımadasının ortasındaki bu ülke, hem dünya hem de Türkiye gündeminin en üst sıralarına yerleşti. Çünkü Bosna'da bir savaş, daha doğrusu, iyi silahlanmış saldırgan bir gücün silahsız bir halkı yok edişi yaşanıyordu. Eski Yugoslavya'nın dağılması sonucunda, kendisini Yugoslav topraklarının gerçek sahibi sayan Sırp milliyetçiliği, Bosna'daki Müslüman halka karşı sistemli bir soykırım, kendi deyimiyle bir "etnik temizlik" başlatmıştı.

Sırplar, Nisan 1992'de başlattıkları blitzkrieg (yıldırım savaşı) sayesinde Müslümanları bir kaç haftada yok edeceklerini ya da süreceklerini hesaplıyorlardı. Ama öyle olmadı. Başlangıçta hiçbir askeri gücü olmayan Müslümanlar, kısa sürede toparlandılar, Armija BiH'i (Bosna-Hersek Ordusu) oluşturdular ve hiçkimsenin ummadığı bir direnç gösterdiler. Savaş, 1995 sonbaharına kadar sürdü.

Ve bu savaş boyunca, tarihte eşine az rastlanır bir vahşet yaşandı. Sırplar tarafından öldürülen Bosnalı Müslüman sayısı 200 bini aştı. 2 milyon Müslüman evlerinden sürüldü. 50 bine yakın Müslüman kadına tecavüz edildi. Sırp toplama kamplarına alınan Müslümanlar inanılması zor işkenceler gördüler, on binlercesi sakat kaldı.

Tüm bunlar olurken Batı dünyasının gösterdiği tepkisizlik ise, belki de üzerinde en çok durulan konuydu. Doğru; savaş, 1995 sohbaharında Amerika'nın el koyması üzerine Dayton Anlaşması ile sonuçlandı. Ama 3,5 yıl boyunca bu müdahale çoktan yapılmış olabilirdi. Amerika, ya da genel olarak Batı dünyası, Sırplara karşı ilk anda eyleme geçebilir ve Müslümanların karşı karşıya kaldıkları vahşeti en başında durdurabilirlerdi.

Peki Batı neden böyle yapmadı, neden vahşeti engellemedi?
Bu, çok önemli bir sorudur. Kitapta bu sorunun gerçek cevabını birlikte bulacağız. Sorunun "gerçek" cevabından söz ediyoruz, çünkü savaşın başından bu yana öne sürülmüş olan başka cevaplar da vardır, ancak bu cevaplar tatmin edici değildir.

Bu cevapların en önemlilerinden biri, "Haçlı cephesi" tezidir. Buna göre, Batı'nın Sırplara olan tepkisizliği, hatta kimi "Sırp yanlısı" politikaları, Müslümanlara karşı oluşan bir "Haçlı cephesi"nin sonucudur. Bu argüman, Batı'nın Bosna politikasındaki belirleyici faktörün, bu medeniyetin sahip olduğu Hıristiyan kimliği olduğunu öne sürmektedir. Oysa bu, meseleyi açıklamaktan oldukça uzaktır.
Haçlı Seferleri Ortaçağ'da yapılmıştı. Bu çağ, Batı'nın Hıristiyan kimliğine en çok sahip olduğu dönemdi. Oysa Ortaçağ'ın ardından gelen; Hümanizm, Rönesans, Reform ve Aydınlanma hareketleri, Batı dünyasının Hıristiyan kimliğini büyük ölçüde yok etti. Modernizmle birlikte, Batı'nın esas kimliği Hıristiyanlık değil, sekülerizm oldu. Bugün Batılı ülkelerin yönetici elitleri, Hıristiyan bir zihin yapısından çok, seküler (din-dışı) bir zihin yapısına sahiptirler. Dolayısıyla Hıristiyanlığı ve "Haçlılığı" Bosna'daki vahşetin asıl sorumlusu olarak görmek doğru olmaz; bu faktörler ancak çok sınırlı bir psikolojik rol oynamış olabilirler.

Kaldı ki, Ortaçağ'daki Haçlı Seferleri bile Hıristiyan düşüncesinden çok ekonomik bazı çıkarlara dayanıyordu. Haçlıların Kudüs'ü hedeflemelerindeki asıl neden, İncil'in öğretileri değil, Doğu'nun dillere desten zenginliğiydi.

Haçlı cephesi tezinin bir başka yetersizliği de, Batılı ülkelerin Katolik ya da Protestan, Sırpların ise Ortodoks oluşunu göz ardı etmesidir. Bu ayrım önemli bir ayrımdır ve gerçek Haçlı Seferleri sırasında bile Batı Hıristiyanları ile Doğu Hıristiyanlarını birbirine düşürmüş olan bu mezhep ayrılığının etkisinin bugün giderilmiş olduğunu düşünmek akılcı olmaz.

Kısacası, Sırplarla Batı arasındaki ilginç ilişkiyi iki taraf arasında kurulmuş olan bir "Hıristiyan dayanışması"na bağlamak, oldukça yetersiz bir açıklamadır.

Bosna'daki vahşeti açıklamak için kullanılan bir diğer argüman, "Batı'nın Bosna'da çıkarı yok ki..." argümanıdır. Batılı güçlerin Bosna politikasını yorumlamak için öne sürülen bu açıklama da oldukça yetersizdir. Eğer Batılı güçler Bosna konusunda tamamen pasif davranmış olsalardı, bu açıklama kabul edilebilirdi. Oysa, Batı gerçekte pasif davranmamış, savaşa belirli noktalarda müdahale etmiş ve en önemlisi, bu müdahalelerle Sırplara örtülü destekler vermiştir. En çarpıcı örneği Müslümanlara uygulanan silah ambargosu olan bu Sırp yanlısı uygulamalar, Batı'nın pasif olmadığını, aksine ciddi bir Balkan stratejisi izlediğini göstermektedir. Kitabın içinde bu Balkan stratejisinin ortaya çıkardığı Sırp yanlısı uygulamalara daha ayrıntılı olarak değineceğiz.

