Farabi
Doğum: 870, Türkistan Farab
Ölüm: 950, Şam
İslâm filozofu ve bilgini.
Adını doğduğu yerden almıştır. Avrupalılar bu ismi Alpharabius şeklinde kullanırlar. Vasic Kalesi kumandanı olan babası aslen Türk'tür. Bağdat medreselerinde okudu. Zamanın ünlü bilginlerinden, bu arada bazı Hristiyan düşünürlerinden mantık ve dil dersleri aldı. Daha sonra Aristoteles'in ve Platon'un yapıtlarıyla ilgilendi ve onları en iyi şekilde şerh etti. Farabî, İslâm felsefesinin gerçek kurucusu olarak kabul edilir. Kendinden sonra gelen İbni Rüşt ve İbni Sina üzerinde büyük etkisi oldu.
Ölümünden sonra Batı'da Orta Çağ Hristiyan filozoflarının ilgisini çekti. Kendinden önce ve sonra gelen İslâm filozofları arasında Batı'nın başvurduğu en önemli kaynaklardan biridir. Ancak Farabî'nin Batı'da bir bütün olarak tanınması, yapıtlarının topluca ele alınması yakın yüzyıllarda mümkün oldu. Alman doğu araştırmaları uzmanları Schmölders (1856) ve M. Steinschneiden (1869) Farabî'nin yapıtlarını incelediler. F. Dieterizi, Farabî'nin Avrupa kütüphanelerinde bulduğu yazmalarını 1895 ve 1904'te iki kitap olarak yayımladı. Daha sonra bütün Avrupa dillerinde Farabî üzerine araştırma ve incelemeler yapıldı.
Farabî daha çok metafizik üzerinde durdu. Felsefe ile İslâm dini arasındaki çelişkileri gidermeye çalıştı. Felsefeyle uğraşmasının başlıca amacı, İslâm dini ile Platon ve Aristoteles felsefesini bağdaştırmaktı. Ona göre, din ile felsefe birbirinden ayrılamaz. Din dışında ve dine karşı bir felsefe olamaz.
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
