Demir Eksikliği Anemisi

Demir Eksikliği Anemisi, Anemi hastalığı kandaki hemoglobin değerinin yaş ve cinsiyet oranının altında olması rahatsızlığıdır. Anemi tek başına bir hastalık grubunu nedeni olmasına rağmen diğer birçok hastalıklardan kaynaklı klinik nedenlerden birini oluşturabilir. Hemoglobinin vücut üzerindeki fonksiyonu akciğerlerden vücudun diğer organlarına gerekli olan oksijen taşımaktır. Anemi rahatsızlığında kanın oksijen taşıma miktarı azaldığından, organlara taşınan oksijen azaldığından kaynaklı olarak hipoksisi gelişir. Hipoksinin gelişmesi sonucu organ fonksiyonlarında bozulma olur. bu sebeple anemi belirtileri pek çok sistem üzerinde meydana çıkar; çoğunlukla kalp, sinir ve kas sistemi belirtileri görülür. Demir eksikliği anemisinde ise çeşitli etmenlere bağlı olarak vücut üzerindeki demir miktarı oranı normal değerlerin altında olmasından kaynaklıdır. Demir eksikliğinde demir deposu üzerindeki kan yapımı yetersiz olduğundan kaynaklı anemi gelişir.

Vücutsal yetişkinliğini tamamlayan normal bir insan vücudunda ortalama 4 gram demir bulunur. Vücut da bulunan demirin en önemli bölümü hemoglobinin yapısında bulunmaktadır. ekonomik ve yöresel koşullar nedeniyle ortalama 10mg/gün demir yer almaktadır. Diyet durumunda demirin yaklaşık yüzde 10–15 'i emilmektedir. Demir depolanması kan yapım hızı nedeniyle emilen miktar 4–5 kat arttığı uzmanlarca gözlemlenmiştir. Vücuttaki demir miktarının azalması halinde ince bağırsa üzerinde demir emilim miktarında ciddi azalmalar görülür. C vitamini yapılan bilimsel açıklar ışığında emilimi arttırdığı araştırmalar neticesinde kanıtlanmıştır. Kahve ve çay gibi etmenler demir emilimini azalttığı kanıtlanmıştır.

Demir Eksikliği Anemisi Görülme Sıklığı ve Belirtileri
Demir eksikliği anemisi yapılan araştırmalar ışığında dünyada en fazla görülen anemi türüdür.
Dünyada üzerinde yüzde 10–30, Türkiye de ise yüzde 15–40 oranında demir eksikliği anemisi görüldüğü bilinmektedir. Demir eksikliği nedeniyle diyette yeterli demirin bulunmamasından kaynaklı olarak diyette yeterli miktarda demir olması, emilimdeki kusur, çocuklar ve gebelik dönemlerinde ihtiyacın arattığı halde ve mide bağırsak sistemi bozukluğundan kaynaklı olarak demir eksikliği görülmektedir. Uzmanların yapmış olduğu klinik araştırmalar sonucunda yavaş yaşan gelişen demir eksikliği bulguları silik görünümlü olup, klinik belirtileri yavaşça gelişmektedir. Demir eksikliği anemisinde hasta üzerinde iştahsızlık, inatçı, halsizlik, kol ve bacak uyuşmaları, baş ağrısı, çarpıntı hissi, nefes darlığı, ağız ve dil bölgesinde yanma hissi, dudaklarda ufak çatlaklar ile yemek yerken yutkunma sorun gibi belirtiler görülmektedir.

Çocuklarda Demir Eksikliği Anemisi Eksikliği Sonuçları
Çocuklarda demir eksikliği anemisi ciddi sıkıntı verici rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden olur. Demir eksikliği anemisinde çocuk üzerinde zihinsel olarak gelişme yavaşa olmakta, büyüme yavaş, uykuya eğilim, huzursuzluk, davranış ve öğrenim bozuklukları, enfeksiyon ve mikroplara karşı direnç göstermeme, hareketler üzerinde çabuk yorulma, kalp çarpıntısı, rahat nefes alınmama gibi sorunlar çocuklar üzerinde demir eksikliğinden kaynaklı anemi rahatsızlığında gözlemlenen rahatsızlıklardır. Bu rahatsızlık belirtileri gözlemlenen hasta konuyu uzman hekime bildirerek, doktorun bildirdi ilaç tedavisi ve serumsal takviyeleri harfiyen yerine getirdiği takdirde bu rahatsızlıktan kurtulur. İlaç tedavisine rağmen sıkıntılar devam ettiği takdir de konunun uzman doktorlara bildirilmesi gerekmektedir.

