Grafik Nedir?
Sayısal verilerin çizgilerle ifade edilmesi yöntemine grafik denir. Grafikler, sayısal verileri görselleştirerek bunlar arasında karşılaştırmalar yapılabilmesine imkân tanır. Böylece sayısal verilerin anlaşılması ve yorumlanması mümkün olur. Tablo çizelgelerin grafiklere dönüştürülmesi suretiyle verilerdeki artış ve azalışların tespit edilmesi ve değerlendirmeye tâbi tutulması mümkün olur. Bununla birlikte grafikler hazırlanırken dikey ölçek üzerinde grafik birimi yer almalıdır.
Bir çok bilimin öğretiminde olduğu gibi coğrafya biliminin öğretiminde de grafiklerden yararlanılmaktadır. İlköğretim ikinci kademe Sosyal Bilgiler dersleri coğrafya konularının öğretiminde grafiklerden yararlanarak sayısal verileri ya da tablo çizelgeleri görselleştirme yoluna gidilmektedir. Ülkemizin iklimiyle ilgili değerlendirmelerde meteorolojik verilerin grafiklerle öğretimi ve yorumu yapılabilir. Yine ülkemizin nüfus coğrafyası, doğal kaynakları, ziraat ve turizm coğrafyasına ait verileri grafiklerle görsel bir görünüm kazandırılarak, söz konusu verilerin öğretimi kolaylaştırılabilir. Coğrafya öğretiminde istatistiksel grafikler kullanılmaktadır.
Grafiklerin Hazırlanması
İstatistik (sayımlama), belirli bir amaca yönelik veriler toplama, tablo ve grafiklerle özetleme, sonuçları yorumlama, örneklerden elde edilen sonuçları genelleme, çeşitli konularda geleceğe ilişkin tahmin yapma ve gözlem ilkelerini kapsayan bilime denir.
İstatistik, bilimsel yöntemler kullanarak elde ettiği bilgileri matematiğe uygular. Böylelikle bazı sonuçlara varır. Varılan sonuçların sağlıklı ve güvenilir olabilmesi için, elde edilen bilgilerin düzenli, iyi toplanmış ve herhangi bir etki altında kalınmadan yapılmış olması gerekir.
Grafiklerin hazırlanmasında kullanılan yöntemler şunlardır:
1. Anket
Herhangi bir konu üzerinde yapılacak araştırmada , o konuyla ilgili amaca uygun, tarafsız, açık ve anlaşılır soruların ilgili kişilere sorulması ve alınan yanıtlardan yola çıkılarak bir sonuç elde etmek adına yapılan işleme anketdenir.
2. Ratgele seçme
Araştırmacılar tarafından hazırlanan sorular sadece belirli bir çevreden değil birçok çevreden rastgele seçilen kişilere yanıtlandırılarak değerlendirilir. Bu şekilde yapılan bilgi toplama yöntemine rastgele seçme denir.
3. Örnekleme
Yapılan araştırmalarda, yapıldığı birimlerin hepsini incelemeye olanak yoksa, birimlerden örneklem seçilir. Örneklem seçilerek yapılan bilgi toplama işlemine örnekleme denir.
Bu yöntem genelde tarım alanında kullanılır. Tarım ürünlerinin kalitesini belirlemek için üretilen tüm ürünü incelemek mümkün değildir. Bu nedenle özel araçlar tüm ürünün kalitesini belirler. Bu yönteme örnekleme denir.
Gerekli bilgiler toplandıktan ve toplanan istatistik bilgilerin özeti yapıldıktan sonra, bilgilerin toplu olarak görülebilmesi ve kolay anlaşılıp yorumlanabilmesi için grafikler kullanılır.
Grafik Çeşitleri
- Şekil/Resim grafiği
- Çizgi grafiği
- Sütun grafiği
- Daire grafiği
1. Şekil/Resim Grafiği
Bu tür grafikte sayılar, resim veya şekillerle gösterilir. Grafiğin alt köşesinde bir şeklin veya bir resmin kaç sayı karşılığı olduğu belirtilir. Yarım şekil o sayının yarısı, çeyrek şekil o sayının dörtte biri için kullanılır.
2. Çizgi Grafiği
Araştırmalar sonucu elde edilen bilgilerin çizgi ile ifade edilerek gösterilmesineçizgi grafiği denir.
Çok yönlü kullanma imkanı olduğu için en çok kullanılan grafiktir. Hastanelerde, hastaların günlük vücut sıcaklıkları genellikle bu tür grafiklerle gösterilir. Bir dikey ve bir yatay çizgi çizilerek bunlar eşit aralıklarla bölünür.
3. Sütun Grafiği
Toplanan bilgilerin sütun şeklindeki grafik ile gösterilmesine sütun grafiği denir.
Bu tip grafikte gösterilmek istenen değerler sütun veya çubuklarla ifade edilir. Çizgi grafiğinde olduğu gibi dikey ve yatay çizgiler çizilir ve eşit aralıklara bölünür. Karşılaştırılacak değerler bu aralıklar üzerinde işaretlenir. Aynı genişlikte sütunlar bu işaretlere kadar uzatılır.
4. Daire Grafiği
Toplanan bilgilerin amaca uygun, çizilen dairenin dilimlere ayrılarak gösterilmesine daire grafiği denir.
Bir bütünün ayrılan çeşitli parçalarını ifade etmek için daire grafiği kullanılır. Çizilen bir daire üzerinde amaca uygun biçimde verileri yüzdelerine göre çeşitli parçalara ayırarak, daire grafiği yapılır. Son düzenleyen Safi; 22 Nisan 2018 18:37
