Sahra Çölü

Kuzey Afrika'da, batıda Atlas Okyanusu kıyısından doğuda Kızıldeniz'e; kuzeyde Atlas Dağları ve Akdeniz kıyısından güneyde 14° kuzey paraleline kadar yayılan, dünyanın en geniş çöl alanı. Yaklaşık 9.000.000 km2 yer kaplayan bu geniş çöl, birbirine eşit olmamakla beraber, şu ülkeler tarafından paylaşılır:

Kuzeyde

• Fas,
• Cezayir,
  
• Tunus,
• Libya ve Mısır;

Batıda

• Moritanya

Güneyde

• Mali,
• Nijer,
• Çad
• Sudan.

En kurak yeri, doğuda Libya Çölü'dür (yıllık yağış tutarı 100 mm.den az, örneğin Pizan'da 20 mm.). Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları çok yüksektir.
Yüzey şekilleri bakımından farklı bölgelerden meydana gelir: Geniş küvetler, platolar, kristalli masifler (Adrar gibi), volkanik dağlar (Air, Hoggar, Tibesti). Sahra, göçebe ve yerleşmiş vaha hayat tarzlarının; beyaz (Arap ve Berberiler) ve siyah ırkların temas yeridir. Akarsulardan yoksun olduğu için (Nil gibi çölü geçen bazı büyük ve yabancı ırmaklar hariç) yeraltı sularından yararlanılır (artezyen kuyuları, barajlarda biriktirilen sular). Esas ürün hurmadır. Ayrıca tahıl, sebze ve göçebelerin tek gelir kaynağı hayvancılıktır. Başlıca yeraltı kaynakları; petrol, doğal gaz, tuz ve bazı madensel cevherlerdir. Sahra'nın yakından tanınmasına katkıda bulunan başlıca kâşifler şunlardır (19. ve 20. yüzyıl): Barth, Caillié, Clapperton, Duveyrier, Lamy ve Nachtigal.

Sahra Çölü Genel Özellikleri,
Sahra çölü, 2,5 milyon yaşındadır. Yüz ölçümü büyüklüğü Amerika Birleşik Devletlerini kaplayacak büyüklüktedir. Atlas Okyanusu kıyılarından Kızıl deniz kıyılarına kadar da uzanmaktadır. Erg ismi de verilen kum çölü, genel kanının aksine tüm çölün yalnızca beşte birini kaplamaktadır. Onun dışında kalan alanlar kaya ve molozlardan oluşmaktadır. Sahra da Tibesti ve Ahaggar gibi, yükseklikleri 3,265 metreyi bulan dağlar da bulunmaktadır. Buraları görece daha fazla yağış alan ve göçebelerin yazın konaklama yapmalarına elverişli alanlardır. Buna karşılık Sahra'nın bazı beldelerine arka arkaya 10 sene yağmur düşmediği de olur. Yağışlar, mineralleri yıkayıp götürmediği ve bitkiler onları tüketmediği için, çölün zemini mineral besinler açısından çok zengin olmaktadır. Bundan dolayı, uzun süreli kuraklığı atlatmayı beceren tohum taneleri kısa ve şiddetli sağanak şeklinde yağan ilk yağmurlarda hemen kök salıp çiçek açmakta ve birkaç gün içerisinde olgunlaşmaktadır. Mineral açısında zengin bu tabaka rüzgarlarla dünyanın dört bir yanına dağılıp buradaki toprakları da zenginleştirmektedir. Mesela, aslında toprağı mineral açısından çok fakir olan Amazon bölgesi bu mineral takviyesiyle bitkiler için gerekli besini sağlamaktadır.

Sahra Çölü İklim Özellikleri;
Sahra çölünün batı kıyılarındaki iklim iç kesimlerinden farklı bulunmaktadır. Bu alanlar nemli tropikal hava kütlesinin etkisi altında olmaktadır. Sahra çölünün batı kıyısının senelik sıcaklık ortalaması 18 derece olup iç kesimleri 5 derece daha düşük olmaktadır. Gene bu alanlarda karalardan denize doğru esmekte olan rüzgarlar ile üstte bulunan su kütlesi akıntılarla uzaklaşmaktadır. Altta bulunan soğuk su yüzeye çıkmaktadır. Ekvatora doğru yönelen bu soğuk su akımına humbolt ile benguela soğuk su akıntısı denilmektedir. İşte bu soğuk su akıntısı bir taraftan söz konusu alanlarda sisin oluşmasını sağlarken diğer yönden havanın serinlemesine yardımcı olmaktadır. Sahra çölüne ilk defa 18 Şubat 1979 tarihinde kar yağmış.