2 Eylül'de Sivas'a gelen Mustafa Kemal hazır­lıkları bitirmeye uğraşırken bir yandan da İstanbul hükümetinin kongreyi engelleme gi­rişimlerine karşı yoğun çaba harcadı.

Sonun­da başarılı oldu ve Sivas Kongresi ilk toplantı­sını 4 Eylül'de yaptı. Bütün illere çağnda bulunulmasına karşın kongreye ancak Afyon-karahisar, Ankara, Aydın, Antep, Bursa, De­nizli, Eskişehir, Hakkâri, İstanbul, Kastamo­nu, Kayseri, Niğde, Nevşehir, Samsun ve Yozgat'tan temsilciler katılabildi. Erzurum Kongresi'nin seçtiği Heyeti Temsiliye de doğu illeri adına kongreye katılıyordu. 38 temsilcinin bulunduğu ilk toplantıda kongre başkanlığına Mustafa Kemal getirildi. Çok farklı görüşlerin tartışıldığı kongrenin temel konusu Anadolu'daki yerel direniş örgütleri­nin birleştirilmesi oldu. Günlerce süren tartış­malardan sonra bu örgütlerin Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti adı altın­da birleşmesi kararlaştırıldı.

11 Eylül'de çalış­masını tamamlayan kongre 16 kişilik bir Heyeti Temsiliye seçti ve şu kararlan aldı:
1. Mondros Mütarekesi'nin imzalandığı gün var olan sınırlar içindeki topraklar ayrıl­maz bir bütündür.
2. Bu toprakların bütünlüğü ile hilafet ve saltanatın güvenliğini korumak için ulusal güçleri ve ulusal iradeyi egemen kılmak şarttır.
3. Yurdun herhangi bir yerini işgale ya da bağımsız bir Rum ve Ermeni devleti yarat­maya yönelik eylemlere karşı hep birlikte direnilecektir.
4. Hıristiyan azınlıklara tanınmış olanların dışında yeni ayrıcalıklar tanınamaz.
5. İstanbul hükümeti ulusal iradeye boyun eğmeli ve zaman geçirmeksizin bir ulusal meclis toplantısı için gerekli çabayı harca-malıdır.

Sivas Kongresi'nce seçilen Heyet-i Temsili­ye çalışmalarını bu kararlar doğrultusunda sürdürdü, 27 Aralık 1919'da Ankara'ya gelen Mustafa Kemal mücadeleyi buradan yürüttü.