Larenjektomi Nedir?
Gırtlak (larenks - ses organı), boğazda yer alan ve ses çıkartmamızı sağlayan, bu arada yutulan tükürüğün ve gıdaların nefes borusuna kaçmasını önleyen bir organdır. İleri evre larenks kanserlerinde yapılan işlem ne yazık ki hastanın yaşamını kurtarabilmek için yapılan larenjektomidir. Larenjektomi gırtlağın tamamen çıkartılması ve nefes borusunun ağızla bağlantısının kesilerek boynun ön kısmında açılan bir deliğe ağızlaştırılmasıdır. Larenjektomili hasta artık ses çıkartamaz ve konuşmaktan mahrum kalır. Ülkemizde bu durumda olan binlerce hasta vardır ve bu hastalar sesli iletişim açısından sakat kabul edilir.
Larenjektomi yapılmış hastalarda ses yeniden kazandırılabilir mi?
Evet. Bunun için üç yöntem uygulanmaktadır:
- Yemek borusundan yutulan havayla ses çıkartmak (özefagus sesi)
- Konuşma cihazı (elektrolarenks)
- Ses protezi
İlk yöntemde hastalar yutabildiği ve kontrol edebildiği hava hacmiyle doğru orantılı olarak ses çıkartabilir. Çıkan sesin şiddeti zayıf, ses çıkartabilme süresi genellikle kısa ve anlaşılabilirliği orta derecededir. Az sayıda hasta bu yöntemi başarabilir. Konuşma cihazıysa pille çalışan ve yanak ve boyun titreşimlerini elektronik, mikrofonik bir sese dönüştüren bir cihazdır. Çıkan ses android sesine benzer ve iletişim kalitesi zayıftır.
Ses protezi şu anda bilinen en başarılı yöntemdir. Bu protezi ilk geliştiren hekimler Dr. Eric. D. Blom ve Dr. Singer olmuştur. Protez, nefes borusuyla yemek borusu arasına yerleştirilir. Hasta akciğerlerindeki havayı kullanarak konuşabilir. Bu protezle kulağa gelen ses daha kaliteli, daha uzun süreli ve yüksek şiddettedir. Boyuna yerleştirilen ek kapaklar sayesinde, hasta elleri serbest bir biçimde konuşabilir ve kaliteli bir iletişim kurabilir.
