VEZİR
Osmanlılarda sivil ve askerî yetkileri olan ve paşa unvanı taşıyan en yüksek aşamalı görevli. Sözlük anlamı "yardımcı" demektir.
Vezir unvanı ilk kez Abbasîlerde kullanılmaya başlandı. Osmanlılarda başlangıçta yalnız bir vezir bulunurken, II. Murat döneminde vezir sayısı ikiye çıktı, zamanla daha da çoğaldı. Vezirlerin, "has" derecesinde yüksek toprak dirlikleri vardı. 18. yüzyıldan itibaren bu dirlikler kaldırıldı, vezirlere yerel gelirlerden ödenek bağlandı.
Bir vezir emekli olunca, kendisine "arpalık" adıyla, genellikle yılda 600.000 akçelik emeklilik geliri bağlanırdı. Vezirler bir suçtan dolayı görevlerinden alınınca, unvanlarını da kaybeder ve "kapıcıbaşılık" rütbesiyle bir yerde oturmaya memur edilirdi. İdamı gerektirecek bir suçu işlerse vezirliği dolayısıyla hakaret görmez ve idamı sırasında saygılı davranılırdı. Vezirlerin kalabalık maiyetine "kapı halkı" denirdi. Vezirlik Osmanlı saltanatıyla birlikte tarihe karıştı. MsXLabs & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
