Öğretici Anlatım

Alıcının bilmediği varsayılan bir konuda, onu bilgilendirmek ve bu bilgilere göre davranmasını is­temek için hazırlanan metinlerde öğretici anlatım kullanılır. Öğretici anlatımlarda bir bilginin alıcıya aktarılmasında her türlü yol ve yaklaşım kullanılabilir. Buna bağlı olarak bir öğretici anlatımda "öğretici, açıklayıcı, kanıtlayıcı, tartışmacı hatta betimleyici anlatım" kullanılabilir. Öğretici anlatımın kullanıldığı metinler bilgi vermek amacıyla düzenlenir, bu metinlerde anlatım nesnel özellik taşır, açıklık ve kesinlik önemlidir. Alanında gerekli bilgi birikimine sahip kimseler tarafından hemen anlaşılacak şekilde metin­ler oluşturulur.

Öğretici anlatımda dil, göndergesel işlevde kullanılır. Dil dışı öğeler (grafik, plan, çizge, tablo vb.) ve konu ile ilgili terimlerin kullanılması söz konusudur. Söz sanatlarına, dilin bünyesine mal olmamış yan anlam ifade eden kelime ve kelime gruplarına yer verilmez. Genellikle geniş zaman kipi kullanılır.



Deneme, bilimsel metinler (edebiyat, tarih, coğrafya, fizik, matematik vs. bilimleriyle ilgili metin­ler), özyaşamöyküsü, eleştiri metinleri, kıssadan hisseye yönelik metinler öğretici metin özelliği taşı­maktadır.

Öğretici Metinlerin Özellikleri:



* Belli bir konuyu öğretmeye yönelik oluşturulduğundan o konu ile ilgili terimlerin kullanılması söz konusudur.

* Söz sanatlarına, dilin bünyesine mal olmamış yan anlam ifade eden kelime ve kelime grupla­rına yer verilmez.

* Genellikle nesnel anlatım söz konusudur.

* Çoğunlukla geniş zaman kipi kullanılır.

* Dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır.

* Anlatım açısından yoruma ve karmaşıklığa yol açmayacak dil kullanılır.

* Bilgi verme amacıyla düzenlenir.

* Alanında gerekli bilgi birikimine sahip kimseler tarafından he­men anlaşılacak şekilde metinler oluşturulur.

* Dil dışı öğeler (grafik, plan, çizge, tablo vb.) de kullanılabilir.

* Öğretici metinlere örnek olarak ders kitaplarınızdaki metinleri gösterebilirsiniz...