Bu noktada, Batılı güçlerin ya da bu güçlerin dış politikalarını belirleyen unsurların içinde, ciddi bir Sırp-yanlısı ve anti-Müslüman eğilim olduğunu söyleyebiliriz. Savaşın 3,5 yıl sürmesini sağlayanlar, Müslümanların ellerini-kollarını silah ambargosu ile bağlayanlar, ölü diplomasi ile Sırplara zaman kazandıranlar, bu unsurlardır.

Peki ama, asıl olarak "Haçlı" değillerse, kimdir bu unsurlar? Sırplar ile söz konusu Batılı güçler arasında ne gibi bağlantılar olabilir?
Öncelikle belirtmek gerekir ki, bu bağlantılar Sırplarla "akrabalık" ilişkileri olamaz. Çünkü ABD'de ya da İngiltere, Fransa gibi Avrupa ülkelerinde sözü edilebilecek bir "Sırp lobisi" yoktur. Ya da Sırplara olan sempatilerini ilan etmiş ve onlar adına dış politikayı yönlendirmeye çalışan kayda değer gruplar yoktur. Dolayısıyla, Batılı ülkelerin Sırp yanlısı politikalarını, ancak Sırplarla stratejik bir ittifak yapmış olan ya da Sırpları stratejik yönden faydalı bulan grupların varlığıyla açıklayabiliriz.
Peki bu stratejik faktör ne olabilir?

İngiliz Başbakanı Lloyd George, 1917 yılındaki bir konuşmasında bu konuda aydınlatıcı yorumlarda bulunmuştu. George, 8 Ağustos 1917 tarihli konuşmasında Sırpları "Kapının Bekçileri" olarak tanımlamış, "Sırplar her zaman Avrupa medeniyetini doğudan (İslam dünyasından) gelen saldırılara karşı korumak için ellerinden geleni yapmışlardır" demişti. Bu yorumdan hareketle İngiliz tarihçi R. G. D. Laffan, 1917 yılında The Serbs: The Guardians of the Gate (Sırplar: Kapının Bekçileri) adlı bir kitap yazmış ve bu "kahraman ulus"un Osmanlı'ya karşı yürüttüğü mücadeleyi öve öve bitirememişti.

Lloyd George'un bu sözleri, geçici bir taktik ilişkiyi değil, çok uzun vadeli bir misyonu, bir stratejik konumu özetliyordu. Sırplar, asırlar boyu "Doğu"dan gelen "İslami tehdit"e karşı "kapının bekçileri"ydiler. Öyle de kalacaklardı.

Dolayısıyla, şu tezi öne sürebiliriz; bugün de Sırplar, Balkanlar'da bir "İslami tehdit" gören Batılı güçler adına "kapının bekçileri"dirler. Bosnalı Müslümanların karşılaştıkları cephe, "Haçlı cephesi" olmasa da, bir "anti-İslami cephe"dir. Kapının bekçilerinin ve o bekçilerin patronlarının oluşturdukları bir cephe.

Peki bu "anti-İslami" cephenin anatomisi nedir? Kapının bekçileri ile patronları arasındaki ilişki, yalnızca aynı seküler ve anti-İslami zihin yapısını paylaşmaktan kaynaklanan felsefi bir ilişki midir? Yoksa, iki tarafı bu zemin üzerinde birbirine bağlayan daha somut, elle tutulur bağlar da var mıdır?

İlerleyen sayfalarda, Sırplar ile Batı'daki anti-İslami güçleri birbiriyle ilişkilendiren bu bağlantıları inceleyeceğiz. Örneğin, seküler ve anti-İslami düşüncenin örgütlenmiş hali olan mason localarının, Sırplar ve Batılı güçler arasında son iki yüzyıl içinde oynadığı köprü rolünü ortaya çıkaracağız.

Ayrıca, Bosna'daki savaşta ciddi bir etkisi olmasına rağmen kendini perde arkasında tutmayı başarmış olan bir ülkenin, İsrail'in gerçek konumunu keşfedeceğiz. Önce Ortadoğu'da sonra da global düzeyde bir tür de facto "Anti-İslami Enternasyonal" oluşturma çabasındaki Yahudi Devleti'nin, Sırplarla olan askeri ilişkilerini gün ışığına çıkaracağız. Böylece; Rus-Yunan-Sırp dayanışması ya da Hırvat-Alman ekseni gibi bilinen ve gözle görülen faktörlerin yanında, gizli ve örtülü faktörleri de denkleme ekleyerek, Bosna-Hersek'te olanların gerçek fotoğrafını çekeceğiz.

Çünkü Bosna-Hersek; tarihi ve siyasi yönden Türkiye'nin bir parçasıdır, Türkiye'nin Bosna için yapması gereken daha pek çok şey vardır; bunların etkili bir biçimde yapılabilmesi ise, ancak gerçek fotoğrafı görmekle mümkün olabilir.

Şimdi gerçek fotoğrafı çekmek için araştırmaya başlayabiliriz. İlk yapmamız gereken, tarihin derinliklerine uzanmaktır. Çünkü 1990'lar Bosnası'nda yaşananların temelinde, tarihin getirip bıraktığı miras yatmaktadır