Demir Anemisi
Demir Anemisi, vücutta yeterli oranda demir bulunmamasından dolayı ortaya çıkan, sıkça görülebilen ve tedavisi kolay olan bir anemi çeşididir. Vücuttaki demir miktarının düşük olmasının sebebi ise kan kayıpları, besin maddelerinde bulunan demirin vücut tarafından absorbe edilememesi ve kötü beslenmedir. Anemi terimi ise çoğunlukla kanda bulunan alyuvar sayısının normalden daha az olduğu bir durumu ifade etmektedir. Alyuvarlar vücuda oksijen taşır, karbondioksidi atılmak üzere akciğerlere gönderir. Demir eksikliği anemisi çoğunlukla vücudun sağlıklı alyuvar yapımı için yeterli demirin olmadığı durumlarda zaman içinde gelişmekte olan bir rahatsızlıktır. Yeterli demir bulunmadığında, vücutta depolanmış olan demiri kullanılmaya başlanır. Kısa bir zaman sonra da depolanmış demir tüketilmiş olur. Depolanmış demirin bitmesi vücudun daha az alyuvar yapmaya başlamasına sebep olur. Üretilen alyuvarlarda normalden daha az hemoglobin bulunmaktadır. Deniz anemisi bebeklerde, küçük çocuklarda, kadınlarda ve iç organlarında kanama yaşanan yetişkinlerde yüksek oranda görülür.

Demir Eksikliği Anemisi Nasıl Oluşur?
Kan Kaybı:
Kan kaybettiğiniz zaman demir kaybetmiş oluyorsunuz. Vücutta kaybolan demirin yerine koyacak miktarda demir depolanmamışsa demir eksikliği anemisi oluşmaktadır. Özellikle kadınlarda demir düzeylerinin düşük olmasının nedenleri, adet kanamalarının uzun sürmesi, fazla olması veya rahimdeki myom adı verilen urlardaki kanamadır. Doğum sırasında yaşanan kan kaybı da kadınlardaki demir seviyelerinin azalmasının bir diğer nedenidir. İç kanamalarda demir eksikliği anemisine neden olabilir. Bu tip kan kayıpları ise her zaman kendini net belli etmez ve yavaş oluşur.

Kötü Beslenme:
Güçlü demir kaynağı et, tavuk, balık ve yumurta gibi besinler düzenli olarak tüketilmediği takdirde demir eksikliği anemisi artmaktadır. Doğru besinler tüketildiği müddetçe vejetaryen beslenme ile de yeterli demir sağlamak mümkündür.

Örneğin, etin olmadığı demir kaynakları arasında ıspanak ve diğer yeşil yapraklı sebzeler, bakliyatlar, kuru meyveler, demir maddesi katılmış ekmekler ve mısır gevrekleri bulunmaktadır. Gebelik ve çocukluk dönemlerinde beslenmeyle yeterli demir alımı zor olabilmektedir. Bunun sebebi ise büyüme ve gelişme dönemlerinin demir gereksiniminin artmasıdır.

Yeterli Demir Emiliminin Yapılamaması:
Bazı durumlarda beslenme yeterli miktarda demir olsa da vücut bunu tam olarak absorbe edemeyebilir. Bu geçirilen bir bağırsak ameliyatına veya Chron hastalığına, Çölyak hastalığı gibi bağırsak rahatsızlıklarına bağlı olarak oluşabilmektedir. Mide asidini azaltan ilaçlar da demir emilimini bozmaktadır.

Demir Anemisinin Belirtileri:
Demir eksikliği anemisinin belirtileri arasında tırnaklarda kırılganlık, dilde şişmeler ve yaralar, ağız kenarlarında çatlaklar, dalakta büyüme ve sık enfeksiyonlara yakalanmalar görülmektedir. Demir anemisi bulunan kişilerde özellikle buz, kireç, kül ve boya gibi yiyecek olmayan cisimlere karşı aşerme durumları görülebilir. Bu aşerme durumuna pika adı verilmektedir. Demir eksikliği anemisi olan bazı insanlarda yorgun bacak sendromu da görülebilir. Demir eksikliği anemisinin bazı bulgu ve belirtileri duruma yol açan sebeplerle de ilgilidir. Örneğin, barsak kanamaları, dışkıda parlak taze kan bulunması ya da dışkının siyah veya kahve telvesi görünümünde olması gibi. Bir kadında adet kanamalarının çok fazla olması, uzun sürmesi veya başka sebeplerle vajinada kanama olması demir anemisi riskini arttırır.

Demir Anemisinin Tedavi Yolları Nelerdir?
Demir anemisi tedavisi altta yatan sebebe ve duruma göre değişir. Tedavi yöntemleri arasında beslenme tarzında değişiklikler, takviyeler, ilaçlar ve cerrahi girişim bulunmaktadır. Ağır demir eksikliği anemisi olanlar hastanede yatarak tedavi edilebilir, kan nakli, demir enjeksiyonları veya damardan demir tedavisi uygulanması gerekebilir.